Podatek za pracę za granicą – obowiązek rozliczenia w Polsce

2024-01-19 Aktualizacja: 2024-03-14

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, które Polska podpisała z ponad 90 krajami, pozwalają jednak uniknąć konieczności zapłaty podatku zarówno w ojczyźnie, jak i w kraju, w którym osiąga się dochody. Nie oznacza to jednak, że polski rezydent podatkowy nie jest zobowiązany w takiej sytuacji do rozliczenia swoich dochodów w obu tych państwach.

Czym jest rezydencja podatkowa?

Osoby uzyskujące dochody za granicą powinny określić, który kraj jest ich miejscem zamieszkania do celów podatkowych. O tej kwestii decyduje zasada rezydencji podatkowej. Za polskiego rezydenta uznawana jest osoba fizyczna, która spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ośrodek interesów osobistych lub gospodarczych (centrum interesów życiowych),
• przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w ciągu roku.

Osoby, dla których miejscem zamieszkania dla celów podatkowych jest Polska, mają nieograniczony obowiązek podatkowy. Wszelkie swoje dochody, również te uzyskane za granicą, powinny więc rozliczać w Polsce.

Za ośrodek interesów życiowych uznaje się wszelkie powiązania rodzinne i ognisko domowe. Z kolei za centrum interesów gospodarczych miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, majątek ruchomy i nieruchomy, zaciągnięte kredyty czy konta bankowe.

Osoby, dla których Polska nie jest miejscem zamieszkania dla celów podatkowych, mają ograniczony obowiązek podatkowy, a więc rozliczają się w tym kraju wyłącznie z dochodów tutaj otrzymywanych.

Opodatkowanie dochodów uzyskanych za granicą

Osoby uznane za polskich rezydentów podatkowych muszą być świadome, że ich dochody mogą być opodatkowane nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Zagraniczny pracodawca pobiera z wynagrodzenia pracownika zaliczki na tamtejszy podatek dochodowy, co powoduje konieczność rozliczenia się z miejscowym organem skarbowym.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Żeby uniknąć podwójnego opodatkowania, raz za granicą, drugi raz w Polsce, stosuje się metody unikania podwójnego opodatkowania. Pierwszą z nich jest technika wyłączenia z progresją. Druga to metoda proporcjonalnego odliczenia.

O tym, którą z tych technik może zastosować w konkretnym przypadku podatnik, decydują umowy, które Polska zawarła z krajem, z którego osoba fizyczna uzyskuje dochody.

Wielostronna konwencja podatkowa MLI – co zmienia?

Wielostronna konwencja podatkowa, czyli MLI zmieniła w części umów o unikaniu podwójnego opodatkowania metodę obliczania podatku dochodowego z wyłączenia z progresją na mniej korzystną technikę odliczenia proporcjonalnego.

Zgodnie z konwencją MLI, polskiego rezydenta podatkowego zatrudnionego między innymi w Austrii, Słowenii, Wielkiej Brytanii, Japonii, Irlandii, Finlandii, Słowacji, Nowej Zelandii, Kanadzie, Danii, Norwegii czy Portugalii będzie obowiązywała metoda odliczenia proporcjonalnego. Będzie on jednak mógł skorzystać z ulgi abolicyjnej do kwoty 1360 zł.

Metoda wyłączenia z progresją

Pierwszą techniką, którą uwzględniają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jest metoda wyłączenia z progresją. Polega ona na tym, że zwalnia z opodatkowania w Polsce dochody osiągnięte w innym państwie.

Dochód osiągany za granicą jest jednak istotny podczas ustalania stopy procentowej, według której podatnik powinien obliczyć podatek od dochodu osiąganego w Polsce. Korzystanie z metody wyłączenia z progresją przewidują umowy między innymi z Niemcami, Hiszpanią, Francją, czy Czechami.

Obowiązek rozliczenia swoich dochodów w polskim urzędzie skarbowym w takim przypadku mają wyłącznie osoby fizyczne, które poza tym, że otrzymują dochód zagraniczny, osiągnęły dochód również w Polsce, który jest opodatkowany według skali podatkowej.

