Wezwanie do urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień – co to oznacza i jak się przygotować?
Otrzymanie wezwania z urzędu skarbowego może budzić niepokój, zwłaszcza gdy dotyczy złożenia wyjaśnień w sprawie rozliczenia podatku, nieujawnionych dochodów czy przelewów bankowych. Warto jednak wiedzieć, że wezwanie do urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień to narzędzie prewencyjne. Eksperci Podatnik.info wyjaśniają, czym dokładnie jest takie wezwanie, jakie mogą być jego przyczyny, jak przebiega procedura i w jaki sposób najlepiej się przygotować!
Spis treści
- Co oznacza wezwanie do urzędu skarbowego?
- Najczęstsze powody wezwania w celu złożenia wyjaśnień
- Jak wygląda wezwanie z urzędu skarbowego?
- Jak przygotować się do złożenia wyjaśnień?
- Czy trzeba stawić się osobiście? Co jeśli nie przyjdę?
- Wezwanie w charakterze świadka – co to oznacza?
- Podsumowanie: co zrobić po otrzymaniu wezwania z urzędu skarbowego
Co oznacza wezwanie do urzędu skarbowego?
Wezwanie do urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień to formalne pismo, kierowane do podatnika na podstawie przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa, w szczególności art. 155 i art. 274a. Jego celem jest umożliwienie organowi podatkowemu zebrania dodatkowych informacji lub dokumentów w sprawach, w których zachodzi podejrzenie nieprawidłowości, niezgodności lub braku danych w systemach KAS (Krajowej Administracji Skarbowej).
Wezwanie do urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień nie jest równoznaczne z wszczęciem postępowania kontrolnego ani karno-skarbowego – choć oczywiście, jeśli podatnik nie wyjaśni sytuacji lub zignoruje wezwanie, może to skutkować dalszymi konsekwencjami. Z tego powodu ważne jest, aby każde pismo z urzędu potraktować poważnie i odpowiedzieć w wyznaczonym terminie.
Jeżeli masz dodatkowe pytania dotyczące rozliczenia PIT studentów, w artykule znajdziesz więcej informacji: https://www.podatnik.info/publikacje/rozliczenie-pit-37-przez-studenta-sprawdz-o-czym-musisz-pamietac,5628cd
Najczęstsze powody wezwania w celu złożenia wyjaśnień
Urzędy skarbowe coraz częściej korzystają z nowoczesnych narzędzi analitycznych, które pozwalają automatycznie identyfikować nieprawidłowości i tak zwane anomalia podatkowe. Poniżej prezentujemy najczęstsze sytuacje, w których podatnik może otrzymać wezwanie do urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień.
Błędy w zeznaniu podatkowym
Nawet niewielka niezgodność w deklaracji PIT może skutkować koniecznością wyjaśnienia sytuacji przed urzędnikiem. Przykłady:
- rozbieżność między informacjami przesłanymi przez płatników (np. PIT-11) a danymi wpisanymi przez podatnika w zeznaniu PIT,
- niewłaściwe zastosowanie ulg i odliczeń,
- brak załączników (np. PIT/O),
- brak podpisu pod deklaracją.
W takich przypadkach urząd zazwyczaj prosi o korektę deklaracji lub uzupełnienie brakujących dokumentów, bez nakładania sankcji.
Wpływy na konto bez pokrycia w dochodach
Jednym z częstszych powodów wezwań są przelewy, które nie mają pokrycia w oficjalnych dochodach zgłoszonych w zeznaniach podatkowych. Mogą to być:
- duże przelewy z zagranicy,
- cykliczne wpłaty gotówkowe,
- przelewy od osób trzecich bez umowy.
Urząd może wówczas poprosić o wyjaśnienie źródła środków – na przykład czy były to darowizny, pożyczki czy przychody z działalności niezgłoszonej.
Brak zgłoszenia darowizny lub pożyczki
Jeśli podatnik otrzymał darowiznę lub pożyczkę i nie zgłosił tego w wymaganym terminie (np. na formularzu SD-Z2), urząd może zidentyfikować taką operację poprzez analizę kont bankowych lub zgłoszenia drugiej strony transakcji.
Wezwanie do urzędu skarbowego ma wówczas na celu ustalenie, czy podatnik nie uchylił się od obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn lub PCC od pożyczki.
Jak wygląda wezwanie z urzędu skarbowego?
