Ulga dla rodzin wielodzietnych (Ulga 4+) PIT-DZ

2023-01-30

Od 1 stycznia 2022 r. w związku z wprowadzeniem zmian Polskiego Ładu, pracownicy posiadający co najmniej czwórkę dzieci mogą skorzystać z ulgi PIT/0, czyli tzw. ulgi dla rodzin 4+. Zwolnienie podatkowe do 85 528 zł przychodów jest dostępne nie tylko dla rodziców, ale także opiekunów prawnych i rodzin zastępczych.

Na czym polega ulga dla rodzin 4+?

Ulga polega na zwolnieniu od podatku PIT:

• przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
• przychodów z umów zlecenia wykonywanych przez osoby prywatne na rzecz przedsiębiorcy lub właściciela nieruchomości,
• przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których stosowane jest opodatkowanie liniowe, według skali podatkowej, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub podatkiem z tytułu zysków z kwalifikowanych praw własności intelektualnych,
• przychodów z zasiłków macierzyńskich.

Jakich przychodów nie obejmuje ulga dla rodzin 4+?

Wobec pozostałych przychodów, które nie zostały wymienione w katalogu, nie można zastosować ulgi dla rodzin 4+.

Oznacza to, że przychody uzyskane z innych źródeł podatnik wykazuje i rozlicza tradycyjnie, według ogólnych zasad i płaci podatek dochodowy. W szczególności zwolnieniem od wykazywania w formularzach PIT nie są objęte przychody, które podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, te zwolnione od podatku dochodowego, a także te, wobec których zaniechano poboru podatku zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej.

Ile wynosi ulga dla rodziny 4+?

Ulga przysługuje do wysokości przychodów nieprzekraczających w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. Przychody, które wykraczają poza ustalony limit, podlegają opodatkowaniu według wybranej przez podatnika formy opodatkowania.

Co istotne, łączna kwota zwolnienia przychodów zwolnionych wynosi 85 528 zł dla każdego rodzaju przychodu objętego ulgą. Oznacza to, że nie ma osobnego limitu dla przychodów ze stosunku pracy oraz dla przychodów z umów zlecenia zawartych z firmą.

Jak wygląda zwolnienie dla rodzin 4 plus w praktyce?

Zwolnienie podatkowe przysługuje w całej i stałej wartości w ciągu roku podatkowego. Nie dzieli się go w stosunku do okresu, w którym rodzic lub opiekun prawny zaczyna opiekę nad czwartym dzieckiem. Wystarczy więc zostać rodzicem lub opiekunem czwartego dziecka, aby przysługiwało prawo do ulgi dla rodziny wielodzietnej.

Ulga jest dostępna bez względu na to, czy przed uzyskaniem statusu czwórki dzieci podatnik osiągał przychody ze stosunku pracy, zlecenia lub pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też te przychody uzyskał dopiero po urodzeniu lub rozpoczęciu opieki nad czwartym dzieckiem. Przychody za cały rok będą zwolnione z opodatkowania.

Kto może skorzystać z ulgi dla rodzin 4+?

PIT-0 dla rodzin 4+ w celu zwolnienia PIT z przychodów z tytułu umowy o pracę i zlecenie oraz pozarolniczej działalności gospodarczej mogą zastosować nie tylko rodzice, ale także rodzice zastępczy oraz opiekunowie prawni, którzy wychowują co najmniej czworo dzieci. Nie ma tutaj znaczenia ich stan cywilny. Z zerowego PITu do 85 528 zł mogą korzystać wszyscy podatnicy, bez względu na to, czy są pracownikami albo przedsiębiorcami, czy są w związku małżeńskim lub nieformalnym, czy też wychowują dzieci samotnie.

Z ulgi 4 plus dla rodzin może skorzystać podatnik, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej 4 dzieci małoletnich:

• wykonywał władzę rodzicielską,
• pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeśli dziecko z nim mieszkało,
• pełnił funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w stosunku do pełnoletnich, uczących się dzieci do 25 roku życia:

• wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny lub,
• sprawował funkcję rodziny zastępczej.