Jeśli jesteś polskim rezydentem podatkowym, który osiągnął w danym roku podatkowym tylko zagraniczne dochody, np. z tytułu umowy o pracę, nie musisz składać deklaracji podatkowej w Polsce, a podatek należny rozliczasz w kraju zatrudnienia.

Jak obliczyć podatek metodą wyłączenia z progresją?

Żeby obliczyć podatek, zgodnie z metodą wyłączenia z progresją, należy:

• zsumować wszystkie źródła dochodów – z pracy za granicą i w Polsce (dochód to przychód minus koszt jego uzyskania),
• obliczyć od otrzymanej sumy podatek według skali podatkowej (12%, 32%),
• obliczony podatek podzielić przez sumę dochodów (z Polski i zagranicy) i pomnożyć przez 100,
• otrzymaną w ten sposób stopę procentową pomnożyć przez polskie dochody.

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Metoda proporcjonalnego odliczenia to druga technika, którą przewidują niektóre umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W tym przypadku dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od podatku płaconego w kraju odlicza się podatek zapłacony za granicą. Takie odliczanie jednak jest możliwe tylko do kwoty wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie do dochodu zagranicznego.

W przypadku metody proporcjonalnego odliczenia, osoby będące polskimi rezydentami podatkowymi mają obowiązek rozliczania się w kraju, a więc są zobligowane do złożenia zeznania rocznego w Polsce, niezależnie od tego, czy osiągały tutaj jakiekolwiek dochody opodatkowane według skali podatkowej.

Jak obliczyć podatek metodą odliczenia proporcjonalnego?

Metoda odliczenia proporcjonalnego pozwala obliczyć limit podatku zapłaconego za granicą, który podlega odliczeniu w Polsce. Żeby określić za jej pośrednictwem podatek, należy:

• zsumować dochody osiągnięte z pracy za granicą i w Polsce,
• od otrzymanej sumy, czyli całości dochodów (w zaokrągleniu do pełnych złotych), obliczyć należny podatek według skali podatkowej (12%, 32%),
• otrzymaną wartość podatku pomnożyć przez wartość dochodu zagranicznego i podzielić przez łączne dochody (z pracy w Polsce i za granicą).

Praca za granicą a ulga abolicyjna

Podatnicy, którzy rozliczają się według metody proporcjonalnego odliczenia, mogą zapłacić niższy podatek. Taką możliwość daje ulga abolicyjna, której celem jest zrównanie obciążeń podatkowych. W takim przypadku od podatku można odliczyć kwotę będącą różnicą między podatkiem obliczonym metodą proporcjonalnego odliczenia a podatkiem obliczonym metodą wyłączenia z progresją. 

Ulga ta została wprowadzona ze względu na to, że metoda proporcjonalnego odliczenia jest mniej korzystna dla polskich rezydentów podatkowych. Stosując tę ulgę, mogą więc zapłacić taki podatek jak w przypadku metody wyłączenia z progresją. Od 1 stycznia 2022 roku obowiązuje jednak limit odliczenia wynikającego z zastosowania ulgi abolicyjnej. Obecnie maksymalna kwota ulgi abolicyjnej to 1360 zł. 

Komu przysługuje ulga abolicyjna?

Ulga abolicyjna przysługuje każdej osobie będącej polskim rezydentem podatkowym, która zobowiązana jest do rozliczenia podatku metodą proporcjonalnego odliczenia. Mogą z niej skorzystać osoby fizyczne, które osiągają dochody za granicą z tytułu praw majątkowych, praw autorskich, działalności gospodarczej lub wykonywanej osobiście, stosunku służbowego, pracy nakładczej, a także spółdzielczego stosunku pracy.

