Podatek od środków transportu w 2025 - czym jest i kogo obowiązuje?

2025-06-18

Rok 2025 przynosi nie tylko zmiany w prawie pracy i podatkach dochodowych, ale także nowości dotyczące właścicieli pojazdów ciężarowych, autobusów czy przyczep. Podatek od środków transportu, choć mniej znany niż popularne „OC” czy „akcyza”, potrafi zaskoczyć wysokością i zakresem obowiązywania. Kto musi go zapłacić, kiedy i ile? Sprawdzamy, kogo dotyczy ten obowiązek i co warto wiedzieć, by uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Podatek od środków transportowych

Podatek od środków transportowych (potocznie podatek drogowy) to jeden z najważniejszych podatków lokalnych, który dotyczy posiadaczy środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Polski. Obowiązek ten obejmuje przede wszystkim właścicieli pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub przekraczającej 3,5 tony, takich jak samochody ciężarowe, ciągniki siodłowe, balastowe, przyczepy, naczepy oraz autobusy. Wysokość podatku od środków transportowych jest uzależniona od szeregu parametrów technicznych pojazdu – kluczowe znaczenie ma dopuszczalna masa całkowita, liczba osi oraz zastosowanych systemów zawieszenia. Im większy i cięższy środek transportowy, tym wyższa może być należność podatkowa. W praktyce podatek ten dotyczy głównie firm transportowych oraz przedsiębiorców wykorzystujących samochody ciężarowe i ciągniki siodłowe w codziennej działalności, ale obowiązek ten spoczywa na wszystkich posiadaczach środków transportowych zarejestrowanych, spełniających określone kryteria masy i konstrukcji.

Podstawa prawna

Podatek od środków transportowych został uregulowany w Ustawie o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 roku. To właśnie ten akt prawny określa, które środki transportowych podlegają opodatkowaniu, jakie są zasady ustalania wysokości stawek podatku oraz w jaki sposób należy go pobierać. Ustawa przewiduje również sytuacje, w których podatnik może zostać zwolniony z podatku od środków transportowych lub w których podatek może zostać umorzony. Każdego roku Ministerstwo Finansów publikuje obwieszczenie, w którym ogłasza minimalne i maksymalne stawki podatku od środków transportowych obowiązujące w danym roku podatkowym. Dzięki temu gminy mają jasne wytyczne, w jakich granicach mogą ustalać własne stawki podatku, a podatnicy mogą sprawdzić, jakie opłaty ich obowiązują.

Kto płaci podatek?

Obowiązek podatkowy ciąży zarówno na osobach fizycznych, osobach prawnych (oraz ich jednostkach organizacyjnych), jak i jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, wpisanych jako właściciele lub współwłaściciele w dowodzie rejestracyjnym środka transportowego. Obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach. Również tzw. posiadacze (np. leasingobiorcy) pojazdów zagranicznych przekazanych polskiej firmie podlegają opodatkowaniu. Posiadacze środków transportowych mogą być zarówno polskimi, jak i zagranicznymi osobami fizycznymi lub prawnymi, a obowiązek podatkowy dotyczy także środków transportowych powierzonych prawnemu podmiotowi polskiemu przez zagraniczną osobę fizyczną.

Momentem rozpoczęcia obowiązku podatkowego jest dzień powstania obowiązku podatkowego, od którego liczy się terminy płatności. Wysokość podatku może być ustalana proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego w danym roku.

W praktyce płaci podatek ten, kto zarejestrował pojazd – nowy właściciel płaci począwszy od miesiąca następnego po rejestracji, a w przypadku sprzedaży pojazdu obowiązek podatkowy ciąży na poprzednim właścicielu do końca miesiąca sprzedaży. Obowiązek podatkowy wygasa z końcem miesiąca, w którym nastąpiło wyrejestrowanie lub spełniono inne warunki przewidziane prawem.

Warto również zaznaczyć, że niektóre przyczepy i naczepy używane wyłącznie w działalności rolniczej przez podatnika podatku rolnego mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

Środki transportu objęte podatkiem

Opodatkowaniu podlegają głównie duże pojazdy drogowe. Zgodnie z art. 8 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, należą do nich m.in.:

• Samochody ciężarowe – w przypadku samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej pojazdu powyżej 3,5 tony (w podkategoriach: 3,5–5,5 t, 5,5–9 t, 9–12 t oraz ≥12 t), przy czym stawki podatku mogą być różnicowane w zależności od liczby osi, rodzaju zawieszenia stawki podatku oraz zależności od dopuszczalnej masy.

• Ciągniki siodłowe i balastowe – przystosowane do ciągnięcia przyczep/naczep o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 t wzwyż (różnicowane na kategorie do 12 t i powyżej), gdzie istotna jest również masa całkowita zespołu pojazdów oraz dopuszczalna masa całkowita.

