Jak rozliczyć PIT?

2023-03-09

O ile proces rozliczeń podatkowych PIT z Urzędem Skarbowym brzmi skomplikowanie, zwłaszcza, jeśli podatnik ma różne źródła dochodu, chce rozliczać się z małżonkiem/małżonką, przekazać 1% podatku na wybrany cel charytatywny, i tak dalej, dzięki nowej technologii wcale nie musi takie być. Każdy może rozliczyć PIT (a dokładniej e-PIT) przez internet.

Podatek dochodowy od osób fizycznych - w skrócie PIT (Personal Income Tax) - to podatek bezpośredni, któremu podlegają dochody uzyskane przez osoby fizyczne. PITem jest również nazywany druk udostępniany przez Ministerstwo Finansów, używany przez podatników do złożenia deklaracji rozliczeniowej obejmującej podlegające opodatkowaniu całoroczne przychody. Chociaż podatnicy coraz rzadziej wybierają tradycyjne druki, aby złożyć deklarację podatkową.

O ile rozliczenie PIT brzmi skomplikowanie, zwłaszcza, jeśli podatnik ma różne źródła dochodu, chce rozliczać się z małżonkiem/małżonką, przekazać 1,5% podatku na wybrany cel charytatywny, i tak dalej, dzięki nowej technologii wcale nie musi takie być. Każdy może zrobić to przez internet (poprzez usługę Twój e-PIT), posługując się w dużej części zautomatyzowanym programem.

Dowiedz się więcej i rozlicz PIT za 2022 rok bez najmniejszych problemów!

Rozliczanie PIT - który formularz?

Osoby niezaznajomione z drukami dotyczącymi deklaracji podatkowej często mają wątpliwości odnośnie wybrania odpowiedniego.

• PIT-28 dotyczy osób, które rozliczają się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Są to przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, podatnicy rozliczający przychód z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, etc., wspólnicy spółek jawnych i cywilnych,
• PIT-36 składany jest przez podatników, który nie osiągnęli przychodu za pośrednictwem płatników (np. pracodawcy). Osoby te to najczęściej prowadzący działalności gospodarcze. Ponadto, PIT-36 jest rozliczany także przez podatników, którzy mają do rozliczenia straty z wcześniejszych lat, odliczają podatek minimalny od posiadanych środków trwałych, czy rozliczają przychód małoletnich z własnymi przychodami. PIT-36 tyczy się również firm które chciałyby zmienić formę opodatkowania na skalę, a w 2022 korzystały z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
• PIT-36L rozliczany jest przez przedsiębiorców, którzy rozliczają podatek liniowy i prowadzą działalność gospodarczą pozarolniczą.
• PIT-37 jest najczęściej wybieranym drukiem do rozliczenia PIT. PIT-37 dotyczy podatników, których przychód został osiągnięty wyłącznie poprzez płatników; mówiąc prościej, PIT-37 jest skierowany do osób, którzy osiągają dochody z tytułu umowy o pracę czy umów cywilnoprawnych. W celu rozliczenia PIT-37, podatnik musi pobrać od płatnika druk PIT-11. PIT-37 pozwala na rozliczenie indywidualne, ale może też dotyczyć osób samotnie wychowujących dzieci. Wspólne rozliczenie z małżonkiem/małżonką również jest możliwe.
• PIT-38 to druk, według którego powinni rozliczyć się podatnicy, których przychód został osiągnięty poprzez papiery wartościowe, udziały w spółkach, instrumenty finansowe i realizacje praw z ich tytuły,
• PIT-39 rozliczany jest przez podatników, którzy uzyskali przychody z tytułu zbycia nieruchomości lub realizacji praw związanych z nieruchomościami.