Podwójna rezydencja podatkowa

Obowiązkowi podatkowemu podlegają zazwyczaj tzw. rezydenci podatkowi, a więc osoby, które przebywają na terenie konkretnego kraju przez okres powyżej 183 dni lub mają w nim centrum interesów osobistych. Wówczas zakres obowiązku podatkowego takich osób jest regulowany przez umowy, których celem jest uniknięcie podwójnego opodatkowania obywateli.

Jednak w pewnych sytuacjach dwa kraje mogą jednocześnie uznać jedną osobę za rezydenta podatkowego i wymagać od niej uiszczenia podatku od dochodów uzyskiwanych w różnych krajach. Wiele państw jednak zawarło umowę, której celem jest uniknięcie podwójnego opodatkowania. Określa ona, w jakim kraju konkretna osoba podlega obowiązkowi podatkowemu, a więc jest w nim rezydentem podatkowym.

W szczególnie skomplikowanych przypadkach, warto jednak jeszcze przed złożeniem rocznej deklaracji podatkowej skontaktować się z właściwym organem w celu wyjaśnienia konkretnej sytuacji.

Zaliczka na podatek dochodowy a praca za granicą

Dochód uzyskany za granicą jest opodatkowany w kraju, w którym dana osoba jest zatrudniona. Zagraniczny pracodawca pobiera więc od polskiego pracownika zaliczkę na podatek dochodowy. Jeżeli dana osoba jest polskim rezydentem podatkowym, nie jest traktowana tak samo, jak traktowani są tamtejsi rezydenci podatkowi, a więc np. obywatele kraju, w którym owa osoba pracuje.

Z tego powodu nie jest zobowiązana do tego, aby składając zeznanie podatkowe, rozliczać się w tym państwie z całości swoich dochodów, a więc również tych np. z Polski, które podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Jest zobligowana jednak rozliczyć się ze swoich zagranicznych dochodów z tamtejszym fiskusem.

W większości przypadków podczas składania zeznania podatkowego pracownikom nie grozi podwójne opodatkowanie, dzięki umowom międzynarodowym, które regulują status rezydenta podatkowego i to w jaki sposób dochody uzyskane w konkretnych państwach podlegają opodatkowaniu.

W razie nadpłacenia podatku za granicą wniosek o zwrot trzeba złożyć w kraju, w którym polski pracownik był zatrudniony.

Jaką deklarację PIT powinna wypełnić osoba pracująca za granicą?

Osoby, które rozliczają się metodą proporcjonalnego odliczenia oraz te, które rozliczenia dokonują na podstawie wyłączenia z progresją i dodatkowo uzyskiwały dochód w Polsce podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym według skali, oraz osoby, które chcą rozliczyć się z małżonkiem lub w Polsce nie są zwolnione od opodatkowania, są zobowiązane do złożenia deklaracji PIT-36 wraz z załącznikiem PIT/ZG. Należy pamiętać, że załącznik taki powinien być osobny dla każdego państwa uzyskania dochodu.

Przeliczenie zagranicznego wynagrodzenia na złotówki

Dochody uzyskiwane za granicą w polskim zeznaniu podatkowym należy wprowadzać w złotówkach, po przeliczeniu konkretnej waluty na złotówki. Do takich obliczeń podatnik musi wykorzystać średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wypłaty wynagrodzenia lub dnia, w którym wynagrodzenie było przekazane do jego dyspozycji.

Podatek za pracę za granicą a ulga dla młodych

Ulga dla młodych polegająca na tym, że osoby, które nie ukończyły 26 roku życia, nie płacą podatku dochodowego do sumy 85 528 zł rocznie, dotyczy zarówno dochodów uzyskiwanych w Polsce, jak i za granicą. Dlatego też, jeżeli wynagrodzenie zagraniczne nie przekroczy wyżej wspomnianej sumy, polski rezydent podatkowy nie będzie musiał zapłacić podatku dochodowego od zagranicznego wynagrodzenia w Polsce. Nie oznacza to jednak, że może całkiem zapomnieć o podatku dochodowym. Zagraniczny podatek dochodowy nadal go obowiązuje.