Ulga na powrót - zasady uzyskania

2023-03-08

Wszyscy życzylibyśmy sobie by przychodów zwolnionych z podatków było jak najwięcej. System podatkowy i wysokość pensji były dotąd głównymi czynnikami motywującymi Polaków do emigracji i tym samym zniechęcającymi do powrotu. Rząd dostrzega ten problem. 

W ramach Polskiego Ładu ustawodawca postanowił odstąpić od poboru podatku dla tych podatników, którzy trwale przebywali poza krajem i postanawiają jednak wrócić na terytorium Polski i podjąć tutaj stosunek pracy. Istnieje możliwość niepłacenia PIT przez kilka lat po powrocie, o ile nie przekroczy się konkretnego limitu przychodów i będą one pochodziły z pracy na etacie czy działalności gospodarczej rozliczanej na skali podatkowej. Jak wygląda ustalenie prawa do ulgi na powrót? Jak długo można być zwolnionym z podatku dochodowego i na jakich zasadach? W tym artykule dowiesz się wielu ciekawych informacji na ten temat. Zapraszamy Cię również do skorzystania z naszego programu do rozliczenia PIT z uwzględnieniem ulg - prosty i intuicyjny program do PIT, który pomoże Ci wszystko wypełnić krok po kroku.

Czym jest ulga na powrót?

Ulga na powrót to zwolnienie podatkowe z płacenia PIT, które dotyczy osób chcących zmienić trwale rezydencję podatkową z zagranicznej na polską. Rozwiązanie to na ma na celu zachęcić Polaków do powrotu z emigracji, oraz zamieszkania na stałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zarabianie w Polsce i płacenie w tym kraju podatków. Zwolnieniem podatkowym nie zostanie objęty każdy przyjeżdżający z zagranicy podatnik. Dotyczy ono Polaków, którzy przez określony czas w Polsce nie mieszkali (lecz przykładowo w państwie członkowskim Unii Europejskiej) i po powrocie będą otrzymywali określony przychód roczny z określonych źródeł zatrudnienia. To jedna z nowości, które wprowadził Polski Ład. Szczegółowo mówi o niej art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT. Na czym dokładnie polega?

Kto ma prawo do skorzystania z ulgi na powrót?

Ze zwolnienia podatkowego zwanego ulgą na powrót skorzystać może podatnik, który spełnia następujące wymogi w sposób łączny:

1.      Jest:

• polskim obywatelem,
• obywatelem państwa Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej,
• posiada Kartę Polaka.

2.      Po 31 grudnia 2021 r. podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

3.      Nie mieszkał w Polsce przez przynajmniej 3 lata, za to przez przynajmniej 3 lata posiadał miejsce zamieszkania w państwie członkowskim Unii Europejskiej Unii Europejskiej, państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republiki Chile, Państwa Izrael, Japonii, Kanady, w Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub USA.

4.      Posiadał miejsce zamieszkania na terenie RP przez przynajmniej 5 lat poprzedzających wspomniany 3 letni okres mieszkania za granicą.

5.      Posiada certyfikat rezydencji lub jakiś inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania, świadczący o miejscu zamieszkania do celów podatkowych w okresie wspomnianych 3 lat rezydencji podatkowej za granicą.  

6.      Nie korzystał wcześniej z ulgi na powrót. W przypadku ponownej zmiany rezydencji na polską, także wedle analogicznych zasad, ponowne zastosowanie ulgi na powrót nie będzie możliwe.

Ulga na powrót przysługuje wyłącznie podatnikom będącym osobą fizyczną. Zmiana miejsca zamieszkania wiąże się ze zmianą rezydencji podatkowej. Oznacza to, że nie może być to przeprowadzka tymczasowa. Musi dojść do przeniesienia ośrodka interesów życiowych na teren RP.

Przychody zwolnione z PIT przy zastosowaniu ulgi na powrót

Podstawową zasadą ulgi na powrót jest zwolnienie z podatku PIT podatnika, który zmienił miejsce zamieszkania z zagranicznego na polski i tym samym zmienił rezydencję podatkową na polską. Przedmiotem ulgi jest suma przychodów zwolnionych, która nie przekracza 85 528 zł brutto w danym roku podatkowym. Z ulgi podatkowej może skorzystać podatnik, który osiąga określone w art. 21 ust. 1 rodzaje przychodów:

1.      Przychody z pracy na etacie, w tym ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej czy spółdzielczego stosunku pracy.

