Przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT – co trzeba wiedzieć?
Jednym z rozwiązań, na które często decydują się osoby otwierające własny biznes, jest prowadzenie działalności gospodarczej w domu. To rozwiązanie jest alternatywą dla zakupu lub wynajęcia lokalu. Dzięki temu można zredukować koszty związane z otwarciem firmy.
Wśród osób rozważających taką decyzję pojawia się często pytanie o zależność przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT. Co musi wiedzieć podatnik? Odpowiadają eksperci.
Spis treści:
- Działalność gospodarcza w domu – czy trzeba zgłaszać?
- Działalność w mieszkaniu a podatek od nieruchomości
- Przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT
- Podsumowanie: działalność gospodarcza w domu a VAT
Działalność gospodarcza w domu – czy trzeba zgłaszać?
Jeżeli podatnik nie ma wystarczających środków na zakup lub wynajem lokalu, często decyzja pada na przeznaczenie części domu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Podatnicy VAT mają prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z firmą. Największe wątpliwości dotyczą sytuacji, kiedy osoba prowadząca własny biznes chce odliczyć koszty ponoszone na utrzymanie części domu lub mieszkania.
Zanim przejdziemy do omówienia zależności przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT, warto zwrócić uwagę na formalności. Decyzja o otwarciu własnego biznesu wiąże się z wieloma formalnościami w urzędzie skarbowym czy Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Należy jednak pamiętać, że dodatkowe obowiązki czekają osoby decydujące się na rozwiązanie, jakim jest działalność gospodarcza w domu.
Czy trzeba zgłaszać decyzję o przeznaczeniu części lokalu mieszkalnego na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej? Podatnik musi poinformować o takiej sytuacji urząd gminy oraz dostawców mediów. Wiąże się to również z możliwością odliczenia kosztów. Informacja na temat siedziby firmy jest uwzględniana również we wpisie do CEIDG.
Zanim podatnik dopełni formalności, potrzebna jest również zgoda na prowadzenie działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym, uzyskana od jego właściciela. Dotyczy to zarówno adresu zamieszkania, jak i adresu korespondencyjnego. Przedsiębiorca musi wskazać stałe miejsce prowadzenia działalności lub oświadczyć, że nie będzie go posiadał ze względu na świadczenie usług u klientów. Przedsiębiorca jest zobowiązany posiadać tytuł prawny do nieruchomości, których adresy podlegają wpisowi do CEIDG.
Przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT
Jak wspomnieliśmy, dla rozważenia zależności przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT jest równie ważne zgłoszenie tego faktu do dostawcy mediów. W takiej sytuacji zmieniają się stawki opłat i są uzależnione od zawartych umów. Najważniejsze informacje o możliwościach odliczenia wydatków pojawiają się w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535).
Art. 86 ust. 1 wyżej wskazanej ustawy reguluje możliwość odliczenia poniesionych kosztów. Przedsiębiorcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Związek między prowadzoną działalnością a nabywanymi towarami lub usługami może mieć charakter bezpośredni czy pośredni. Odpowiedzialność za ustalenie kwoty możliwej do odliczenia spoczywa na przedsiębiorcy. Należy jednak podkreślić, że musi on dysponować fakturą potwierdzającą dokonanie transakcji opodatkowanej podatkiem VAT.
Jeżeli chodzi o zależność przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT, ważna jest możliwość udokumentowania wydatków w taki sposób, aby możliwe było oddzielenie kosztów prywatnych od tych związanych z działalnością. Takie obliczenia mogą być wykonane na przykład w zależności od metrażu przeznaczonego na prowadzenie firmy.
W przypadku mediów warto zadbać o zainstalowanie odrębnych liczników, które obejmują część lokalu mieszkalnego przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej.
Działalność w mieszkaniu a podatek od nieruchomości
Na początku artykułu wspomnieliśmy, że przeznaczenie części lokalu mieszkalnego na prowadzenie firmy wymaga zgłoszenia do urzędu gminy. Wiąże się to bezpośrednio z zależnością działalność w mieszkaniu a podatek od nieruchomości. Jeżeli przedsiębiorca zalicza część wydatków do kosztów prowadzenia firmy, proporcjonalną część lokalu mieszkalnego musi również opodatkować.
Stawki podatku od nieruchomości są ustalane indywidualnie w uchwałach rady gmin. Górne granice określa jednak Minister Finansów. Mimo że w przypadku prowadzonej działalności gospodarczej stawki wzrastają kilkukrotnie, nie mogą przekroczyć ustanowionych limitów. W 2025 roku wynoszą one:
- grunt z działalnością gospodarczą – 1,38 zł/m²,
- pozostałe grunty w tym pod domami jednorodzinnymi i wielorodzinnymi – 0,73 zł/m²,
- grunty pod wodami powierzchniowymi – 6,84 zł za 1 ha,
- budynki mieszkalne – 1,19 zł/m²,
- budynki lub ich części związane z działalnością gospodarczą – 34 zł/m²,
- budynki jw. w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 15,92 zł/m²,
- budynki związane z prowadzeniem świadczeń zdrowotnych – 6,95 zł/m²,
- pozostałe budynki w tym wykorzystywane na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności przez organizacje pożytku publicznego – 11,48 zł/m².
Osoby prawne mają obowiązek opłacenia podatku od nieruchomości do 15 dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia. Z kolei osoby fizyczne opłacają należność w ratach:
- I rata do dnia 15 marca,
- II rata do dnia 15 maja,
- III rata do dnia 15 września,
- IV rata do dnia 15 listopada.
Podsumowanie: działalność gospodarcza w domu a VAT
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- Działalność gospodarcza w domu – czy trzeba zgłaszać? Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą przeznaczyć część domu lub mieszkania na biuro. Konieczne jest zgłoszenie tego faktu do urzędu gminy oraz dostawców mediów.
- Zgoda na prowadzenie działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym jest wymagana. Przedsiębiorca musi uzyskać zgodę właściciela nieruchomości. Następnie należy poinformować urząd o adresie prowadzenia działalności, który będzie podany w CEIDG.
- Przeznaczenie części domu na działalność gospodarczą a VAT – podatnicy VAT mogą odliczyć VAT od wydatków związanych z działalnością. Należy oddzielić koszty prywatne od firmowych, np. na podstawie powierzchni wykorzystywanej na działalność. Przedsiębiorca musi posiadać faktury, aby udokumentować wydatki.
- Przedsiębiorca ma również obowiązek zgłoszenia działalności do dostawców mediów ze względu na inne stawki opłat dla firm.
- Działalność w mieszkaniu a podatek od nieruchomości – przeznaczenie części mieszkania na działalność gospodarczą wiąże się z koniecznością opodatkowania tej części.
- Stawki podatku od nieruchomości zależą od gminy, ale są określane przez Ministra Finansów. Maksymalne stawki w 2025 roku prezentują się następująco: grunty z działalnością gospodarczą: 1,38 zł/m² oraz budynki związane z działalnością gospodarczą: 34 zł/m²
Jeżeli masz wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy ekspertów Podatnik.info. Każdy użytkownik ma możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, finansów czy prawa podatkowego. Ponadto w okresie rozliczenia rocznych deklaracji podatkowych zapewniamy trzy rozwiązania, dzięki którym dopełnisz formalności nawet w 5 minut.