• Przyczepy i naczepy – które wraz z pojazdem silnikowym tworzą zespół o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu co najmniej 7 ton (zwykle z wyłączeniem środków używanych wyłącznie w rolnictwie), przy czym opodatkowaniu podlegają także zespoły z przyczepą o dopuszczalnej masie, używania łącznie z pojazdem silnikowym.

• Autobusy – niezależnie od ciężaru, opodatkowane według liczby miejsc (poniżej lub powyżej 22 miejsc siedzących).

W praktyce podatek ten dotyczy przede wszystkim firm transportowych i przewoźników dysponujących samochodami ciężarowymi, ciągnikami siodłowymi z naczepami lub przyczepami, a także busami i autobusami. Limity i stawki podatku są ustalane w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, masy całkowitej zespołu pojazdów oraz liczby osi. Pojazdy osobowe o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony zazwyczaj nie podlegają temu podatkowi.

Opłaty lokalne i charakter podatku

Podatek od środków transportowych należy do grupy opłat lokalnych, co oznacza, że jego wysokość oraz szczegółowe zasady poboru ustala rada gminy. To właśnie samorząd decyduje, jakie stawki podatku od środków transportowych będą obowiązywać na danym terenie, oczywiście w granicach określonych przez ustawę i obwieszczenie ministra finansów. Środki z tego podatku stanowią istotny element dochodów budżetu gminy i są przeznaczane m.in. na utrzymanie dróg, poprawę infrastruktury czy realizację zadań publicznych. Wysokość podatku od środków transportowych zależy od rodzaju pojazdu, jego parametrów technicznych, takich jak liczba osi czy masa całkowita, co sprawia, że opłata jest dostosowana do rzeczywistego wpływu pojazdu na infrastrukturę drogową.

Obwieszczenie ministra finansów

Każdego roku minister finansów wydaje obwieszczenie, w którym określa minimalne i maksymalne stawki podatku od środków transportowych. Wysokość tych stawek jest ustalana na podstawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych, publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny. Dzięki temu stawki podatku od środków transportowych są dostosowywane do aktualnej sytuacji gospodarczej i poziomu inflacji. Obwieszczenie ministra finansów precyzuje, jakie stawki obowiązują dla poszczególnych rodzajów pojazdów – osobno dla samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych i balastowych, przyczep, naczep oraz autobusów. Minimalne stawki stanowią dolną granicę, poniżej której rada gminy nie może ustalić podatku, natomiast stawki maksymalne wyznaczają górny limit opłat dla podatników.

Stawki podatku od środków transportowych w 2025 roku

Na 2025 rok minister ogłosił minimalne wartości w sprawie stawek, a ustawa wskazuje granice maksymalne. Przykładowe maksymalne roczne stawki podatku transportowego dla poszczególnych pojazdów to m.in.:

• Samochód ciężarowy (art.8 pkt 1):

• DMC 3,5–5,5 t: 1 204,87 zł,

• DMC 5,5–9 t: 2 009,97 zł,

• DMC 9–12 t: 2 411,94 zł,

• DMC ≥12 t: 4 602,58 zł.

• Ciągnik siodłowy/balastowy (art.8 pkt 3–4):

• Do 12 t (pojazd + naczepa): 2 813,88 zł,

• ≥12 t (z naczepą): do 36 t – 3 557,48 zł; powyżej 36 t – 4 602,58 zł.

• Przyczepa/naczepa (art.8 pkt 5–6):

• 7–12 t (z pojazdem): 2 411,94 zł,

• ≥12 t (z pojazdem): do 36 t – 2 813,88 zł; powyżej 36 t – 3 557,48 zł.

• Autobus (art.8 pkt 7):

• do 21 miejsc: 2 848,04 zł,

• ≥22 miejsca: 3 600,69 zł.

Należy podkreślić, że są to stawki maksymalne. Gmina może uchwalić stawkę niższą, ale nie niższą niż kwoty określone w obwieszczeniu ministra finansów w sprawie stawek minimalnych podatku od środków transportowych obowiązujących na dany rok podatkowy. Minister Finansów opublikował minimalne stawki na 2025 r. (Monitor Polski 16 października 2024, poz.883), które zaczynają się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych w zależności od kategorii. Na przykład minimalna stawka za ciągnik ≥12 t zaczyna się od około 2441 zł, a za ciężarówkę ≥12 t od około 136 zł (w zależności od liczby osi).

Ostateczną wysokość podatku wylicza się na podstawie parametrów pojazdu, takich jak masa całkowita, liczba osi czy rodzaj zawieszenia.

W danym roku podatkowym stawki mogą ulec zmianie w wyniku znaczącego wzrostu cen towarów i usług. W sprawie stawek na 2025 rok odnotowano podwyżkę stawki maksymalnej, co jest efektem corocznych zmian wynikających z przepisów oraz sytuacji ekonomicznej. Przykładowo, w porównaniu do 2024 roku nowe maksymalne stawki wzrosły symbolicznie (np. o kilkadziesiąt złotych dla największych pojazdów).

