Podatek liniowy w Nowym Ładzie

2023-03-01

Nowy Ład to zestaw ustaw i nowelizacji podatkowych, które obwiązują od 1 stycznia 2022. Korekta Nowego Ładu wprowadzona 1 lipca ponownie wprowadziła znaczne modyfikacje w podatku dochodowym. Po zmianach liczba podatników rozliczających się na podstawie podatku liniowego zmalała na rzecz ryczałtu.

Od 2022 roku znika karta podatkowa a przedsiębiorcy dotąd rozliczający się wedle popularnego podatku liniowego (tyczy się to zwłaszcza jednoosobowych działalności gospodarczych) natrafią na szereg zmian, które nie do końca będą im się podobać. Specjaliści wręcz twierdzą, że nowe przepisy zakładają zmianę orientacji podatkowej jednoosobowych działalności gospodarczych na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych albo skalę podatkową.

Co dokładnie się zmieniło? I czy przedsiębiorcy powinni rezygnować z podatku liniowego od 2022 roku? A może nadal da się rozliczać w oparciu o kartę podatkową?

Czym jest podatek liniowy?

Podatek liniowy jest preferencyjną formą opodatkowania w polskim systemie podatkowym. Wedle jego założeń podatnik ma do zapłacenia jednolitą stawkę podatkową, niezależnie od tego, jak wysokie ma przychody.

W Polsce stawka podatku liniowego wynosi 19% od całości dochodów, które pochodzą z działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik zawsze płaci proporcjonalnie 19%, np. z 10,000 zł to 1,900 zł, a z 20,000 zł to już 3,800 zł. W odróżnieniu od skali podatkowej czy zanikającej już karty podatkowej, nie stosuje się wobec niego progów podatkowych. Warto tutaj nadmienić, że przedsiębiorcy rozliczający się metodą liniową nie mogą również korzystać z kwoty wolnej od podatku.

Co to znaczy, że podatek liniowy jest preferencyjny?

Preferencja podatku liniowego polega na tym, że jest on przewidziany wyłącznie dla osób fizycznychi prawnych prowadzących działalność gospodarczą. Stosuje się go tylko wobec dochodów pochodzących z działalności gospodarczej.

W związku z tym, podatnik nie może wybrać tej formy opodatkowania, jeśli wykonuje usługi wobec swojego pracodawcy lub byłego pracodawcy, dla którego jednocześnie pracuje na etacie. Podatkiem liniowym także nie mogą być opodatkowane dochody pochodzące ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w ramach spółki cywilnej.

Dla kogo podatek liniowy? Czy podatek liniowy po wprowadzeniu Polskiego Ładu dalej się opłaca?

W Polsce podatek liniowy przeznaczony jest dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Dotąd była to popularna forma rozliczania się z fiskusem przez osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą lub prowadzące małe firmy. Niestety, zmiany podatkowe zawarte w Polskim Ładzie sprawią, że niemal wszyscy przedsiębiorcy zapłacą więcej rozliczając się w ten sposób niż w latach ubiegłych.

Jak wyliczyć podatek liniowy?

Podatek liniowy jest stosunkowo prostą formą opodatkowania. W jaki sposób ustala się jego wysokość?

1. Należy ustalić przychód, a następnie odjąć od niego koszty uzyskania przychodu.W ten sposób otrzymujemy dochód, który stanowi podstawę opodatkowania.
2. Od tego podatnik płaci składkę zdrowotną wynoszącą 4,9% dochodu – nie można jej odliczyć od podatku.
3. Podatnik może pomniejszyć dochód o wysokość składek społecznych na własne ubezpieczenie lub swojego współpracownika.

Nowy Ład – podatek liniowy a zmiany podatkowe

Nowy Ład to spore zmiany dla liniowców. Są one dość niekorzystne dla takich przedsiębiorców i w zasadzie skłaniają do wyboru innej formy opodatkowania niż podatek liniowy. Wynika to z faktu, że faktyczne obciążenia publicznoprawne zwiększą się do 23,9%. W konsekwencji, wiele osób sugeruje wprowadzenie możliwości skorzystania z preferencyjnych zmian osobom korzystającym podatku liniowego.

