Nowy podatek ETS2 - zapłacimy więcej za paliwo
Od 2027 roku tankowanie może stać się jeszcze droższe. Wszystko za sprawą nowego systemu ETS2, czyli unijnego podatku od emisji w sektorach transportu i budynków. ETS2 może znacząco podnieść ceny energii, paliw i ogrzewania – nowy system oznacza realne skutki dla kierowców, firm i gospodarstw domowych.
Unia Europejska wprowadza kolejny mechanizm cenowania emisji CO₂, znany powszechnie jako ETS2. To rozszerzenie systemu handlu emisjami ma objąć paliwa używane w transporcie drogowym i w budynkach — a więc pośrednio odbić się na cenie benzyny, diesla i ogrzewania. System ETS2 to nowy system opłat za emisji CO2, który ma wejść w życie w 2027 r. Poniżej znajdziesz wyczerpujący przewodnik: jak będzie działać ETS2, kto za niego zapłaci, ile może kosztować paliwo i jakie są możliwe sposoby łagodzenia skutków dla gospodarstw domowych i firm. Wejście w życie nowego systemu opłat będzie miało wpływ na codzienne rachunki Polaków.
Czym jest ETS2 i dlaczego go wprowadzono?
Od 2027 roku tankowanie może stać się droższe. Wszystko za sprawą nowego systemu ETS2 – unijnego mechanizmu handlu emisjami w sektorach transportu i budynków. ETS2 może znacząco podnieść ceny energii, paliw i ogrzewania, wpływając bezpośrednio na kierowców, firmy i gospodarstwa domowe.
ETS2 (EU Emissions Trading System 2) to nowy, odrębny rynek pozwoleń na emisję CO₂. Obejmuje paliwa używane w transporcie drogowym i w budynkach – a więc pośrednio wpłynie na ceny benzyny, diesla i ogrzewania. System działa na zasadzie „cap-and-trade”: ustalany jest limit emisji (cap), a podmioty kupują pozwolenia, których cena rośnie wraz z ograniczaniem ich liczby. W założeniu ma to przyspieszyć odchodzenie od paliw kopalnych i pomóc Unii Europejskiej w realizacji celów klimatycznych.
ETS2 zacznie obowiązywać w 2027 roku, z możliwością przesunięć w razie zbyt dużych wahań cen. Dla przedsiębiorstw paliwowych, samorządów i gospodarstw domowych to moment, który realnie wpłynie na koszty codziennego życia.
Szansa na rozwój, modernizację i nowe miejsca pracy
Choć wdrożenie ETS2 stanowi wyzwanie, może jednocześnie stać się impulsem do szerokiej modernizacji infrastruktury i poprawy jakości życia mieszkańców. Mechanizm ten może przyspieszyć wymianę źródeł ciepła na nowoczesne i niskoemisyjne, wspierać rozwój transportu przyjaznego środowisku oraz zwiększyć efektywność energetyczną budynków.
Odpowiednio zaplanowane inwestycje w tych obszarach stworzą nowe miejsca pracy, pobudzą lokalne rynki budowlane i instalacyjne, a także przyciągną inwestycje w innowacyjne technologie energetyczne.
Szczególne znaczenie mają inwestycje w nowoczesne systemy grzewcze i infrastrukturę ciepłowniczą, które pozwolą ograniczyć koszty emisji i złagodzić wpływ polityki klimatycznej UE na gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa.
Rada Unii Europejskiej w konkluzjach z 23 października 2025 r. zobowiązała Komisję Europejską do korekty niedoskonałości systemu – zwłaszcza tych uderzających w kraje i grupy najbardziej wrażliwe na skutki transformacji. Polska współpracuje z krajami nordyckimi, by wypracować wspólne stanowisko wobec reformy ETS2 i chronić interesy państw najbardziej narażonych na nowe regulacje.
Kto zapłaci za ETS2?
Zgodnie z założeniami ETS2, to dostawcy paliw – importerzy i producenci – będą musieli rozliczać emisje związane ze sprzedażą paliw, umarzając odpowiednią liczbę pozwoleń. W praktyce jednak koszty zakupu pozwoleń zostaną przeniesione na kolejne ogniwa łańcucha – hurtowników, stacje paliw, a ostatecznie na konsumentów.
Realne koszty nowego systemu Polacy odczują przede wszystkim w rachunkach za paliwo i ogrzewanie, bo opłaty za emisję będą wliczane w cenę końcową energii. Zmiany dotkną też właścicieli domów jednorodzinnych korzystających z różnych form ogrzewania.
W krótkim i średnim okresie to właśnie użytkownicy paliw i systemów grzewczych najbardziej odczują dodatkowe obciążenia – zarówno przy dystrybutorze, jak i na fakturach za ogrzewanie.
Ile może podrożeć paliwo?
Prognozy różnią się w zależności od przyjętych założeń, zwłaszcza dotyczących cen pozwoleń na emisję CO₂.
Pierwsze efekty kierowcy mogą odczuć już w 2027 roku – paliwo może zdrożeć o 10–15 eurocentów za litr. W kolejnych latach, wraz ze wzrostem cen pozwoleń i ograniczaniem limitów emisji, dopłata może sięgnąć nawet 50 eurocentów za litr.
Jeśli cena uprawnienia wyniesie 100 euro za tonę CO₂, to przy emisji ok. 2,7 kg CO₂ na litr paliwa koszt ten przełoży się na ok. 27 eurocentów dopłaty do każdego litra. To pokazuje, że nawet umiarkowany wzrost cen uprawnień może znacząco wpłynąć na portfele kierowców i gospodarstw domowych.
Wpływ ETS2 na gospodarstwa domowe
Wprowadzenie ETS2 może znacząco podnieść ceny energii, paliw i ogrzewania w Polsce. Nowy system obejmie transport drogowy i ogrzewanie budynków, a więc codzienne wydatki milionów Polaków.