Sposoby rozliczania podatków PIT

• Rozliczenie online i wysyłka elektroniczna - Możliwym jest wysłanie rocznych deklaracji PIT, tzw. PIT online lub e-PIT, przez Internet , używając jako formy podpisu danych podatnika tj. numeru PESEL, numeru NIP, imienia i nazwiska, daty urodzenia oraz kwoty przychodu.Wysyłka druków PIT następuje poprzez program do rozliczeń rocznych, e-deklaracji przygotowanych przez Ministerstwo Finansów lub usługę Twój e-PIT udostępnioną na portalu podatkowym.
• Wysyłka pocztą - Zeznanie podatkowe można nadać w krajowej placówce pocztowej prowadzonej przez operatora publicznego (np. Poczta Polska). Należy pamiętać, że każdy rodzaj PIT-u (czy to podatek PIT-28, PIT-36 czy PIT-37) ma inną datę ostateczną. Mając to na uwadze, wystarczy aby petent zaadresował przesyłkę listem poleconym z potwierdzeniem odbioru do należytego Urzędu Skarbowego. Taka forma przesłania deklaracji jest często najbezpieczniejszą opcją, w niemałym stopniu z racji fizycznej obecności pracowników w placówce - w razie problemów lub awarii danych stron internetowych i programów używanych do wysyłania deklaracji e-PIT, element ludzki nie jest w stanie bezpośrednio pomóc.
• Doręczenie zeznania podatkowego PIT do właściwego Urzędu Skarbowego - Niewątpliwie najbezpieczniejszą formą przesłania zeznania PIT (tj. PIT-28, PIT-36 czy PIT-37) jest osobiste jej doręczenie do wskazanego przez strony Urzędu Skarbowego. W przypadku gdy interesariusz mieszka w niewielkiej odległości od US, posiada własny środek transportu i nie jest objęty przymusową kwarantanną, personalna wizyta w US jest optymalnym rozwiązaniem z racji pominięcia etapu przesyłki należytej dokumentacji. Innymi słowy, taki podatnik zostanie możliwie najszybciej obsłużony, oszczędzając nie tylko swój cenny czas, ale i unikając stresu związanego z ryzykiem zagubienia deklaracji oraz opłat wysyłki pocztą. W tym przypadku warto również poprosić o urzędowe poświadczenie odbioru celem posiadania dowodu przekazania deklaracji.
• Inne - Podatnik jest również upoważniony do składania deklaracji podatkowej w sposób inny niż wymienione powyżej. Dla przykładu, jest możliwe nadać zeznanie podatkowe w polskim urzędzie konsularnym. Interesariusz odbywający czynną służbę wojskową lub będący członkiem załogi statku morskiego ma prawo rozliczyć zeznanie PIT w dowództwie jednostki wojskowej, do której przynależy lub u kapitana statku na którym służy. Petent odbywający karę pozbawienia wolności może złożyć rozliczenie PIT w administracji zakładu karnego, a osoba aresztowana - w administracji aresztu śledczego.
• UWAGA: Istotnym jest zawsze zachowywać potwierdzenie przekazania zeznania podatkowego PIT (np. PIT-28, PIT-36, PIT-37) do Urzędu Skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Jest to bowiem prawomocny dowód, iż owa deklaracja została rzeczywiście złożona w argumentowanym przez podatnika terminie.

Ulgi podatkowe

Niezmiennym pozostaje prawo podatnika do ulg podatkowych. Z racji braku obowiązku korzystania z przysługujących ulg, w interesie petenta jest obecność wybranej ulgi na zeznaniu podatkowym. Warto o tym pamiętać, gdyż organ podatkowy nie jest zobowiązany do poinformowania interesanta o prawie do korzystania z preferencji podatkowych.

Z racji bycia wyjątkiem od opodatkowania całości przychodów wnioskującego, w przypadku skorzystania z ulg obowiązkowym jest gromadzenie adekwatnej dokumentacji, zaświadczeń i informacji oraz posiadanie faktur i innych metod potwierdzenia faktualnych wydatków strony wnoszącej. Wymagane dane są indywidualnie ustalane dla każdego rodzaju ulgi.

Samych rodzajów ulg podatkowych jest wiele. Poniżej znaleźć można zestawienie najpopularniejszych obecnie ulg, a także krótką charakterystykę każdej z nich.

