Ulga podatkowa na związki zawodowe
Jeśli należysz do związku zawodowego to możesz odliczyć ulgę z tytułu opłacania składki członkowskiej. W 2024 roku limit odliczenia podatkowego zwiększył się do 840 zł. Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z ulgi?
Kiedy mówimy o ulgach podatkowych zwykle w pierwszej kolejności myślimy o tych najbardziej popularnych jak ulga dla dzieci, ulga internetowa. Jest jednak cała lista innych ulg, które pozwolą nam zaoszczędzić trochę pieniędzy.
Jedną z mniej znanych ulg jest ulga na związki zawodowe. Przysługuje ona od 2022 roku.
W artykule wyjaśniamy, w jaki sposób można skorzystać z tej preferencji podatkowej.
Co to są związki zawodowe?
Ulga podatkowa dla związkowców przysługuje osobom, które są członkami związków zawodowych i odprowadzają składki na działalność organizacji związkowej.
Zgodnie z danymi GUS do związków zawodowych w Polsce należy ok. 1,4 miliona osób. Organizacji pracowniczych jest ok. 12 tys. Związki zawodowe najczęściej spotykane są w takich branżach jak oświata, administracja publiczna i obrona narodowa. Największa część członków związków zawodowych pracowała w edukacji – podał Główny Urząd Statystyczny.
Jednak coraz częściej związki zawodowe organizowane są w prywatnych firmach czy organizacjach pozarządowych.
Na czym polega związek zawodowy? Jest to dobrowolnie istniejąca organizacja pracowników, której celem jest reprezentowanie grupy zatrudnionych, obrona ich praw, interesów zawodowych oraz socjalnych. Członkowie związków zawodowych mogą negocjować warunki pracy, czy płacy z zarządem oraz wpływać na korzystne dla pracowników układy zbiorowe. Związki zawodowe mogą stać na straży lepszych standardów pracy. Zgodnie z prawem, związki zawodowe mają niezależność statutową.
Pracodawca musi konsultować ze związkami zawodowymi wszystkie ważniejsze zmiany np. zwolnienia dyscyplinarne, wypowiedzenia pracy, zwolnienia, czy zmiany warunków pracy. Związkowcy mają również kontrole nad wydatkami związanymi z Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych.
Dzięki członkostwu w związku zawodowym można zadbać o warunki pracy w zakładzie pracy, co niewątpliwie korzystnie wpływa na dobrostan wszystkich pracowników.
Ulga dla członków związków zawodowych
W polskim systemie podatkowym od 2022 roku obowiązują przepisy regulujące zasady i warunki stosowania ulgi z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych (art. 26 ust. 1 pkt 2c updof), czyli inaczej ulga dla członków związków zawodowych. Ulgę wprowadzono w ramach prac nad „Polskim Ładem”, ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105).
Jej celem jest nieopodatkowywanie części dochodu, która została przeznaczona na opłacenie składek związkowych. W ubiegłych latach kwota możliwa do odliczenia rosła już dwukrotnie, wysokość odliczeń od dochodu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych wzrosła z 300 zł, po nowelizacji Polskiego Ładu, ustawodawca ustalił limit odliczenia podatkowego w kwocie 500 zł.
Ulga podatkowa dla związkowców – 840 zł
Od 2024 roku odliczenie od dochodu z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych, możliwe jest w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 840 zł. Nadwyżka ponad kwotę 840 zł nie będzie podlegać odliczeniu.
Zmiana co do zasady weszła w życie 1 stycznia 2024 r. jednak na podstawie art. 8 tej nowelizacji, wspomniany limit 840 zł ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2023 r. Oznacza to, że w rozliczeniu PIT za 2023 rok można skorzystać już z wyższej kwoty odliczenia.
Według ustawodawcy zmiana ta ma zachęcać podatników do działalności społecznej na rzecz poprawy warunków pracy.
Odliczenie możliwe jest w przypadku podatników, którzy korzystają z następujących formularzy:
- PIT 28 – deklaracja, która jest przeznaczona dla podatników ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;
- PIT 36 – deklaracja, która służy do rozliczenia się osób na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej), w ramach którego wykazywane są jakiekolwiek przychody nieosiągnięte za pośrednictwem płatnika oraz te z jego udziałem;
- PIT 37 – popularny druk PIT służący do rozliczenia osób osiągających przychody wyłącznie z udziałem płatnika.
Odliczenie nie jest możliwe, jeśli podatnik to osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą i rozlicza się z dochodów w ramach podatku liniowego.
Jeśli podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według podatku liniowego, ale jednocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę to odliczenie będzie możliwe w deklaracji PIT-37/36, w której będą wykazywane uzyskane dochody z umowy.
