Przeciętne wynagrodzenie 2024 r
7768,35 zł – tyle wyniosło średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w styczniu 2024 r. w Polsce. To wzrost o 12,8 procent rok do roku. Są to najnowsze dane podane przez GUS.
Przeciętne wynagrodzenie to ważna informacja nie tylko dla ekonomistów, ale i dla całego społeczeństwa. Dzięki tym danym można ocenić jak wygląda sytuacja gospodarcza w kraju oraz uzyskuje się ważną wiedzę na temat średnich zarobków. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowi również ważny wskaźnik, który jest uwzględniany przy ustalaniu podstaw składek na ubezpieczenia i związanych z nimi limitów.
Warto jednak zaznaczyć, że przeciętne wynagrodzenie zwykle wywołuje wiele dyskusji i kontrowersji, zwłaszcza wśród pracowników, którzy zarabiają znacznie mniej niż wyliczona średnia. Wpływ na taką sytuację ma sposób wyliczeń średniej pensji przez Główny Urząd Statystyczny.
GUS oblicza wynagrodzenia brutto publikując wyniki co miesiąc, kwartał oraz rok. Poniżej przedstawiamy najnowsze dane opublikowane przez urząd statystyczny.
Przeciętne wynagrodzenie 2024
Główny Urząd Statystyczny opublikował obwieszczenie Prezesa z dnia 20 lutego 2024 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto. W styczniu 2024 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw spadło nominalnie w stosunku do grudnia 2023 r. o 3,3 proc. - wyniosło 7768,35 zł. Spadek średniej krajowej był efektem zmniejszenia skali oraz wynikał z braku wypłat premii i nagród, które miały miejsce w poprzednim miesiącu, m.in. wypłat premii kwartalnych, rocznych i świątecznych, nagród rocznych, jubileuszowych, nagród z okazji Dnia Górnika, wypłat z tytułu przepracowanych godzin nadliczbowych, a także odpraw emerytalnych (obok wynagrodzeń zasadniczych także zaliczane są do składników wynagrodzeń).
Przeciętne wynagrodzenie w poprzednich kwartałach:
Przeciętne wynagrodzenie wyniosło w czwartym kwartale 2023 r. 7540,36 złotych. Oznacza to wzrost w stosunku do trzeciego kwartału 2023 r. o 4,8 proc., a w stosunku do czwartego kwartału 2022 r. – o 11,98 proc.
2023 - IV kwartał - 7540,36 zł
2023 - III kwartał - 7194,95 zł
2023 – II kwartał - 7005,76 zł
2023 – I kwartał - 7124,26 zł
2022 - IV kwartał - 6733,49 zł
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto
Oprócz informacji o wynikach kwartalnych, GUS podaje również informacje o wynikach miesięcznych. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w IV kwartale 2023 r. wzrosło o 12 proc. rdr i wyniosło 7 540,36 zł.
W ujęciu kwartał do kwartału wynagrodzenie wzrosło o 4,8 proc. Należy jednak wziąć pod uwagę inflację. Statystyki za 2023 rok, po uwzględnieniu inflacji, to wzrost o 1,1 proc. w stosunku do 2022 r.
Wraz z informacją o średniej pensji GUS podaje również informację o przeciętnym zatrudnieniu. W styczniu 2024 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w porównaniu ze styczniem 2023 r. było niższe o 0,2% i wyniosło 6515,7 tys. etatów.
Powyższe najnowsze dane GUS dotyczą przedsiębiorstw, w których pracuje więcej niż 9 osób.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego największy nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto w stosunku do poprzedniego miesiąca odnotowano w sekcji "Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo" (o 82,8 proc.)
Z kolei najwyższa wartość przeciętnego wynagrodzenia wystąpiła w grudniu 2023 r.
Wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw rośnie szybciej niż inflacja
Miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w skali roku wzrosło nominalnie o 12,8 proc. Taki wzrost oznacza, że przeciętne zarobki wzrosły szybciej niż inflacja. Według danych GUS, w ujęciu rocznym wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2023 roku w stosunku do 2022 r. wyniósł 111,4 (wzrost cen o 11,4 proc.).
Jak oblicza się przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw?
Przeciętne wynagrodzenie to średnia płaca w danym miejscu oraz w danym sektorze gospodarki. Dane, które publikuje GUS, są obliczane w wyniku podzielenia sumy wynagrodzeń przez liczbę zatrudnionych.
