Wypłata z PPE a podatek – co musisz wiedzieć?
PPE (czyli Pracowniczy Program Emerytalny) to dobrowolny program w III filarze, uruchamiany przez pracodawcę na podstawie umowy zakładowej, który pozwala budować prywatną emeryturę. Wypłata po spełnieniu warunków z ustawy jest zwolniona z PIT i z „Belki” - przy wcześniejszym zwrocie pobierane jest 30% składek podstawowych do ZUS oraz 19% podatku (PIT).
Co trzeba wiedzieć o tym programie? Jak wygląda kwestia wypłata z PPE a podatek? Odpowiadają eksperci Podatnik.info!
Spis treści:
- Temat PPE - co to i na czym polega?
- Zasady wypłaty środków. Wypłata z PPE a podatek - jak to działa?
- Czy możliwa jest wcześniejsza wypłata środków z PPE?
- Jak przenieść środki z PPE?
- Czy można przenieść środki z PPE do PPK?
- Czy PPE można odliczyć od podatku?
- Wypłata z PPE a podatek – jak wpływa na rozliczenie?
- Podsumowanie: Pracowniczy Program Emerytalny a podatek – najważniejsze informacje
- Najczęściej zadawane pytania
Temat PPE - co to i na czym polega?
Co to jest PPE?
To forma grupowego oszczędzania na emeryturę, organizowana przez pracodawcę. Jest to dobrowolny program, który stanowi dodatkowe wsparcie finansowe na zakończeniu aktywności zawodowej. W przeciwieństwie do PPK, ramach PPE pracodawca ma pełną swobodę w decydowaniu o jego uruchomieniu.
Kto może przystąpić do PPE?
Do programu może przystąpić każdy pracownik zatrudniony u pracodawcy, który oferuje PPE. Warunki przystąpienia do PPE mogą być różne. Co ważne, do programu PPE mogą dołączyć również właściciele firm, wspólnicy oraz członkowie rady nadzorczej.
Jak finansowane są środki w PPE?
Środki w ramach PPE są gromadzone przede wszystkim ze składek finansowanych przez pracodawcę. Wysokość składki podstawowej nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia brutto pracownika. To pracodawca, w porozumieniu z reprezentacją pracowników, ustala zasady i wysokość składki w tzw. umowie zakładowej. Oprócz tego pracownik może wpłacać dodatkowe oszczędności, które są potrącane z jego wynagrodzenia netto, za pośrednictwem pracodawcy na podstawie wniosku uczestnika programu.
Zasady wypłaty środków. Wypłata z PPE a podatek – jak to działa?
Zgromadzone oszczędności w PPE mogą być wypłacone na korzystnych warunkach podatkowych, jeśli spełniasz określone kryteria.
Kiedy można wypłacić środki z PPE bez podatku? Wypłata z PPE jest zwolniona z podatku dochodowego i podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), jeśli spełnisz jeden z poniższych warunków:
- Ukończenie 60. roku życia.
- Ukończenie 55. roku życia i uzyskanie wcześniejszych uprawnień emerytalnych.
- Wypłata następuje po śmierci uczestnika, na wniosek osoby uprawnionej (uposażonego) lub spadkobiercy.
Wypłata środków zgromadzonych może nastąpić jednorazowo lub w ratach.
Czy możliwa jest wcześniejsza wypłata środków z PPE?
Tak, wcześniejsza wypłata środków z PPE jest możliwa, ale wiąże się z konsekwencjami podatkowymi i jest dostępna tylko w konkretnych sytuacjach.
Jakie są konsekwencje wcześniejszej wypłaty? Wcześniejsza wypłata z PPE jest bardzo niekorzystna podatkowo. Zgodnie z ustawą, jeżeli wypłacasz środki przed ukończeniem 60. roku życia (lub 55. roku życia z prawem do wcześniejszej emerytury):
- 30% składek podstawowych wpłaconych przez danego pracodawcę jest przekazywane do Zakładu Ubezpieczenie emerytalne i zapisywane na Twoim subkoncie w ZUS. Będą one wypłacone razem z Twoją emeryturą z publicznego systemu.