Co istotne, zgodnie z ustawą o związkach zawodowych prawo do tworzenia związków zawodowych i wstępowania do tych związków mają osoby, które wykonują pracę zarobkową, funkcjonariusze różnych służb, emeryci i renciści, a nawet woluntariusze, stażyści i bezrobotni. Ulgę mogą odliczyć również osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Warunki skorzystania z ulgi na związki zawodowe
Ulga na związki zawodowe dotyczy składek członkowskich, co oznacza, że może z niej skorzystać podatnik, który na moment dokonania wpłaty jest członkiem związku zawodowego.
Odliczyć można składki zapłacone w danym roku, decyduje data, kiedy dokonało się przelewu lub wpłaciło gotówkę w siedzibie związku.
Nie można odliczać składek członkowskich zapłaconych po 31 grudnia danego roku podatkowego. Nie liczą się również składki należne, lecz niezapłacone. Odliczone mogą być składki członkowskie wpłacone na rzecz legalnie działających (na podstawie ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych) związków zawodowych, które są zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym bez względu na branżę.
Opłata może dotyczyć zarówno związku zakładowego jak i ponadzakładowego.
Jak odliczyć ulgę na związki zawodowe?
Składkę związkową potrąca się z wynagrodzenia członka związku zawodowego lub mogą je odliczyć osoby, które samodzielnie regulują należne wpłaty członkowskie.
W przypadku, kiedy składki na rzecz związku zawodowego potrącane są przez pracodawcę z wynagrodzenia pracownika to do skorzystania z ulgi wystarczy informacja płatnika zamieszczona na formularzu PIT-11. Przed wprowadzonymi zmianami potrzebne było dodatkowo oświadczenie organizacji związkowej.
WAŻNE! Wykazana w PIT-11 kwota składki na rzecz związku zawodowego nie może być większa niż podlegająca odliczeniu w roku podatkowym. W tym roku podatkowym kwota to 840 zł.
W sytuacji otrzymania PIT-11 niepotrzebne jest żadne oświadczanie, które by udowadniało, że faktycznie podatnik poniósł wydatek na opłatę członkowską.
Jeśli jednak brakuje informacji w formularzu PIT-11 to podatnik sam musi posiadać dowód wpłaty składek członkowskich w celu udowodnienia wysokości poniesionych wpłat. Kwotę wpłaconych składek należy potwierdzić dokumentem.
Co powinien zawierać dokument?
- informacje identyfikujące członka związku zawodowego ( imię i nazwisko),
- datę, kiedy dokonano wpłaty (ma ona wpływ na to, w którym roku możemy dokonać odliczenia),
- dane organizacji związkowej, na rzecz której podatnik dokonuje wpłaty,
- informację, jakiej wysokości zapłacił składkę.
Kwotę odliczenia podatkowego ustala się na podstawie dowodu wpłaty składek członkowskich na rzecz związku zawodowego. Dowodem wpłaty może być w przypadku wpłaty do kasy związku zawodowego druk KP, czy przelew na konto związku zawodowego, na które przelewa się składkę związkową.
Jak rozliczyć ulgę?
Aby skorzystać z ulgi dla członków związku zawodowego podatnik, członek związku zawodowego musi wypełnić odpowiednią rubrykę w deklaracji podatkowej. W tym celu należy wypełnić załącznik PIT-O “Informacja o odliczeniach od dochodu (przychodu) i od podatku”. W wierszu 8., w komórce 37 lub 38 należy wpisać informację o globalnej kwocie składek członkowskich wpłaconych na rzecz związków zawodowych zgodnie z danymi z deklaracji PIT-11 lub z dowodu wpłaty składek członkowskich.
Wypełniając PIT/O warto wiedzieć, że możemy odliczyć tylko te wydatki, które:
- nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów – wyjątek stanowią darowizny przekazane na przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, o których mowa w art. 52zk ust. 3 ustawy PIT,
- nie zostały wcześniej odliczone, np. jeśli w zeznaniu PIT-37 odliczyłeś ulgę z tytułu wpłat na IKZE, to tych samych wpłat nie możesz ponownie odliczyć w PIT-36L i PIT-28,
- nie zostały Ci zwrócone w jakiejkolwiek formie.
Najprościej rozliczyć swój PIT dzięki darmowemu i bezpiecznego programowi do rozliczenia PIT2023/2024 ze strony podatnik.info. W ten sposób można rozliczyć się z Urzędem Skarbowym w kilka minut! Co ważne, w Programie znajdują się wszystkie ulgi, również ulga za członkostwo w związkach zawodowych, dzięki czemu w łatwy i szybki sposób obliczymy nasz podatek uwzględniając korzystne rozliczenie wpłaconych składek na rzecz związku zawodowego..