• Ulga dla krwiodawców - ulga powstała w celu promowania polityki oddawania krwi. Ulga przysługuje jedynie tym, którzy krew zgodzili się oddać w formie darowizny. Wysokość ulgi zależna jest od płci dawcy oraz ilości oddanej krwi (rocznie jest to limit 2.7l dla mężczyzn oraz 1.8l dla kobiet), jednak zasadą jest, iż wysokość ulgi nie może przekroczyć 6% dochodu petenta. Do otrzymania ulgi niezbędne jest zaświadczenie jednostki odpowiedzialnej za pobieranie krwi o ilości krwi oddanej w formie darowizny (np. wpis w karcie honorowego dawcy). Przyjęło się ujmować ulgę w załączniku PIT/O. Ulgę można odliczyć zarówno od dochodu jak i od przychodu (dotyczy ryczałtowców). Wariantem ulgi na krew jest ulga podatkowa za oddanie osocza z przeciwciałami COVID-19 przez ozdrowieńca.
• Ulga rehabilitacyjna - pozwala interesariuszowi na odliczenie od podstawy opodatkowania kwoty użytej na tzw. cele rehabilitacyjne oraz te związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Ulga przysługuje nie tylko osobom niepełnosprawnym, ale także podatnikom utrzymującym w danym roku osoby takie osoby. Wyróżnia się odliczenia limitowane kwotowo jak i nielimitowane. Pierwsze, jak sama nazwa wskazuje, są ograniczone w swej wysokości, lecz z drugiej strony petent nie musi udowadniać kosztów ich poniesienia. Przykładowe wydatki z tej kategorii to utrzymanie psa asystującego, opłacenie przewodników dla osób niewidomych czy utrzymanie samochodu przez niepełnosprawnego lub osobę utrzymującą.
• Ulga na internet - obecnie zanikająca forma ulgi podatkowej. Wprowadzona 1 stycznia 2005 jako forma zachęty dla wówczas jeszcze nowego w Polsce fenomenu jakim był dostęp do internetu. Petent zainteresowany ulgą na internet ma możliwość skorzystać z ulgi wyłącznie przez dwa następujące po sobie lata podatkowe tj. za dany rok oraz za następny. Maksymalna wysokość odliczenia w danym roku podatkowym nie może przekraczać 760 zł. Aby uzyskać ulgę na internet, należy wpierw wypełnić załącznik PIT/O a następnie właściwe zeznanie PIT (np. PIT-36, PIT-28, PIT-37 itd.). Podatnik starający się o tę ulgę finansową nie ma obowiązku udowadniania zameldowania jak i zamieszkania w miejscu używania owej sieci. Z ulgi internetowej mogą skorzystać również przedsiębiorcy opodatkowani według skali podatkowej (PIT-36) ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28). Koszty eksploatacyjne takie jak zakup modemu internetowego czy wymiana światłowodu nie podlegają w.wym. uldze.
• Ulga prorodzinna - inaczej ulga na dzieci, przysługuje rodzicom korzystającym z ulgi dla młodych, jak i dla tych, którzy ukończyli 26 rok życia. Mogą z niej skorzystać nie tylko rodzice, ale także opiekunowie prawni i rodzice zastępczy. Nie ma tutaj znaczenia status matrymonialny, czy wielkość generowanych dochodów. Wysokość ulgi zależy od liczby dzieci; w przypadku posiadania co najmniej trójki dzieci kwota ulgi znacznie wzrasta. Dla rodziców zarabiających najmniej przewidziana jest możliwość zwrotu niewykorzystanej kwoty ulgi - rozwiązanie to jest opcją korzystną dla tych, którzy nie są w stanie wykorzystać pełnej kwoty ulgii w zeznaniu rocznym. Wysokość takiego zwrotu nie może przekraczać wysokości składek ZUS i składek zdrowotnych. Prawo do w.wym. ulgi przysługuje niezależnie na każde dziecko, jednakże kwota odliczenia wzrasta wprost proporcjonalnie do liczby posiadanego potmostwa. O ulgę należy się ubiegać wypełniając załącznik PIT/O a następnie relewantne zeznanie roczne (przykładowo PIT-28, PIT-36 czy PIT-37). W zeznaniu petent winien uwzględnić liczbę potomstwa oraz numery PESEL dzieci.
• Ulga termomodernizacyjna - rodzaj ulgi podatkowej dotyczący wydatków petenta-właściciela lub współwłaściciela budynku mieszkalnego jednorodzinnego (tj. "budynku wolnostojącego albo w w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służącemu zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiącemu konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.") w założeniu, iż termomodernizacja zostanie sfinalizowana w okresie do lat trzech (od końca roku podatkowego), od momentu poniesienia pierwszego wydatku z nią związanego. Ten rodzaj ulgi nie jest dostępny dla interesariuszy będących jedynie posiadaczami danej nieruchomości, lecz nie posiadających prawa własności. Ulga termomodernizacyjna przysługuje również w przypadku braku możliwości montażu wybranej instalacji na samym budynku mieszkalnym - wówczas można ową instalację zamontować na innej konstrukcji służącej b. mieszkalnemu, tj. garażu czy budynku mieszkalnym. Do przedsięwzięć podpadających pod ulgę termomodernizacyjną zaliczają się kolejno: ulepszenia zmniejające zapotrzebowanie na energię ogrzewania budynku oraz wody, wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, pełna lub częściowa wymiana źródeł energii na OZE. Ulgę mogą otrzymać petenci opodatkowani wg. skali podatkowej lub stawki 19% oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53.000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych podatnika.
• Ulga z tytułu wpłat na IKZE - ulga będąca odliczeniem kwot wpłacanych na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Dostępna jest dla podatników posiadających konto IKZE w momencie gdy: petent rozlicza się na zasadach ogólnych wg. skali podatkowej, według podatku liniowego oraz gdy korzysta z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ulga dotyczy jedynie składki na IKZE opłaconej w danym roku - niezapłacenie składki uniemożliwia pobranie ulgi. Niezbędnym jest okazanie dowodu wpłaty do IKZE, gdzie przedstawione są detale dotyczące płatności oraz daty poniesienia wydatków. Składki dokonywane przez interesariusza na rzecz Indywidualnego Konta Emerytalnego nie mogą być zaliczane do ulgi IKZE.
• Ulga z tytułu darowizn na cele kościelne - forma odliczenia podatkowego obejmująca darowizny na cele duchowe. Te z kolei możliwym jest podzielić na dwie odrębne podgrupy: darowizny na cele kultu religijnego oraz darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła Katolickiego (lub innych kościołów). Pierwszy typ pozwala na odliczenie od dochodu maksymalnie równowartości 6% dochodu petenta. Z kolei darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła nie posiadają limitu określonego procentem uzyskanego dochodu. W praktyce oznacza to realną możliwość odpisania nawet do 100% wykazanego dochodu. Innymi słowy, o ile darowizny na samą organizację będą ograniczone do 6% dochodu, o tyle darowizna na organizacje dobroczynne wspierane przez Kościół już tego limitu mieć nie będzie. Te drugie można rozliczać w deklaracji podatkowej w przypadku przekazania na konkretne i sprecyzowane odgórnie organizacje, takie jak Kościół Katolicki, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego itd. By otrzymać ulgę, podatnik musi podać w PIT/O wartość darowizny, wysokość odliczenia oraz dane odbiorcy datku.