- Naliczany jest 19% podatek od zysków kapitałowych, tzw. podatek Belki, od wypracowanego zysku.
Kiedy dochodzi do wcześniejszej wypłaty? Ustawa o PPE przewiduje dwie sytuacje, w których można dysponować zgromadzonym kapitałem przed ukończeniem 60 lat:
- Zmiana pracodawcy – wówczas możliwa jest wypłata transferowa środków do IKE lub do PPE prowadzonego przez nowego pracodawcę.
- Likwidacja PPE przez pracodawcę – w takim przypadku środki można przenieść na IKE, inne PPE (jeśli istnieje taka możliwość) lub dokonać ich zwrotu.
Jak przenieść środki z PPE?
Jeśli odchodzisz od dotychczasowego swojego pracodawcy, który prowadził PPE, nie musisz tracić zgromadzonych oszczędności. Masz dwie główne opcje, aby przenieść środki bez ponoszenia konsekwencji podatkowych.
1. Przeniesienie środków do nowego PPE
Jeśli Twój nowy pracodawca również prowadzi PPE, możesz zlecić wypłatę transferową. Wszystkie Twoje środki zostaną przeniesione na nowy rachunek PPE, co pozwoli Ci kontynuować oszczędzan
2. Przeniesienie środków do IKE
Jeśli u nowego pracodawcy nie ma PPE, masz prawo zrealizować wypłatę transferową na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE). W ten sposób Twoje oszczędności pozostaną w ramach III filara emerytalnego, a Ty unikniesz niekorzystnych podatków.
Czy można przenieść środki z PPE do PPK?
Jeśli nowy pracodawca nie oferuje Pracowniczego Programu Emerytalnego, lecz prowadzi Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK), nie ma możliwości przeniesienia zgromadzonych środków z PPE do PPK. Przepisy dotyczące PPE nie przewidują takiej opcji.
W takiej sytuacji masz dwie możliwości: możesz zlecić wypłatę transferową, czyli przenieść swoje środki z dotychczasowego PPE na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) lub pozostawić je u dotychczasowego pracodawcy.
Warto pamiętać, że zmiana miejsca zatrudnienia nie oznacza utraty zgromadzonych oszczędności w PPE. Jeśli zdecydujesz się pozostawić swoje środki w PPE prowadzonym przez byłego pracodawcę, nadal będą one inwestowane przez wybraną instytucję finansową zarządzającą programem, zgodnie z określoną strategią inwestycyjną funduszu.
Jak dokonać wypłaty transferowej środków do IKE lub PPE?
To prosta procedura. Wypłata transferowa to przeniesienie środków zgromadzonych w Pracowniczym Programie Emerytalnym (PPE) na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) lub do innego PPE. Może nastąpić w dwóch przypadkach:
- Jeśli kończysz pracę u pracodawcy prowadzącego program i chcesz przenieść zgromadzone środki na IKE.
- Jeśli zmieniasz pracodawcę na takiego, który również oferuje PPE – wówczas możesz przekazać środki na nowy rachunek PPE.
Wypłata transferowa jest również możliwa w przypadku śmierci uczestnika PPE – osoby uposażone mają prawo przenieść zgromadzone środki na swoje konto IKE.
Aby przenieść środki, należy skontaktować się z byłym pracodawcą i dostarczyć jeden z poniższych dokumentów:
- potwierdzenie przystąpienia do PPE u nowego pracodawcy (które można uzyskać u nowego pracodawcy),
- dokument potwierdzający posiadanie rachunku IKE (wydany przez instytucję finansową prowadzącą IKE).
Dodatkowo, konieczne jest złożenie dyspozycji transferu środków z PPE. Szczegóły dotyczące procedury uzyskasz u pracodawcy lub w instytucji finansowej zarządzającej Twoim PPE.
Transfer środków jest możliwy również w przypadku śmierci uczestnika PPE – uposażeni mogą przekazać zgromadzone fundusze na swoje konto IKE.
Przeniesienie środków do nowego PPE
Decydując się na transfer środków do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) prowadzonego przez nowego pracodawcę, wszystkie zgromadzone oszczędności zostaną przekazane na Twój nowy rachunek PPE. Dzięki temu Twoja inwestycja pozostanie w jednym miejscu, co ułatwia jej monitorowanie i zarządzanie.