Zwolnienie podatkowe dotyczy każdego z rodziców lub opiekunów prawnych. Oznacza to, że mają prawo do skorzystania z ulgi dla rodzin 4+ niezależnie od siebie i zwolnienia z podatku przychodów m.in. ze stosunku pracy. Małżeństwo ma zatem łącznie 2 x 85 528 zł przychodu bez podatku, podobnie jak każdy z opiekunów.

Oświadczenie w celu skorzystania z ulgi przez cały rok podatkowy

Podatnicy wychowujący co najmniej czworo dzieci, mają prawo w zeznaniu rocznym skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego przychodu do 85 528 zł rocznie. Co więcej, mają możliwość z czerpania korzyści już przed złożeniem zeznania. Wystarczy, że złożą odpowiednie oświadczenie do pracodawcy lub zleceniodawcy. Dzięki temu pracujący podatnik otrzyma wynagrodzenie, które nie jest pomniejszone o zaliczkę na podatek.

Oświadczenie w sprawie ulgi dla rodzin należy złożyć na piśmie. Nie ma urzędowego wzoru oświadczenia, jednakże na portalach podatkowych istnieje wiele akceptowalnych przez urzędy skarbowe wzorów. Przykładowe oświadczenie znajdziecie w dalszej części artykułu.

Ulga dla rodzin 4 plus kwota wolna od podatku dochodowego

Niezależnie od ulgi dla rodzin 4+, podatnik może korzystać z kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30 000 zł rocznie na jedną osobę. Oznacza to, że łącznie podatnik, który wychowuje co najmniej czworo dzieci ma PIT-0 do kwoty 115 528zł.

Jakich dzieci dotyczy ulga dla rodzin 4+?

Ulga dla rodzin 4+ przysługuje rodzicowi lub opiekunowi na:

• dzieci małoletnie (do 18 roku życia),
• dzieci pełnoletnie do ukończenia 25 roku życia, które nadal się uczą,
• dzieci pełnoletnie, które otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, bez względu na wysokość ich rocznych dochodów - bez względu na wiek.

Ulga dla rodzin 4+ w przypadku pełnoletnich dzieci do 25 roku życia

Warunkiem korzystania z ulgi dla rodzin 4+ na dorosłe dzieci do 25 roku życia, które podejmują naukę jest to, aby te dzieci:

• nie stosowały przepisów o opodatkowaniu liniowym, zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem najmu prywatnego objętego ryczałtem), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
• nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowym lub przychodów określonych w przepisach o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych albo,
• nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu według skali lub ryczałtem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych lub przychodów zwolnionych u osób do 26 r. ż. lub z tytułu ulgi na powrót do kraju, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W przypadku pełnoletnich uczących się dzieci do 25 roku życia, rodzic lub opiekun aby móc stosować ulgę dla rodzin 4+ nie musi wykonywać wobec nich funkcji rodzicielsko-opiekuńczych, tak jak to jest konieczne w przypadku małoletnich dzieci. Wystarczy, aby podatnik wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej.

Ulga dla rodzin 4+ stosowana w trakcie roku

Z ulgi można skorzystać w trakcie roku przy obliczaniu zaliczek lub przy rocznym zeznaniu podatkowym.

W celu skorzystania z ulgi w trakcie roku podatkowego, należy złożyć płatnikowi w formie pisemnej oświadczenie, w którym oświadczamy, że spełniamy warunki do zastosowania zwolnienia. Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia i zawiera klauzulę o następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”

Kiedy płatnik zacznie uwzględniać ulgę przy rozliczaniu wynagrodzenia?

Pracodawca lub zleceniobiorca stosuje zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik złożył oświadczenie. Natomiast, jeżeli podatnik poinformuje płatnika o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia, płatnik nie uwzględnia zwolnienia najpóźniej od następnego miesiąca, w którym otrzymał informację.

