Zmiany w zasiłku chorobowym 2025
Od 2025 roku mają wejść w życie istotne zmiany dotyczące zasiłku chorobowego. Już od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego koszty będzie ponosił ZUS. Dowiedz się, jak nowe regulacje wpłyną na Twoje prawa i obowiązki w przypadku choroby lub wypadku.
Zmiany te mają na celu usprawnienie systemu świadczeń oraz lepsze dostosowanie go do potrzeb pracowników i pracodawców.
Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy?
Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, bądź koniecznością poddania się niezbędnym badaniom lekarskim. Wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, a w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia - przez pierwsze 14 dni. Te dni nie muszą następować po sobie. Po przekroczeniu tej liczby dni, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.
Jak działa L4?
Zwolnienie lekarskie, znane jako L4, usprawiedliwia nieobecność pracownika i zwalnia go z obowiązku wykonywania pracy w określonym czasie. Zwolnienie wystawia lekarz, a samo świadczenie jest uregulowane ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Przysługuje ono osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Pracownik opłacający składki na ubezpieczenie chorobowe, zarówno obowiązkowe, jak i dobrowolne, ma prawo do świadczeń pieniężnych.
Zasiłek chorobowy wynosi 80 procent średniej miesięcznej pensji z ostatnich 12 miesięcy. Pełne wynagrodzenie, czyli 100 procent, przysługuje pracownikowi w sytuacjach takich jak wypadek w drodze do lub z pracy, uczestnictwo w badaniach jako dawca, pobieranie komórek, tkanek i narządów oraz problemy zdrowotne związane z ciążą.
Pracownik może przebywać na zwolnieniu lekarskim przez 182 dni w ciągu roku. Jeśli w tym czasie nie odzyska zdrowia, ma prawo wystąpić o świadczenie rehabilitacyjne przez kolejne 12 miesięcy. Wyjątkiem jest niezdolność do pracy wynikająca z ciąży, gdzie okres zasiłkowy nie uwzględnia poprzednich okresów niedyspozycji.
Kto płaci za L4?
Wynagrodzenie za zwolnienie lekarskie (L4) wypłacane jest przez pracodawcę przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w ciągu roku kalendarzowego. W przypadku pracowników powyżej 50. roku życia, pracodawca wypłaca wynagrodzenie przez pierwsze 14 dni. Po tym okresie, od 34. dnia (lub 15. dnia dla starszych pracowników), zasiłek chorobowy wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Obecne zasady wypłaty wynagrodzenia chorobowego:
-
Choroba lub izolacja z powodu choroby zakaźnej: do 33 dni w roku kalendarzowym (do 14 dni, jeśli pracownik ukończył 50 lat) - 80% wynagrodzenia, chyba że przepisy pracodawcy przewidują wyższe wynagrodzenie.
-
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy, albo choroba podczas ciąży: 100% wynagrodzenia.
-
Niezbędne badania lekarskie dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz procedura pobrania komórek, tkanek i narządów: 100% wynagrodzenia.
Zmiany w zasiłku chorobowym od 2025 roku
Kluczową zmianą jest to, że zasiłek chorobowy będzie wypłacany przez ZUS od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego. Obecnie pracodawca płaci za zwolnienie lekarskie pracownika do 33 dni w roku, a w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia - do 14 dni. Nowe przepisy przenoszą odpowiedzialność za wypłatę świadczeń chorobowych na ZUS już od pierwszego dnia L4, odciążając pracodawców. Planowane jest również, aby pracownicy na zwolnieniu chorobowym otrzymywali wynagrodzenie w wysokości 100 procent.
Plany rządu
Rząd planuje, że ZUS będzie wypłacał zasiłek chorobowy pracownikom od pierwszego dnia ich nieobecności w pracy, odciążając pracodawców od tego kosztu. W styczniu 2024 roku ogłoszono, że rząd będzie pracował nad nowymi zasadami rozliczania ubezpieczenia chorobowego oraz wypłaty wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego. Premier Donald Tusk zaznaczył: "Obecnie pracodawca ponosi koszty wypłaty wynagrodzenia chorobowego do 33 dni w roku. Planujemy, aby ten obowiązek przejął ZUS".
Zapowiedzi te pojawiły się już 9 stycznia 2024 roku, podczas debaty Rady Ministrów na temat kierunków zmian i harmonogramu prac legislacyjnych. Aktualnie biuro prasowe rządu oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazują, że:
"Reforma wymaga dokładnych analiz skutków finansowych proponowanego rozwiązania w różnych wariantach i obecnie takie analizy prowadzimy razem z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych."
Obawy ekspertów
Eksperci obawiają się, że po wprowadzeniu zmian w zwolnieniach lekarskich, ZUS może napotkać poważne problemy z płynnością finansową z powodu wzrostu liczby zwolnień, co może prowadzić do zakłóceń w systemie płac i opóźnień w wypłacie zasiłków.
Termin wprowadzenia zmian
Aktualnie nie ma zbyt wiele informacji na temat szczegółów zmian dotyczących nowych przepisów związanych z L4, Rada Ministrów wskazała jednak potencjalny termin wprowadzenia zmian. Zgodnie z planami, nowe rozwiązania mają zacząć obowiązywać od 2025 roku.
Podsumowanie
Zmiany w zasiłku chorobowym od 2025 roku przyniosą istotne modyfikacje w systemie wypłaty świadczeń. Przeniesienie odpowiedzialności na ZUS od pierwszego dnia nieobecności oraz zwiększenie wynagrodzenia do 100% mają na celu usprawnienie systemu i lepsze dostosowanie do potrzeb pracowników.
