Wyższy zasiłek pogrzebowy - od kiedy?
Pogrzeb to nie tylko pożegnanie – to również spory wydatek. Po wielu latach stagnacji rząd zdecydował się na podwyżkę zasiłku pogrzebowego. Dla tysięcy rodzin to długo oczekiwana zmiana, która może odciążyć budżet w jednym z najtrudniejszych momentów życia.
Wzrost zasiłku pogrzebowego
Temat podwyższenia zasiłku pogrzebowego powracał regularnie od lat. W 2024 roku jego realizacja została wstrzymana z powodu sytuacji powodziowej w Polsce, jednak rząd wznowił prace legislacyjne. 25 czerwca 2025 r. projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponownie trafił pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów.
Aktualny projekt ustawy, będący drugą wersją wcześniej złożonej propozycji, został opublikowany w Rządowym Centrum Legislacji i przewiduje istotne zmiany w wysokości zasiłku pogrzebowego. Inicjatywa ta ma zarówno wymiar społeczny, jak i ekonomiczny – stanowi odpowiedź na rosnące koszty pochówków oraz wieloletnie postulaty obywateli i organizacji pozarządowych. Projekt został przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które w swojej ocenie uznało, że w ramach polityki społecznej konieczne jest podniesienie świadczeń, aby lepiej odpowiadały aktualnym potrzebom społecznym i gospodarczym.
Zgodnie z uzasadnieniem rządu, obowiązująca od 2011 roku kwota 4000 zł nie odpowiada już rzeczywistym kosztom organizacji pogrzebu.
Wzrost zasiłku pogrzebowego – ile będzie wynosił?
Nowelizacja zakłada podwyższenie zasiłku pogrzebowego do 7000 zł, co oznacza wzrost o 75% względem obecnej wysokości świadczenia. Zasiłek nadal będzie przysługiwał osobie, która faktycznie poniosła koszty pogrzebu – niezależnie od jej pokrewieństwa ze zmarłym.
Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza także mechanizm corocznej waloryzacji zasiłku pogrzebowego. Oznacza to, że kwota zasiłku pogrzebowego będzie automatycznie podwyższana, jeśli wskaźnik waloryzacji ogłaszany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przekroczy 105. Dzięki temu świadczenie będzie lepiej odpowiadać realnym kosztom pogrzebu i nie straci na wartości w kolejnych latach.
Waloryzacja opierać się będzie na wskaźniku inflacji ogłaszanym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i będzie przeprowadzana każdego roku – podobnie jak w przypadku emerytur czy rent. Wysokość świadczenia będzie zaokrąglana w górę do pełnych złotych.
W aktualnym stanie prawnym zasiłek celowy w pomocy społecznej nie podlega ograniczeniom wynikającym z kryterium dochodowego, co umożliwia jego przyznanie również na pokrycie nadzwyczajnych kosztów związanych z pogrzebem.
Kto może otrzymać zasiłek pogrzebowy?
Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu – niezależnie od jej stopnia pokrewieństwa ze zmarłym – pod warunkiem, że spełnione są określone kryteria ustawowe. Świadczenie może być przyznane, jeśli:
-
zmarły był objęty ubezpieczeniem rentowym w ZUS, pobierał emeryturę lub rentę, albo spełniał warunki do ich uzyskania,
-
osoba organizująca pogrzeb była ubezpieczona w ZUS lub pobierała z niego świadczenia,
-
zmarły, mimo braku ubezpieczenia, pobierał zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne po ustaniu ubezpieczenia.
W sytuacji, gdy zmarłemu nie przysługiwał zasiłek pogrzebowy, osoba pokrywająca nadzwyczajne koszty pogrzebu może ubiegać się o inne formy wsparcia – na przykład zasiłek celowy z pomocy społecznej.
Wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego należy złożyć do ZUS w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której pogrzeb został zorganizowany.
Przy ocenie prawa do świadczenia istotne znaczenie ma zarówno tytuł ubezpieczenia zmarłego, jak i data pogrzebu. Osoba ubiegająca się o zasiłek musi ponieść faktyczne koszty pochówku oraz spełniać pozostałe warunki określone w przepisach.
Warunki i forma wsparcia – jak otrzymać wyższy zasiłek pogrzebowy?
Wyższy zasiłek pogrzebowy to nie tylko większa kwota wsparcia, ale także jasne zasady i procedury, które mają ułatwić uzyskanie świadczenia osobom, które faktycznie pokryły koszty pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy przysługuje nie tylko członkom rodziny zmarłego, ale również innym osobom lub instytucjom, które poniosły wydatki związane z pochówkiem – mogą to być pracodawcy, domy pomocy społecznej, gminy, powiaty, kościoły, związki wyznaniowe, a nawet osoby niespokrewnione.