W przypadku organów rentowych termin oczekiwania jest dłuższy - nawet do dwóch miesięcy.

Ulga 4 plus w zaliczkach na podatek w trakcie roku - kto sam stosuje ulgę?

Jeżeli podatnik ma obowiązek samodzielnie obliczać i odprowadzać zaliczki na podatek w związku z uzyskaniem:

• zagranicznych przychodów z pracy z tytułu umowy o pracę oraz umowę zlecenia zawartej z przedsiębiorcą,
• przychodów z działalności gospodarczej,

to samodzielnie stosuje ulgę dla rodzin 4+, wyłączając z opodatkowania przychody zwolnione z podatku dochodowego.

Ulga 4+ w zeznaniu rocznym - jak ją rozliczyć?

Podatnik co do zasady nie musi stosować zwolnienia z podatku w trakcie roku podatkowego. Ma prawo otrzymywać wynagrodzenie z naliczonymi mu zaliczkami na podatek, a w trakcie rozliczeń podatkowych wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku w związku z prawem do ulgi 4+. Uprawnienie do skorzystania z ulgi wykazuje się w rocznej deklaracji PIT.

W celu skorzystania z ulgi do deklaracji podatkowej konieczne jest dołączenie załącznika PIT/DZ. Stanowi on informacje o dzieciach uprawniających podatnika do ulgi dla rodzin 4+. Wpisujemy w nim liczbę dzieci, ich imiona, nazwiska, numer PESEL oraz datę urodzenia, czyli podstawowe dane identyfikacyjne.

Nie składamy informacji PIT/DZ, jeżeli z deklaracji PIT-11 przesłanej przez płatnika wynika, że korzystaliśmy ze zwolnienia. W tym wypadku oświadczamy w zeznaniu, że korzystaliśmy ze zwolnienia. Jeśli natomiast z informacji PIT-11 wynika, że płatnik pobierał z wynagrodzenia zaliczki na podatek, to do rozliczenia podatkowego (PIT-36, PIT-37 lub innym formularzu) dodajemy załącznik PIT/DZ.

Wezwanie przez organy podatkowe

Może zdarzyć się, że organ podatkowy wezwie rodzica lub opiekuna w celu przedstawienia zaświadczeń, oświadczeń lub innych dowodów, które są niezbędne do ustalenia prawa do ulgi dla rodzin 4+. Są to w szczególności takie dokumenty jak:

• odpis aktu urodzenia dziecka;
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Koszty uzyskania przychodów w PIT/DZ

Czy do przychodów objętych ulgą dla rodzin 4+ można zastosować koszty uzyskania przychodów? Nie ma możliwości, aby rodzic lub opiekun stosujący ulgę dla rodzin 4+ mógł odliczyć koszty uzyskania przychodów, które są zwolnione z podatku. Z kosztami uzyskania przychodów będziemy mieli jedynie do czynienia, gdy w danym miesiącu przychody są objęte opodatkowaniem.

Kosztów uzyskania nie można odliczyć od przychodów zwolnionych z podatku w ramach:

• ulgi dla rodzin 4+,
• ulgi dla pracujących seniorów,
• ulgi dla młodych do 26 roku życia,
• ulgi dla powracających do Polski z emigracji.

W przypadku podatników, którzy mogą odliczyć 50% kosztów z tytułu praw autorskich i jednocześnie korzystają z czterech powyższych zwolnień z podatku, suma kosztów 50% oraz przychodów zwolnionych z podatku nie może przekroczyć łącznie kwoty 85 528 zł.

Ulga dla rodzin 4+ - kiedy tracimy prawo do zwolnienia?

Jeżeli w trakcie roku podatkowego dziecko trafi do instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, to na to dziecko nie będzie przysługiwać zwolnienie podatkowe. Placówki całodobowej opieki to m.in.:

• młodzieżowy ośrodek dla nieletnich,
• schronisko dla nieletnich,
• szkoła zapewniająca całodobowe utrzymanie,
• areszt śledczy,
• zakład karny,
• dom pomocy społecznej.