2.      Przychody z umów zleceń zawartych z pracodawcą, który jest:

• osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą,
• osobą prawną, wraz z podległymi jej jednostkami organizacyjnymi, w tym tymi nieposiadającymi osobowości prawnej,
• właścicielem lub posiadaczem nieruchomości z lokalami pod wynajem, o ile podatnik wykonuje usługi dla potrzeb tej nieruchomości,
• przedsiębiorstwem w spadku, o ile przychody nie są uzyskiwane na podstawie umów wynikających z pozarolniczej działalności gospodarczej podatnika, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem czy kontraktów menadżerskich.

3.      Przychody z własnej działalności gospodarczej, która opodatkowana jest wedle:

• skali podatkowej, czyli na zasadach ogólnych (17 %, 32 %),
• podatkiem liniowym (19 %),
• ulgą IP BOX (5 %),
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Przychody te muszą być uzyskane po dniu 1 stycznia 2022 roku. W razie przekroczenia kwoty przychodu rocznego 85 825 zł brutto zastosowanie ma skala podatkowa oraz nowa kwota wolna od podatku - 30 000 zł.

Jakich przychodów nie obejmuje ulga na powrót?

Analogicznie - pozostałe źródła przychodu nie są objęte ulgą na powrót. Oznacza to, że mimo spełniania warunków, należy od nich zapłacić podatek. Są to chociażby:

• zasiłki pieniężne wynikające z ubezpieczeń społecznych,
• umowy o dzieło,
• prawa autorskie, o ile nie zostały uzyskane w ramach umowy o pracę,
• przychody podlegające opodatkowaniu zryczałtowanemu na podstawie ustawy o PIT,
• przychody, które zwolnione są z podatku dochodowego na podstawie innych przepisów niż ulga na powrót - diety, świadczenia z tytułu delegacji, zapomogi czy świadczenia chorobowe z ZFŚS,
• przychody, które zostały zwolnione z podatku dochodowego na mocy rozporządzenia.

Jak długo przysługuje ulga na powrót?

Z ulgi na powrót skorzystać można przez kolejne 4 lata podatkowe. Co ciekawe - ustawodawca umożliwia uprawnionemu podatnikowi do wyboru „roku bazowego”, czyli roku podatkowego, po którym zaczyna obowiązywać ulga. Jeśli podatnik zmienił rezydencję podatkową na polską jeszcze w 2021 roku i spełnia pozostałe kryteria, jako „rok bazowy” może wybrać właśnie ten rok i ulga obowiązuje przez lata 2022 - 2025. Ma też możliwość wybrać jako rok bazowy chociażby 2022 - aż do zakończenia stosowania zwolnienia w 2026. Z ulgi na powrót można skorzystać także w trakcie trwania roku podatkowego - płatnicy mają obowiązek ją uwzględniać przy obliczaniu zaliczki na podatek.

Konieczne jest złożenie oświadczenia - ulga na powrót

Warunkiem jest złożenie oświadczenia płatnikowi, w którym podatnik stwierdza, że:

• spełnia warunki łączne uprawniające do skorzystania z ulgi na powrót,
• wskazuje rok bazowy, rok rozpoczęcia i rok zakończenia stosowania zwolnienia przez płatnika.

Oświadczenie musi zawierać powyższe informacje, ale może być samodzielnie zredagowane przez podatnika - nie ma żadnego wymaganego przez prawo wzoru. Ważne, aby zawrzeć w treści klauzulę „Jestem świadomy / świadoma odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Płatnik musi zastosować zwolnienie przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy najpóźniej od miesiąca, który następuje po miesiącu otrzymania przez płatnika oświadczenia podatnika. Gdyby jednak sytuacja podatnika się zmieniła i podatnik utracił prawo do korzystania z ulgi (np. poprzez przekroczenie pułapu 85 528 zł brutto), musi o tym powiadomić płatnika. Ten z kolei nie uwzględnia już ulgi na powrót najpóźniej od kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym otrzymał powiadomienie o zmianie stanu faktycznego.