Eksperci ostrzegają, że skutkiem tych zmian może być pogłębienie ubóstwa energetycznego, zwłaszcza wśród rodzin o niższych dochodach, które już dziś mają trudności z opłacaniem rachunków.
Społeczny Fundusz Klimatyczny – wsparcie dla gospodarstw
Aby złagodzić skutki ETS2, powołano Społeczny Fundusz Klimatyczny, który ma wspierać gospodarstwa domowe, mikroprzedsiębiorstwa i użytkowników transportu.
Z jego środków finansowane będą m.in. termomodernizacje, wymiana źródeł ciepła, inwestycje w OZE oraz rozwój transportu niskoemisyjnego.
Polska będzie jednym z największych beneficjentów funduszu – otrzyma ponad 11 mld euro na lata 2026–2032.
Co najmniej 37,5% tej kwoty (ok. 4,2 mld euro) zostanie przeznaczone na działania osłonowe, a reszta na inwestycje zwiększające efektywność energetyczną i modernizację infrastruktury cieplnej.
Środki będą wydatkowane zgodnie z Krajowym Planem Społeczno-Klimatycznym, który określi priorytety i projekty inwestycyjne.
Wzrost rachunków za ogrzewanie – co się zmieni?
Nowy system ETS2 obejmie paliwa kopalne – węgiel, gaz i olej opałowy – które wciąż stanowią podstawowe źródło ciepła w wielu polskich domach. W efekcie rachunki za ogrzewanie mogą wyraźnie wzrosnąć.
Rząd argumentuje, że ETS2 jest konieczny, by ograniczyć emisję gazów cieplarnianych i poprawić jakość powietrza.
Jednak dla wielu rodzin, szczególnie tych ogrzewających domy węglem lub olejem, nowy podatek klimatyczny może być dużym obciążeniem finansowym.
Wzrost cen energii może najbardziej dotknąć osoby starsze, rodziny wielodzietne i mieszkańców wsi, gdzie dostęp do alternatywnych źródeł ciepła jest ograniczony. Dlatego przewidziano okresy przejściowe i mechanizmy kompensacyjne, które mają pomóc w dostosowaniu się do nowych realiów.
Ich skuteczność będzie jednak zależała od tempa wdrożenia i właściwego monitorowania sytuacji.
Kto straci najwięcej, a kto zyska?
Na krótką metę najbardziej odczują zmiany:
-
kierowcy pojazdów spalinowych,
-
firmy transportowe (TSL),
-
gospodarstwa domowe ogrzewane paliwami kopalnymi.
Z kolei w dłuższej perspektywie ETS2 może przyspieszyć rozwój technologii niskoemisyjnych: pomp ciepła, pojazdów elektrycznych, paneli fotowoltaicznych i efektywnej izolacji budynków.
Sektory oferujące takie rozwiązania zyskają nowe możliwości rozwoju i inwestycji.
Jak można złagodzić wpływ ETS2?
-
Oszczędzaj paliwo – ekonomiczna jazda i regularny serwis to realne oszczędności.
-
Modernizuj flotę – wymiana pojazdów na niskoemisyjne lub elektryczne.
-
Inwestuj w efektywność energetyczną – izolacja budynków, wymiana źródeł ciepła, pompy ciepła.
-
Korzystaj z dotacji – śledź krajowe i unijne programy wsparcia z funduszy klimatycznych.
Kontrowersje i ryzyko społeczne
ETS2 budzi kontrowersje. Zwolennicy wskazują, że to skuteczny mechanizm rynkowy redukujący emisje, przeciwnicy – że może zwiększyć koszty życia w biedniejszych krajach.
W państwach takich jak Polska, gdzie część budynków jest nieocieplona i ogrzewana przestarzałymi piecami, istnieje ryzyko pogłębienia ubóstwa energetycznego.
Doświadczenia Francji (protest „żółtych kamizelek”) pokazują, że transformacja klimatyczna wymaga nie tylko regulacji, ale też zrozumienia społecznego i działań osłonowych.
W tym kontekście Polska aktywnie uczestniczy w negocjacjach unijnych, domagając się rewizji systemu ETS2 i mechanizmów łagodzących jego skutki.
FAQ — najczęściej zadawane pytania
Czy ETS2 to „podatek” na paliwo?
System ETS2 to element unijnego systemu handlu emisjami, określany przez niektórych jako podatek nad podatkami. Formalnie to rynek zakupu pozwoleń (cap-and-trade) na emisję dwutlenku węgla. W praktyce jednak efekt fiskalny jest podobny — firmy przekładają koszt pozwoleń na ceny, więc użytkownicy płacą więcej.
Czy wszędzie zapłacimy tyle samo?
Nie — wpływ będzie zależeć od ceny pozwoleń, polityk krajowych (mechanizmy wsparcia, ulgi), podatków lokalnych i struktury rynku paliw w danym państwie. Wdrożenie unijnego systemu ETS2 może powodować różnice w kosztach między krajami.
Kiedy nowy system opłat zacznie obowiązywać?
Nowy system opłat ma wejść w życie w 2027 r. Oznacza to, że od tego momentu system ETS2 zacznie wpływać na ceny energii, paliw oraz koszty ogrzewania.
Czy można uniknąć wzrostu cen?
Pełne uniknięcie jest mało realne bez dużych subsydiów. Można za to zmniejszyć własną ekspozycję: zmiana źródeł energii, efektywność energetyczna, bardziej ekonomiczna jazda. Rząd prowadzi rozmowy z UE o przesunięciu terminu wdrożenia ETS2 lub wprowadzeniu okresów przejściowych dla niektórych sektorów.