Rozliczenie dochodów zagranicznych

W przypadku, gdy strona rozliczająca się uzyskuje przychody od zagranicznych podmiotów, tj. posiada zagranicznego pracodawcę przy jednoczesnym zamieszkaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub wyjeżdża do pracy za granicę, może mieć obowiązek złożenia tzw. formularz PIT/ZG, w zależności od kraju będącego źródłem owych dochodów. Rozliczenie podatkowe z przychodów zagranicznych odbywa się poprzez dołączenie jako załącznik wyżej już wspomnianego PIT/ZG do innych, bardziej podstawowych deklaracji podatkowych jak PIT-36 czy PIT-38. Niezbędnym jest złożenie załącznika do każdego państwa, które jest źródłem zagranicznych dochodów. Małżeństwa uzyskujące dochody za granicą winne składać PIT/ZG samodzielnie - nieistotnym jest czy mają łączne rozliczenie podatkowe. Ulgę abolicyjną należy uwzględnić nie w wyż. wspomnianym PIT/ZG, a w załączniku PIT/O.

Jak przekazać 1,5% podatku na cele charytatywne?

Od kilkunastu lat w polskim prawie podatkowym funkcjonuje zapis mówiący o tym, iż płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mają możliwość pomniejszyć należny podatek o kwotę dobrowolnie przekazaną na konto tzw. Organizacji Pożytku Publicznego (OPP). Wysokość tej kwoty nie może być wyższa niż 1,5% płaconego podatku. Wystarczy, że interesariusz wpisze w roczne rozliczenie PIT w miejscu do tego wyznaczonym numer KRS wybranej przez siebie OPP, jednocześnie wskazując cel szczegółowy. Liczba OPP w Polsce oscyluje na ponad 8500 organizacji, fundacji i stowarzyszeń - szczegółową listę znaleźć można w rządowej bazie OPP. W przypadku gdy petent zalicza się do grupy emerytów i rencistów, oddanie 1,5% podatku wymaga samodzielnego wypełnienia PIT-37.

Do kiedy należy rozliczyć PIT w 2023 roku?

