Podatek od oszczędności – sprawdź, co musisz wiedzieć o podatku Belki

2023-01-27

Oszczędności mogą zagwarantować stabilność finansową w obliczu rosnącej inflacji. Nic więc dziwnego, że coraz więcej Polaków decyduje się na inwestowanie lub umieszczanie pieniędzy na lokatach czy oprocentowanych kontach oszczędnościowych. Wybierając takie rozwiązanie, warto zwrócić uwagę na podatek Belki. Czym jest? Kiedy należy go zapłacić i ile wynosi podatek od oszczędności?

Spis treści:

• Czym jest podatek Belki?
• Kiedy musisz zapłacić podatek od oszczędności?
• Podatek od oszczędności 2022 – kto musi rozliczyć go w PIT?
• Podsumowanie: Podatek od oszczędności – najważniejsze informacje

Czym jest podatek Belki?

Jeżeli podatnik chce pomnożyć swoje oszczędności, najprostszą drogą do realizacji tego celu jest umieszczenie pieniędzy na lokacie lub oprocentowanym koncie. Dzięki temu można zwiększyć swoje zabezpieczenie i utrzymać stabilność finansową w trudnych czasach. Dodatkowo część osób decyduje się na taki krok w celu odłożenia środków na przyszłość lub realizację konkretnego celu. Zanim jednak podatnik wybierze tę drogę do pomnożenia swoich pieniędzy, powinien zapoznać się z pojęciem podatek od oszczędności.

Szczegółowe informacje na temat tej opłaty znajdują się w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350).

Podatek Belki jest potoczną nazwą pochodzącą od nazwiska Ministra Finansów, który wprowadził tę opłatę w 2002 roku. Kryje się pod nią podatek od dochodów kapitałowych, czyli zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Pierwotna jego forma zakładała odprowadzenie odpowiedniej opłaty do urzędu skarbowego od odsetek pochodzących ze środków umieszczonych w depozytach i lokatach bankowych.

Zasady zmieniły się jednak od 2004 roku. Podatek od oszczędności zaczął obejmować już nie tylko odsetki od depozytów i lokat bankowych, ale również dochody związane z inwestycjami kapitałowymi. Aktualnie każdy podatnik, który pomnoży swoje oszczędności, musi liczyć się z obowiązkiem wobec urzędu skarbowego. Pojawia się jednak pytanie, ile wynosi podatek od oszczędności 2022?

Obecnie obowiązujący podatek od oszczędności w banku wynosi w Polsce 19%. Dla porównania w innych krajach europejskich jest on znacznie wyższy: w Danii – aż 42%, w Norwegii – 35%, a we Francji 34%. Warto jednak zwrócić uwagę, że podatnicy ze Szwajcarii, Słowacji czy Belgii nie muszą w ogóle spełniać takiego obowiązku.

Kwota obowiązująca w Polsce pozostaje niezmienna od 2002 roku, ale w ostatnim czasie rozpoczęto dyskusję o wprowadzeniu zmian. W związku z aktualną sytuacją gospodarczą pojawiła się propozycja Ministerstwa Finansów o kwocie wolnej od podatku w wysokości 10 000 zł. Dzięki temu podatek Belki obowiązywałby dopiero zyski z kapitału powyżej tej sumy. Podatnicy, którzy wypracowaliby jednak wyższe zyski, zostaliby zobowiązani do opłacenia daniny w wysokości 20%.

Zgodnie z zapowiedziami rządu, powyższe zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2024 roku. Długi czas oczekiwania na wdrożenie nowych przepisów wynika z konieczności dostosowania systemów bankowych. Jak widać, podatek od oszczędności 2022 będzie wynosił nadal 19%.

Kiedy musisz zapłacić podatek od oszczędności?

Warto również wyjaśnić, że choć potocznie danina ta jest nazywana podatkiem od oszczędności, zgodnie z art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje on tak naprawdę przychody kapitałowo-pieniężne. Nie można mówić więc w tym przypadku o konieczności wywiązania się z dodatkowych obowiązków wobec urzędu skarbowego z tytułu odkładania pieniędzy.

Zwróćmy więc uwagę, kiedy należy odprowadzać podatek od oszczędności 2022. Zgodnie z obowiązującymi przepisami za przedmiot opodatkowania uznaje się między innymi: odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania. Jeżeli więc podatnik decyduje się na ulokowanie swoich pieniędzy na lokacie czy też koncie oszczędnościowym, wówczas zostanie zobowiązany do odprowadzenia podatku z tytułu zysku wynikającego z oprocentowania.

Dodatkowo podatek od oszczędności obejmuje zyski z obligacji, papierów wartościowych, funduszy kapitałowych oraz pracowniczych funduszy emerytalnych. Co ważne, do czwartej z wymienionych grup zaliczają się programy III filaru emerytalnego zwolnione z daniny. Są to:

• Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE),
• Indywidualne Konto Emerytalne (IKE),
• Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK),
• Pracownicze Programy Emerytalne (PPE).

