
Porównując lata 2010 i 2009, nadal stwierdza się wzrost liczby postępowań prowadzonych przez urzędy skarbowe w zakresie nieujawnionych źródeł przychodów – wynika z sondy przeprowadzonej przez „DGP” w izbach skarbowych.
Średnio na województwo przypada od kilkunastu, nawet do kilkuset postępowań rocznie (przykładowo w 2010 roku urzędy skarbowe w samym woj. warmińsko-mazurskim wszczęły 77 postępowań z zakresu nieujawnionych źródeł i wydały 47 decyzji ustalających podatek na kwotę 2 285 697 zł).
Osoby wzbudzające największe zainteresowanie administracji podatkowej, to podatnicy, którzy żyją ponad stan, a ich wydatki przekraczają to, co wynika ze złożonych zeznań. W oparciu o wykaz poniesionych przez podatnika w danym roku wydatków i wartości zgromadzonego mienia, ustala się wysokość przychodów nieujawnionych. Natychmiastowe podejrzenia wzbudzi więc sytuacja, gdy poniesione przez podatnika wydatki nie znajdą pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów uprzednio opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania.
Jak twierdzą urzędnicy, kryterium decydujące o podjęciu postępowania stanowi znaczny poziom szeroko rozumianej konsumpcji w stosunku do znanych organowi dochodów. Kontrola najczęściej dosięga nabywców nieruchomości o dużej wartości, nabywców rzeczy ruchomych typu drogie samochody, jachty, samoloty itp., oraz osób korzystających z luksusowych usług, jak również inwestorów giełdowych czy przedsiębiorców, którzy stale ponoszą stratę z prowadzonej działalności, a jednocześnie nabywają wartościowe mienie. Do tej grupy, szczególnie narażonych na kontrolę fiskusa, należą również darczyńcy i pożyczkodawcy.
Do zebrania niezbędnych informacji, potrzebnych do wszczęcia postępowania podatkowego, urzędy skarbowe wykorzystują informatyczne bazy danych lub uzyskują dane udostępniane na wniosek dotyczący konkretnej osoby – urzędy celne, sądy. Za źródło informacji uznają też media.
Jeżeli organ podatkowy wykryje pewne nieprawidłowości co do przychodów i wydatków podatnika, przeprowadza się postępowanie weryfikacyjne posiadanych danych oraz postępowanie podatkowe.
Po weryfikacji twierdzeń i skrupulatnej analizie dowodów przestawionych przez podatnika, organ może uznać ich zasadność i przez to umorzyć postępowanie lub wydać decyzję wymiarową w razie braku wystarczających dowodów. Wysokość zobowiązania podatkowego dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach wynosi 75% dochodu.