Średnie wynagrodzenie jest podawane zawsze w kwocie brutto, czyli razem z podatkiem dochodowym oraz składkami na ubezpieczenie emerytalne, chorobowe i rentowe.
GUS wylicza wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w następujący sposób:
- pierwszym krokiem jest zsumowanie m.in. „wynagrodzeń osobowych brutto, honorariów wypłaconych niektórym grupom za prace wynikające z umowy o pracę, wypłat z tytułu udziału w zysku”,
- następnie dzieli się sumę uzyskaną z pkt 1 przez „przeciętną liczbę zatrudnionych w danym okresie”, ale bez „osób wykonujących pracę nakładczą oraz zatrudnionych za granicą”.
Przy obliczeniach miesięcznych nie bierze się pod uwagę:
- wynagrodzeń z małych i jednoosobowych przedsiębiorstw,
- osób, które pracują na umowach cywilnoprawnych,
- wynagrodzeń pracowników w administracji publicznej.
Przyczyny zmian przeciętnego wynagrodzenia
Zgodnie z danymi statystycznymi, przeciętne wynagrodzenie w wielu krajach na świecie stale rośnie, a tempo tego przyrostu jest zależne od regionu i gospodarki. W obszarach miejskich wynagrodzenia są wyższe niż w obszarach wiejskich. Średnie wynagrodzenie jest również zależne od płci i wieku pracowników.
Na zmianę przeciętnego wynagrodzenia wpływ ma wiele czynników. Są to m.in.:
Inflacja - jest to jeden z najważniejszych czynników, który wpływa na przeciętne wynagrodzenie. Wyższe ceny spowodowane inflacją mogą obniżać siłę nabywczą wynagrodzeń, a to z kolei może prowadzić do trudności dla pracowników w utrzymaniu swojego standardu życia.
Gospodarka - wzrost gospodarczy kraju wpływa na lepszą sytuację finansową pracowników.
Rynek pracy - na wzrost wynagrodzeń wpływ ma sytuacja na rynku pracy, czyli np. wysokie bezrobocie nie sprzyja wysokim zarobkom. Jak prognozują eksperci najbliższe miesiące mogą przynieść spadek liczby miejsc pracy, a także spadek tempa wzrostu płac. Niemniej wzrost stopy bezrobocia będzie niewielki.
Polityka - decyzje polityczne, czyli np. minimalna płaca krajowa czy reformy podatkowe również wpływają na poziom wynagrodzeń.
Globalizacja - globalizacja gospodarcza ma wpływ na konkurencyjność na rynku pracy. Tym samym firmy np. szukają tańszych pracowników za granicami kraju, a to również wpływa na przeciętne wynagrodzenie.
Dlaczego przeciętne wynagrodzenie budzi kontrowersje?
Wyliczone przez GUS przeciętne wynagrodzenie zwykle budzi wśród społeczeństwa kontrowersje. Wielu Polaków nie zarabia wyliczonych kwot, osiągając zaledwie poziom minimalnej płacy krajowej, co budzi u nich niechęć i niezadowolenie.
Zwykle średnie wynagrodzenie jest znacznie zawyżone. Dlaczego tak się dzieje?
- kwota przeciętnego wynagrodzenia jest zawyżona przez osoby, które otrzymują wysokie pensje;
- przeciętne zarobki są wyliczane w określonych sektorach gospodarki;
- w różnych regionach są różne zarobki;
- na wysokość zarobków duży wpływ ma rodzaj branży np. osoby pracujące w branżach informacyjnych, komunikacji, działalności finansowej, energetycznej i górnictwie zarabiają więcej niż wynosi średnia krajowa.
Przeciętne wynagrodzenie brutto, nie jest wynagrodzeniem, które pracownik dostanie na rękę. Od tej kwoty odlicza się potrącenia od przychodu z tytułu składek i podatku, co stanowi ok. 1/3 sumy.
Minimalne wynagrodzenie a średnia krajowa
W styczniu 2024 r. ustawowe minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło do 4242 zł, tj. o 17,8 proc. względem ostatniej podwyżki w lipcu 2023 r., wynosiło wówczas 3600 zł. Miało to wpływ na zmiany przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto w sektorze przedsiębiorstw.