Pamiętaj, podatek od oszczędności należy zapłacić w momencie wypracowania zysku z inwestycji kapitałowych. Czy zawsze trzeba obliczyć go samodzielnie? Okazuje się, że część podatników nie musi martwić się dopełnianiem tych formalności „na własną rękę”.

Podatek od oszczędności 2022 – kto musi rozliczyć go w PIT?

Jeżeli podatnik musi zapłacić podatek od oszczędności w banku, instytucja finansowa wylicza wysokość podatku od zysków kapitałowych i w jego imieniu odprowadza odpowiednią kwotę do właściwego urzędu skarbowego. W takiej sytuacji zyski są automatycznie pomniejszone o wysokość daniny. Osoby decydujące się na lokatę lub rachunek oszczędnościowy nie muszą zajmować się także sporządzaniem dodatkowej deklaracji PIT. Obowiązki te przejmuje bank.

Co ważne, dotyczy to także osób, które zdecydowały się na wybranie swojego kapitału z Indywidualnego Konta Emerytalnego czy funduszu inwestycyjnego.

Pojawiają się jednak sytuacje, w których podatek Belki wiąże się z dodatkowymi formalności. Danina musi zostać obliczona i opłacona samodzielnie w przypadku inwestowania na giełdzie. Jeżeli podatnik zdecydował się na sprzedaż papierów wartościowych (akcji lub obligacji), musi nie tylko odprowadzić podatek do urzędu skarbowego, ale również wypełnić dodatkową deklarację. W takim przypadku obowiązuje zeznanie podatkowe PIT-38.

Aby obliczyć podatek od przychodów kapitałowo-inwestycyjnych, należy pomnożyć 19% od kwoty zysku. Nie jest więc to cała wartość inwestowanych środków, a jedynie nadwyżka od pieniędzy przeznaczonych na przykład na zakup papierów wartościowych.

Podsumowanie: Podatek od oszczędności – najważniejsze informacje

Poniżej znajdziesz najistotniejsze kwestie związane z podatkiem Belki, o których powinieneś pamiętać.

• Podatek od oszczędności na koncie dotyczy przychodów kapitałowo-inwestycyjnych. Są to zyski pochodzące z działań mających na celu pomnożenie wkładu własnego podatnika.
• Danina ta została wprowadzona przez Marka Belkę już w 2002 roku. Od tego momentu wynosi niezmiennie 19% od zysków.
• Należy jednak zaznaczyć, że rząd pracuje nad wprowadzeniem zmian związanych z rosnącą inflacją oraz wzrostem zainteresowania produktami oszczędnościowymi. Zgodnie z projektem Ministerstwa Finansów, zyski do 10 000 zł mają zostać zwolnione z podatku, a pozostałe podlegać podatkowi wynoszącemu 20%. Zmiany te mają wejść w życie jednak dopiero 1 stycznia 2024 roku.
• Podatek od oszczędności w banku dotyczy kwoty odsetek, które są doliczane do wkładu własnego w wyniku oprocentowania lokaty, depozytu czy rachunku oszczędnościowego. Należy podkreślić raz jeszcze, że danina nie jest naliczana od pełnej kwoty zainwestowanych środków.
• Jeżeli podatnik zdecydował się na ulokowanie środków w banku w celu ich pomnożenia, wówczas to ta instytucja oblicza i odprowadza podatek w odpowiedniej wysokości do urzędu skarbowego.
• Samodzielne obliczenie oraz odprowadzenie daniny są konieczne w przypadku inwestowania na giełdzie, czyli sprzedaży papierów wartościowych. Podatnik musi obliczyć 19% od kwoty zysków.
• Co ważne, jeżeli podatnik zdecydował się na samodzielne inwestowanie na giełdzie i czerpie z tego zyski, musi także złożyć dodatkowe zeznanie podatkowe PIT-38.

Jeżeli należysz do grupy podatników, którzy zdecydowali się na inwestowanie swoich środków na giełdzie, darmowy program Podatnik.info pomoże Ci w wypełnieniu deklaracji PIT-38. Wszelkie formalności mogą zająć Ci zaledwie 5 minut, a jednocześnie zyskujesz pewność, że zeznanie jest poprawne i dotrze do urzędu skarbowego w formie elektronicznej.

Co ważne, istnieje również możliwość pobrania wersji do druku w celu złożenia deklaracji osobiście. Dodatkowo każdy użytkownik zyskuje pomoc ekspertów, którzy odpowiadają na indywidualne pytania. Pobierz Podatnik.info i sprawdź, co jeszcze możesz zyskać!