Przeniesienie środków do IKE
W przypadku transferu oszczędności z PPE na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) masz dwie opcje:
- Możesz kontynuować inwestowanie w IKE, budując kapitał na przyszłą emeryturę.
- Możesz wypłacić zgromadzone środki przed ukończeniem 60 lat, ale taka decyzja wiąże się z niekorzystnymi konsekwencjami podatkowymi.
Dlaczego wcześniejsza wypłata nie jest opłacalna?
Jeśli zdecydujesz się na zwrot środków z IKE, które wcześniej zostały tam przeniesione z PPE, instytucja finansowa prowadząca IKE dokona dwóch potrąceń:
- 30% wpłat pracodawcy zostanie przekazane do ZUS. Środki te trafią na Twoje subkonto i zostaną wypłacone razem z przyszłą emeryturą.
- 19% podatku od zysków kapitałowych zostanie pobrane w przypadku, gdy inwestycja przyniosła dochód. Instytucja finansowa odprowadzi ten podatek do urzędu skarbowego.
Zwrot kosztów (czyli wypłata przez 60 rokiem życia) jest bardzo niekorzystny podatkowo, dlatego jeżeli nie masz pilnej potrzeby korzystania z tych oszczędności, lepszym rozwiązaniem jest dalsze inwestowanie w IKE, co pozwoli uniknąć zbędnych opłat.
Zwrot środków z PPE
Zwrot środków z PPE następuje w sytuacji likwidacji programu przez pracodawcę, gdy:
- Nie spełniasz jeszcze warunków do standardowej wypłaty,
- Nie została dokonana wypłata transferowa, np. na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE).
W takiej sytuacji otrzymasz środki pomniejszone o:
- 30% składek podstawowych wpłaconych przez pracodawcę – ta część zostanie przekazana do ZUS i zapisane na Twoim subkoncie, skąd zostanie wypłacona wraz z emeryturą z systemu publicznego.
- 19% podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), jeśli inwestycja przyniosła dochód – instytucja finansowa odprowadzi tę kwotę do urzędu skarbowego.
Podobnie jak w przypadku wcześniejszej wypłaty środków z IKE, zwrot z PPE po likwidacji programu jest niekorzystny pod względem podatkowym. Ponieważ nie masz wpływu na decyzję pracodawcy o likwidacji PPE, warto w takiej sytuacji rozważyć transfer środków do IKE i kontynuowanie inwestowania w ramach tego konta.
Czy PPE można odliczyć od podatku?
Wiemy już, jak prezentują się zasady dotyczące opodatkowania od zysków kapitałowych. Wiele wątpliwości wzbudza również podatek dochodowy od osób fizycznych, który obejmuje wynagrodzenie pracownika. Co dzieje się natomiast z częścią wypłaty przekazywanej na program PPE? Wszystko zależy od rodzaju składki.
- Jeżeli chodzi o środki przekazywane na program PPE przez pracodawcę, czyli składkę podstawową, zostanie pobrany podatek dochodowy od osób fizycznych. Koszty ponoszone w związku z tym przez osobę zatrudniającą zalicza się do kosztów uzyskania przychodu. W ten sposób można obniżyć podatek dochodowy.
- Co więcej, pracodawca otrzymuje ulgę w ZUS, ponieważ składka podstawowa jest częścią wynagrodzenia, od którego nie odprowadza się składek.
- Składka dodatkowa, którą pracownik odprowadza dobrowolnie, jest potrącana z wynagrodzenia już po opodatkowania. Nie odprowadza się więc od niej kolejnej zaliczki na podatek dochodowy.
Wypłata z PPE a podatek – jak wpływa na rozliczenie?
To, jak kształtuje się kwestia wypłata z PPE a podatek, zależy od tego, w jaki sposób zostanie ona zrealizowana. Podatnik, który spełnia warunki związane z wiekiem lub osoba uposażona po zmarłym, może wypłacić środki z programu PPE bez obowiązku uregulowania podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od zysków kapitałowych.