Warto pamiętać, że terminy rozliczenia podatkowego PIT za wybrany rok nie są ujednolicone. Dokładna data uzależniona jest od rodzaju składanej deklaracji. I tak w 2023 roku, organ podatkowy, czyli Urząd Skarbowy właściwy dla miejsca zamieszkania petenta, musi otrzymać złożone przez petenta rozliczenie roczne w ustawowym terminie:

• do 28 lutego 2023 przy deklaracji PIT-16A.
• do 2 maja 2023 gdy chodzi o deklaracje PIT-36, PIT-37, PIT-36L PIT-38(oraz PIT-28 za sprawą znowelizowanych przepisów Polskiego Ładu).

Rozliczenie PIT po terminie

W związku z tym jak istotne dla państwa są zeznania podatkowe obywateli, rozliczenie PIT po terminie lub całkowity jego brak skutkuje tym, że podatek nie jest opłacony. Kończy się to pociągnięciem do odpowiedzialności karno-sądowej. Czyn ten jest indywidualnie rozpatrywany i zależnie od występujących czynników klasyfikowany jako wykroczenie lub nawet przestępstwo skarbowe (możliwe w przypadku gdy kwota niezapłaconego podatku przekracza pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia).

Czy każdy musi dokonać rozliczenia PIT?

Obowiązek składania rozliczania podatku dochodowego obowiązuje wszystkich, którzy za swoją pracę otrzymują dochód w danym roku, bez względu na wykorzystywane ulgi podatkowe. Pocieszający jest fakt, iż od 2019 roku nie jest wymagane samodzielne rozliczanie PIT-u. Za stronę zeznającą mogą to zrobić wybrane przez petenta organy podatkowe, np. Urząd Skarbowy.

Jak długo czeka się na zwrot podatku?

Termin spłaty podatku zależny jest od formy w jakiej deklaracja podatkowa PIT została złożona w Urzędzie Skarbowym. Te z formularzy podatkowych które przesłane zostały metodami tradycyjnymi wiążą się z maksymalnie trzymiesięcznym oczekiwaniem na zwrot podatku (od daty sporządzenia). Metoda elektroniczna gwarantuje znacznie szybszy proces - do 45 dni. Zwrot można również otrzymać w kasie Urzędu Skarbowego.

Jak zapłacić niedopłatę podatku?

Niedopłata podatku musi być uregulowana poprzez przelew na swój indywidualny mikrorachunek podatkowy. W przypadku gdy interesariusz nie zna swojego mikrorachunku, wystarczy udać się na stronę internetową https://www.podatki.gov.pl/generator-mikrorachunku-podatkowego oraz postępować zgodnie z wyświetlanymi instrukcjami.

Najczęstsze błędy związane z PIT-ami

Wszelkie pomyłki związane ze zlożonymi przez podatników zeznaniami podatkowymi często wynikają z nieuwagi składającego. Warto m.in. uważać na:

• Złożenie zeznań podatkowych używając nieaktualnych formularzy PIT. Druki PIT jak PIT-28, PIT-36 czy PIT-37 niemalże co roku ulegają modyfikacjom.
• Wprowadzenie błędnego identyfikatora podatkowego tj. numer PESEL zamiast numeru NIP
• Niezachowywanie przez całość dokumentacji ustalonej kolejności podawania informacji petentów (np. małżeństwa). Często skutkuje to wpisaniem danych małżonka w części poświęconej podatnikowi.
• Wpisanie adresu zameldowania zamiast aktualnego na dzień składania wniosku adresu zamieszkania.
• Brak zgodności między wykazanym dochodem a różnicą między przychodem a kosztami uzyskania przychodu.
• Błędne zaokrąglanie kwot. Poniżej 50 gr wymaga się zaokrąglenia do kwoty mniejszej, powyżej - do większej. Innymi słowy, 155.47 zł zapisujemy jako 155 zł, ale już 155.52 zł stanowi kwotę 156 zł w rozumieniu odpowiedniego Urzędu Skarbowego.
• Brak dołączonych do zeznania załączników.
• Niewykazanie dochodów z zagranicy. Dotyczy tych, którzy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej mieszkają, lecz pracują poza jej granicami. Znamiennym jest, iż polski podatnik podlega bezwzględnemu obowiązkowi podatkowemu od całości dochodów. Nieistotnym jest tu ich źródło.
• Brak podpisu. Każdy wypełniony formularz PIT to dokument wywołujący skutki prawne, a więc wymagający podpisu petenta, aby mieć właściwości wiążące.