Podatek od środków transportu - do kiedy?

Podatek od środków transportowych płatny jest zazwyczaj w dwóch ratach proporcjonalnie w ciągu roku podatkowego: do 15 lutego i do 15 września każdego roku. Oznacza to, że podatek jest dzielony na dwie raty proporcjonalnie do okresu obowiązywania podatku w danym roku oraz do czasu trwania obowiązku podatkowego, w zależności od daty jego powstania lub wygaśnięcia. Jeśli pojazd był w posiadaniu przez cały poprzedni rok (obowiązek powstał przed 1 lutego), pierwszą ratę należy wpłacić do 15 lutego, a drugą do 15 września. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał po 1 lutego (np. pojazd zarejestrowano w kwietniu), pierwszą ratę wpłaca się w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku (czyli np. do 14 dni od daty rejestracji), natomiast drugą – do 15 września. Gdy pojazd zostanie kupiony lub zarejestrowany po 1 września, podatek płaci się jednorazowo w ciągu 14 dni od zdarzenia. Podatek opłaca się na rachunek budżetu gminy właściwej dla miejsca zamieszkania (siedziby) właściciela pojazdu.

Deklaracja na podatek od środków transportowych

Oprócz obowiązku zapłaty podatku, właściciel pojazdu musi złożyć deklarację na podatek od środków transportowych według ustalonego wzoru. Standardowy termin złożenia rocznej deklaracji upływa 15 lutego każdego roku podatkowego. Jeśli jednak środek transportowy został nabyty lub zarejestrowany po tej dacie, deklarację należy złożyć w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, czyli od dnia rejestracji lub nabycia pojazdu. Deklarację DT-1 wraz z załącznikiem DT-1A składa się do właściwego organu podatkowego – zazwyczaj jest to urząd gminy odpowiedni dla miejsca zamieszkania lub siedziby podatnika. Istnieje również możliwość złożenia deklaracji w formie elektronicznej.

Rejestracja i wyrejestrowanie pojazdu

Rejestracja pojazdu w Polsce wiąże się z początkiem obowiązku podatkowego. Zgodnie z prawem, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pojazd został zarejestrowany lub nabyty (jeśli był już zarejestrowany). Przykładowo, jeżeli rejestrujesz ciężarówkę w listopadzie 2024, obowiązek podatkowy zaczyna się 1 grudnia 2024 i trwa do końca roku (a w nowym roku składana jest deklaracja i płacona część podatku). W przypadku rejestracji w grudniu, formalnie obowiązek pojawia się od 1 stycznia 2025 (deklarację składa się po Nowym Roku).

Wyrejestrowanie pojazdu (np. na skutek zezłomowania, sprzedaży za granicę czy wycofania) powoduje wygaśnięcie obowiązku podatkowego z końcem miesiąca, w którym nastąpiło wyrejestrowanie lub wydano decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu. Ważne: zgodnie z orzecznictwem, jedynie formalne wyrejestrowanie lub czasowe wycofanie kończy podatek. Oznacza to, że zniszczenie, kradzież czy zezłomowanie pojazdu bez formalnego wyrejestrowania nie zwalnia podatnika z obowiązku podatkowego, aż do momentu oficjalnego wyrejestrowania lub czasowego wycofania. Po wyrejestrowaniu lub czasowym wycofaniu pojazdu właściciel zwykle składa korektę deklaracji podatkowej lub rezygnuje z dalszego płacenia podatku. Przy rozliczaniu podatku od środków transportowych należy uwzględnić status pojazdu po czasowym wycofaniu, ponieważ wpływa to na obowiązek podatkowy.

Zwrot podatku

W określonych przypadkach podatnicy mogą ubiegać się o zwrot podatku od środków transportowych. Dotyczy to sytuacji, gdy pojazdy są wykorzystywane do przewozu towarów w transporcie kombinowanym, czyli takim, w którym środek transportowy korzysta zarówno z dróg, jak i z innych gałęzi transportu – na przykład kolei, żeglugi śródlądowej czy transportu morskiego. Zwrot podatku od środków transportowych jest uzależniony od liczby przejazdów z ładunkiem lub bez ładunku, które zostały wykonane koleją w danym roku podatkowym. Aby otrzymać zwrot, należy złożyć odpowiedni wniosek do właściwego urzędu gminy do 31 marca roku następującego po roku podatkowym, w którym realizowano transport kombinowany. Dzięki temu rozwiązaniu przedsiębiorcy mogą częściowo odzyskać poniesione koszty podatkowe, jeśli aktywnie korzystają z ekologicznych i zrównoważonych form przewozu towarów.

W przypadku ubiegania się o zwrot podatku musisz złożyć wniosek do właściwego organu. Od decyzji podatkowej można odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Ocena artykułu:

(5/5), głosów: 72