Inne zasady obowiązują w przypadku likwidacji całego programu PPE u pracodawcy. Jeżeli pracownik nie ma jeszcze prawa do wypłaty zaoszczędzonych środków, może wykonać transfer na IKE. W przypadku innej decyzji zostanie zrealizowany zwrot środków na konto wskazane przez pracownika. Wiąże się to jednak z pewnymi obowiązkami:
- Przedwcześnie wypłacane zyski wypracowane w ramach programu PPE podlegają opodatkowaniu podatkiem Belki, który wynosi 19%.
- Ponadto odliczeniu podlega 30% sumy składek podstawowych wpłacanych do programu. Zostaną one przekazane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i zarejestrowane na koncie pracownika prowadzonym przez ZUS.
Od autora: “Oszczędzanie na emeryturę jest jak sadzenie drzewa. Najlepszy moment był 20 lat temu, ale drugi najlepszy jest dziś. Im wcześniej zaczniesz, tym większe owoce zbierzesz po zakończeniu aktywności zawodowej.”
Mirosław Ziętek, redaktor merytoryczny Podatnik.info
Podsumowanie: Pracowniczy Program Emerytalny a podatek – najważniejsze informacje
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie związane z obowiązkiem podatkowym w przypadku wypłat z PPE, które zostały omówione szczegółowo w artykule.
- PPE to dobrowolny program umożliwiający oszczędzanie środków na emeryturę w ramach III filaru polskiego systemu emerytalnego. Pracownik nie ma obowiązku przystępowania do PPE.
- Jeżeli pracownik chce dołączyć do programu PPE, musi mieć mniej niż 70 lat, posiadać zatrudnienie w zakładzie pracy, być jego właścicielem lub wspólnikiem czy też członkiem rady nadzorczej.
- Środki są odprowadzane w ramach składki podstawowej wpłacanej przez pracodawcę i wynoszącej maksymalnie 7% wynagrodzenia brutto oraz składki dodatkowej, o której decyduje pracownik.
- Czy PPE można odliczyć od podatku? Pracodawca zyskuje możliwość skorzystania z ulgi podatkowej w ramach zaliczenia kosztów prowadzenia PPE do kosztów uzyskania przychodu. W ten sposób istnieje możliwość obniżenia podatku dochodowego. Dodatkowo pracodawca nie odprowadza składek do ZUS od części wynagrodzenia wpłacanej do PPE.
- PPE a podatek – jeżeli wypłata nastąpi po spełnieniu warunków wskazanych w ustawie, wówczas nie powstaje obowiązek uregulowania podatku Belki oraz podatku dochodowego.
- Wcześniejsza wypłata z PPE a podatek – w takim przypadku pracownik musi wiedzieć o obowiązku opłacenia podatku od zysków kapitałowych w wysokości 19%. Nastąpi również obniżenie zwrotu środków o 30% sumy składek podstawowych finansowych przez pracodawcę, które zostaną przekazane na indywidualny rachunek pracownika w ZUS.
- Wypłata środków z PPE może nastąpić w całości lub ratalnie według preferencji pracownika.
- Osoby uprawnione, które wskażesz w dyspozycji na wypadek śmierci, lub Twoi spadkobiercy otrzymają zgromadzone środki bez potrącenia podatku od spadków i darowizn oraz bez obciążenia podatkiem od zysków kapitałowych, tzw. podatkiem Belki.
Jeżeli masz dodatkowe pytania dotyczące kwestii wypłata z PPE a podatek, możesz skorzystać z pomocy naszych specjalistów. Każdy użytkownik bezpłatnego programu Podatnik.info zyskuje możliwość zadania dowolnego pytania ekspertom z obszaru księgowości, finansów i podatków. Ponadto w okresie rozliczenia deklaracji PIT możesz skorzystać z trzech dostępnych rozwiązań, które pozwolą na dopełnienie formalności nawet w 5 minut. Sprawdź, co jeszcze możesz zyskać dzięki Podatnik.info!
Najczęściej zadawane pytania
- pozostawić zgromadzone środki w PPE prowadzonym u dotychczasowego pracodawcy,
- przenieść je na inne PPE (jeśli nowy pracodawca prowadzi taki program),
- wypłacić środki zgodnie z zasadami określonymi w regulaminie PPE.