Prawo do ulgi dla rodzin 4 plus wygasa, gdy uczące się dziecko w danym roku ukończy 25 lat albo nie spełni innych warunków uprawniających rodzica lub opiekuna do zwolnienia PIT. Jeśli choć jeden dzień w roku dziecko spełniało ten warunek, to rodzicowi przysługuje ulga dla rodzin 4+ za cały rok w pełnym zakresie. Ponadto powodem utraty prawa do ulgi jest m.in. przekroczenie limitu dochodów w wysokości 3089 zł rocznie (nie wlicza się renty rodzinnej) lub też osiąganie niektórych przychodów wskazanych w przepisach.

Sumowanie zwolnień z podatku. Ulga 4 plus, dla pracujących emerytów, dla powracających do Polski, dla osób do 26 roku życia

Suma wyżej wymienionych przychodów zwolnionych z podatku dochodowego nie może w danym roku podatkowym przekroczyć wartości 85 528 zł. Ma to zastosowanie zarówno na etapie rozliczenia rocznego, jak i zaliczek na podatek.

Ulga prorodzinna a ulga dla rodzin 4 - czy można łączyć?

Ulga dla rodzin 4+ może być łączona z ulgą prorodzinną, czyli odliczeniem od podatku kwoty zależnej od ilości wychowywanych dzieci.

W 2023 r. ulga prorodzinna przysługuje w wysokości:

• 92,67 zł (rocznie 1 112,04 zł) na pierwsze dziecko, jeżeli łączny dochód uzyskiwany przez rodziców nie przekracza w roku podatkowym kwoty 112 000 zł.
• 92,67 zł (rocznie 1 112,04 zł) na drugie dziecko;
• 166,67 zł (rocznie 2 000,04 zł) na trzecie dziecko;
• 225,00 zł (rocznie 2 700,00 zł) na czwarte i każde kolejne dziecko.

Co istotne, zwolnienie z podatku nie ogranicza prawa zwrotu do niewykorzystanej ulgi prorodzinnej, a więc takiej, w przypadku której rodzic nie ma wystarczającej kwoty podatku z tytułu przychodów z danego roku, aby odliczyć ulgę. W tym wypadku podatnik występuje o zwrot ulgi, zamiast odliczenia.

Sekcja pytań

Na czym polega ulga dla rodzin 4+?

Ulga dla rodzin wielodzietnych to zwolnienie z podatku dla pracujących rodziców lub opiekunów prawnych do kwoty 85 528 zł. Aby być uprawnionym do ulgi należy spełnić warunek posiadania czworga dzieci. Mogą to być dzieci małoletnie, pełnoletnie uczące się dzieci do 25 roku życia, lub dzieci uzyskujące zasiłek pielęgnacyjny albo rentę socjalną.

Jaka jest kwota zwolnienia przychodów w ramach ulgi rodzinnej?

Ulga dla rodzin 4+ uprawnia pracującego rodzica do zwolnienia z podatku przychodów w wysokości 85 528 zł rocznie. Ulga przysługuje na każdego rodzica lub opiekuna co najmniej czworga dzieci, niezależnie od siebie w pełnej kwocie.

Czy ulga 4+ może być stosowana przed złożeniem zeznania podatkowego?

Tak. Wystarczy złożyć odpowiednie oświadczenie do pracodawcy lub zleceniobiorcy o chęci skorzystania ze zwolnienia. Dzięki temu podatnik otrzymuje wynagrodzenie bez potrącenia zaliczek na poczet podatku dochodowego, czyli uzyskuje większą pensję.

Co, jeśli czwarte dziecko urodzi się ostatniego dnia roku?

Jeżeli czwarte dziecko urodzi się w ostatnim dniu roku, podatnik będzie mógł wykazać prawo do ulgi dla rodzin wielodzietnych w zeznaniu rocznym, pomimo tego, że nabył to prawo dopiero wtedy.