Aby otrzymać zasiłek pogrzebowy w nowej, podwyższonej kwocie 7 tys. zł, należy złożyć odpowiedni wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w terminie do 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której pogrzeb został zorganizowany. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające prawo do świadczenia – przede wszystkim akt zgonu oraz rachunki lub faktury potwierdzające pokrycie kosztów pogrzebu. ZUS może również wymagać innych zaświadczeń, w zależności od indywidualnej sytuacji wnioskodawcy.
Warto również wiedzieć, że w przypadku poniesienia nadzwyczajnych kosztów pogrzebu – takich jak sprowadzenie zwłok z zagranicy czy konieczność dłuższego przechowywania zwłok w chłodni – osoba uprawniona do zasiłku pogrzebowego może ubiegać się o dodatkowy zasiłek celowy z pomocy społecznej. Zasiłek celowy jest przyznawany niezależnie od dochodu wnioskodawcy i nie jest ograniczony żadną sztywną kwotą ani kryterium dochodowym. Wystarczy udokumentować poniesione, uzasadnione wydatki, aby uzyskać wsparcie na pokrycie tych nadzwyczajnych kosztów pogrzebu.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśla, że podniesienie kwoty zasiłku pogrzebowego oraz wprowadzenie możliwości przyznania zasiłku celowego to ważny krok w kierunku zapewnienia realnej pomocy osobom, które muszą zmierzyć się z kosztami pogrzebu.
Wyższy zasiłek pogrzebowy – od kiedy?
Zgodnie z aktualnym harmonogramem, nowa wysokość zasiłku pogrzebowego zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Od tego dnia wszystkie wnioski będą rozpatrywane już według nowych zasad. Wysokość zasiłku pogrzebowego ustalana jest na podstawie dnia śmierci osoby, której pogrzeb został zorganizowany.
Waloryzacja świadczenia rozpocznie się natomiast od 1 marca 2026 roku, a jej wysokość będzie corocznie aktualizowana zgodnie z ogólnym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanym przez GUS.
W przypadku nadzwyczajnych kosztów pogrzebu – takich jak dłuższe przechowywanie zwłok czy sprowadzenie ich z zagranicy – minimalny koszt tych usług może przekraczać wysokość podstawowego zasiłku pogrzebowego. Tego rodzaju wydatki są trudne do przewidzenia i często znacznie przewyższają standardowe świadczenie.
Ministerstwo Finansów szacuje, że wprowadzenie zmian będzie wiązać się z dodatkowymi kosztami dla budżetu państwa – około 2 miliardów złotych rocznie. Zapowiedziano jednak, że wydatki te zostały uwzględnione w średnioterminowej strategii finansowej państwa.
W wyniku zdarzenia losowego lub konieczności pochówku, możliwe jest uzyskanie wsparcia z ubezpieczenia gospodarczego.
Podsumowanie: wyższy zasiłek pogrzebowy
Najważniejsze informacje dotyczące zmian w zasiłku pogrzebowym:
-
Prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy zostały wznowione po zawieszeniu spowodowanym sytuacją powodziową w 2024 roku.
-
Nowa wersja projektu została opublikowana w czerwcu 2025 r., a jej celem jest dostosowanie świadczenia do realnych kosztów pochówku.
-
Kwota zasiłku pogrzebowego wzrośnie z 4000 zł do 7000 zł.
-
Zostanie wprowadzony mechanizm corocznej waloryzacji, który zapewni utrzymanie siły nabywczej świadczenia.
-
Nowa kwota świadczenia zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku, a waloryzacja – od 1 marca 2026 roku.
-
Koszty zmian szacowane są na około 2 miliardy złotych rocznie i będą pokrywane z budżetu państwa.
-
Zasiłek będzie przyznawany niezależnie od dochodu i będzie mógł być przyznany osobie, która faktycznie poniosła koszty pogrzebu, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów ubezpieczeniowych.
-
W ramach zasiłku pogrzebowego oraz pomocy społecznej przysługiwał będzie również zasiłek celowy z pomocy społecznej na pokrycie nadzwyczajnych kosztów, takich jak sprowadzenie zwłok z zagranicy czy długotrwałe przechowywanie zwłok.
-
Osoba która pokryła koszty pogrzebu może ubiegać się o dodatkowe wsparcie, jeśli minimalny koszt usług pogrzebowych przekracza standardową kwotę świadczenia.
Skorzystaj z pomocy ekspertów
Masz pytania dotyczące wypłaty świadczenia lub chcesz upewnić się, czy przysługuje Ci zasiłek pogrzebowy? Skorzystaj z pomocy ekspertów programu Podatnik.info. W ramach darmowej usługi możesz zadać dowolne pytanie specjalistom z zakresu prawa, finansów i podatków. Dodatkowo, w okresie rozliczeń rocznych PIT, narzędzie to umożliwia szybkie i bezbłędne wypełnienie deklaracji – nawet w 5 minut.