Wezwanie z urzędu skarbowego ma charakter oficjalny i musi spełniać określone wymagania formalne. Powinno zawierać między innymi:
- oznaczenie organu podatkowego, który kieruje wezwanie,
- dane podatnika (imię, nazwisko, adres zamieszkania, NIP lub PESEL),
- sygnaturę sprawy i datę pisma,
- podstawę prawną (na przykład art. 155 Ordynacji podatkowej),
- treść wezwania – czego dotyczy i czego urząd oczekuje,
- informację o terminie i miejscu złożenia wyjaśnień,
- pouczenie o konsekwencjach niestawiennictwa lub braku odpowiedzi.
Od 2024 roku stosowany jest nowy wzór wezwania, który jest bardziej zrozumiały i jednoznaczny – zawiera między innymi kod QR oraz dane kontaktowe osoby prowadzącej sprawę.
Jak przygotować się do złożenia wyjaśnień?
Odpowiednie przygotowanie do złożenia wyjaśnień pozwala nie tylko uniknąć stresu, ale też zamknąć sprawę szybko i bez dodatkowych problemów. Co warto zrobić?
- Analiza wezwania – zrozum, czego dotyczy sprawa: czy chodzi o PIT, darowiznę, pożyczkę, czy dochód z zagranicy.
- Przygotuj dokumenty – np. umowy, zaświadczenia, potwierdzenia przelewów, kopie deklaracji podatkowych.
- Sporządź pisemne wyjaśnienie – zwięzłe, rzeczowe, poparte danymi i datami.
- Skonsultuj się ze specjalistą – jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z pomocy doradcy podatkowego lub serwisów takich jak Podatnik.info.
W wielu przypadkach wystarczające jest przesłanie pisma i załączników – nie musisz nawet udawać się do urzędu osobiście.
Czy trzeba stawić się osobiście? Co jeśli nie przyjdę?
Nie każde wezwanie z urzędu skarbowego wymaga osobistej obecności. W wielu przypadkach wystarczy przesłać odpowiedź listem poleconym, przez ePUAP lub za pośrednictwem platformy e-Urząd Skarbowy.
Jeśli jednak wezwanie wprost wskazuje obowiązek osobistego stawiennictwa, a podatnik nie przyjdzie i nie usprawiedliwi nieobecności, urząd może:
- nałożyć karę porządkową (do 3000 zł),
- wszcząć egzekucję administracyjną,
- skierować sprawę do sądu.
Zawsze warto skontaktować się z urzędem i zapytać, czy sprawę można załatwić korespondencyjnie lub zdalnie.
Wezwanie w charakterze świadka – co to oznacza?
Otrzymanie wezwania do urzędu celno-skarbowego w charakterze świadka oznacza, że podatnik nie jest stroną postępowania, lecz został wezwany, by udzielić informacji w toczącej się sprawie – np. wobec kontrahenta, członka rodziny lub firmy, z którą współpracował.
W takiej sytuacji:
- masz obowiązek stawić się i złożyć zeznania,
- możesz odmówić odpowiedzi tylko w określonych sytuacjach (np. tajemnica zawodowa),
- przysługuje Ci zwrot kosztów dojazdu i rekompensata za utracone wynagrodzenie (na wniosek),
- złożenie fałszywych zeznań podlega odpowiedzialności karnej.
Wezwanie do urzędu celno-skarbowego w charakterze świadka powinno wyraźnie wskazywać charakter wezwania i prawa przysługujące świadkowi.
Podsumowanie - co zrobić po otrzymaniu wezwania z urzędu skarbowego
Otrzymanie wezwania do urzędu skarbowego w celu złożenia wyjaśnień to sytuacja, w której warto działać szybko, spokojnie i zgodnie z procedurami. Kluczowe jest:
- przeczytanie całej treści pisma i zrozumienie jego celu,
- przygotowanie kompletnej dokumentacji i rzeczowych wyjaśnień,
- udzielenie odpowiedzi w terminie – najlepiej pisemnie lub za pośrednictwem e-urzędu,
- zachowanie kopii całej korespondencji na wypadek dalszych działań urzędu.
Ignorowanie pisma lub unikanie kontaktu z urzędem może prowadzić do poważniejszych konsekwencji, w tym kontroli podatkowej, postępowania egzekucyjnego lub odpowiedzialności karno-skarbowej.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Każdy użytkownik darmowego programu Podatnik.info ma możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru prawa podatkowego. Ponadto w okresie rozliczenia deklaracji rocznych możesz skorzystać z 3 rozwiązań, dzięki którym dopełnisz formalności nawet w 5 minut!