Ulga na powrót a opodatkowanie przychodów zagranicznych

Jeśli podatnik zmienia swoją rezydencję podatkową na polską  i chce płacić podatki w kraju, a jednocześnie otrzymuje jakieś przychody z zagranicy, może opodatkować je zryczałtowanym podatkiem dochodowym. W ten sposób podatnik płaci stałą kwotę podatku, niezależnie od wysokości tego przychodu. To rozwiązanie równoległe wobec zwolnienia podatkowego w ramach ulgi na powrót.

Na jakich warunkach opodatkowuje się ryczałtem przychody zagraniczne?

Dla osób przenoszących miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskujących przychód zagranicznych, przysługuje zryczałtowane opodatkowanie, o ile:

• złożą oświadczenie urzędowi skarbowemu o wyborze opodatkowania ryczałtem wedle wzoru. Oświadczenie dotyczy całego okresu opodatkowania ryczałtem przychodów zagranicznych polskiego rezydenta i złożyć je można najpóźniej do 31 stycznia roku, który następuje po roku podatkowym, w którym podatnik przeprowadził się do Polski i podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu,
• przez co najmniej 5 lat podatkowych poprzedzających rok podatkowym, w którym przeprowadzili się do Polski nie posiadali miejsca zamieszkania na terenie RP i podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Oświadczenie musi zawierać załącznik w postaci certyfikatu rezydencji lub innego dokumentu stwierdzającego miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie przed zmianą rezydencji. Jeśli podatnik oprócz przychodów zagranicznych uzyskuje też przychody, które mimo zastosowania ulgi na powrót podlegają opodatkowaniu w Polsce - nie może zastosować ryczałtu. Takich przychód opodatkowany jest na zasadach ogólnych, podobnie jak przychody z zagranicznych jednostek kontrolowanych. Przychody te wykazuje się w PIT-CFC. Przychodów zagranicznych opodatkowanych ryczałtem nie należy łączyć z przychodami polskimi. Nie trzeba ich wykazywać w zeznaniu podatkowym czy księdze podatkowej. Podatnik taki musi jednak przechowywać dokumentację świadczącą o ich uzyskiwaniu, wysokości i okresie uzyskiwania.

Ile wynosi ryczałt od przychodów zagranicznych przy uldze na powrót?

Wysokość podatku ryczałtowego wobec przychodów zagranicznych przy stosowaniu ulgi na powrót wynosi 200 000 zł za jeden rok podatkowy. To kwota stała niezależnie od wysokości uzyskanych tego typu przychodów. Należy go zapłacić do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Jak widać, to rozwiązanie dotyczy wyłącznie przychodów o znacznej wysokości.

Składki na ZUS a ulga na powrót

Początkowe założenia przy opracowywaniu ulgi na powrót obejmowały nie tylko zwolnienie z podatku dochodowego osób powracających z zagranicy i zmieniających rezydencję podatkową na polską, ale także i składki na ubezpieczenia społeczne. Rząd zapowiadał, że tacy podatnicy będą przez 4 lata zwolnieni z płacenia składek na ZUS przy osiąganiu przychodów, wobec których ulga na powrót ma zastosowanie. Podobne zapowiedzi widnieją na stronach rządowych. Niestety, jak dotąd, tego typu zwolnienie nie znalazło się w przepisach.

Ulga na powrót a podatnicy do 26 roku życia i inne ulgi

Skorzystanie z ulgi na powrót można łączyć z innymi rodzajami ulg podatkowych:

• zwolnieniem z płacenia podatku PIT dla osób do 26 roku życia,
• ulgą stosowaną w związku z wychowywaniem 4 i więcej dzieci,
• jednorazowym zwolnieniem podatkowym w związku z powrotem do kraju i zmianą rezydencji podatkowej.

Warunkiem jest nieprzekroczenie sumy 85 528 zł brutto przychodów zwolnionych z podatku w danym roku podatkowym.

Ulga na powrót a rozliczanie się z małżonkiem

Z ulgi na powrót skorzystać można niezależnie od tego, czy podatnik rozlicza się z małżonkiem czy samodzielnie. Kluczowa jest kwestia nieprzekroczenia 85 528 zł brutto rocznie.