Co konkretnie się zmienia? Przekształceniu ulegają następujące kwestie:

• przedsiębiorca nie może już rozliczać się w oparciu o kartę podatkową,
• zmienia się wysokość i sposób odliczania składki zdrowotnej,
• składki zdrowotnej nie można już odliczyć od podatku,
• wzrasta kwota wolna od podatku, która nie dotyczy osób rozliczających się podatkiem liniowym.

Koniec z kartą podatkową

Od 2022 r. liniowcy mają spore ograniczenie w doborze formy opodatkowania. W ramach Nowego Ładu zlikwidowana zostaje możliwość wyboru karty podatkowej. Odtąd korzystać mogą z niej tylko ci podatnicy, którzy robili to do tej pory. Dla nowych podatników rozliczających się liniowo jest to negatywna zmiana.

Podatek liniowy a składka zdrowotna 2022

Nowy Ład to także zmiany w kwestii naliczania i opłacania wysokości składki zdrowotnej wynoszącej teraz odsetek od dochodu. Podatnik rozliczający się liniowo musi zapłacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9% z dochodu osiągniętego z działalności gospodarczej. Początkowo ustawodawcy planowali ustanowić tę kwotę na poziomie 9%, jednak w wyniku analiz i nacisku stowarzyszeń pracodawców i pracowników, postanowili obniżyć ten odsetek.

To jednak nie wszystko. Podatnicy rozliczający się na podatku liniowym, muszą zapłacić składkę w normalnej wysokości, ale nie niższą niż 270 zł. Z czego to wynika? 270 zł to nic innego jak 9% z minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku podatkowym.

Tym samym w 2022 roku9% z 3010 zł wynosi dokładnie 270,91 zł. Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie mogą być poniżej tego pułapu. Dla przedsiębiorców lepiej zarabiających to zawsze odpowiednik ich 4,9% dochodu.

Zwiększona kwota wolna od podatku a podatek liniowy 2022

Nowy Ład bardzo duży nacisk kładzie na pracowników etatowych. Dotyczy to nie tylko zmian w kwestii wyliczania wysokości składki zdrowotnej, ale także możliwości skorzystania z nowej kwoty wolnej od podatku.

Podwyższona kwota wolna od podatku od 2022 r. z 8000 zł brutto na 30 000 zł brutto sprawia, że większość osób zarabiających najniższą krajową, lub zbliżoną ilość pieniędzy, na Nowym Ładzie zyska. Z kwoty wolnej skorzystają emeryci czy przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem od dochodów ewidencjonowanych, a także niektóre osoby odprowadzające podatek na zasadach ogólnych.

Niestety, nie jest tak w przypadku osób rozliczających się na podatku liniowym. W ich w przypadku, wysokość kwoty wolnej jest bez większego znaczenia, gdyż nie będą oni mieli możliwości skorzystania ze zmian wprowadzonych w tym zakresie. Tym samym liniowcy muszą zapłacić podatek proporcjonalnie do przychodu, który zarobili, niezależnie od jego wysokości i nie skorzystają oni ze zwiększonej kwoty wolnej od podatku.

Składki zdrowotnej nie można odliczyć od podatku w 2023

To, co jeszcze wprowadza Nowy Ład to brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej. Innymi słowy, zapłacona składka zdrowotna nie będzie już mogła być odliczona od podatku. Oznacza to, że realne obciążenie z tytułu składki zdrowotnej dla przedsiębiorcy wzrośnie, co zwiększy realny poziom opodatkowania.

To bardzo duże uderzenie w przedsiębiorców, zwłaszcza tych, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Wcześniej przedsiębiorca płacił 9% podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Jednakże, mógł wtedy odliczyć od podatku kwotę w wysokości 7,75 % podstawy wymiaru zapłaconej składki od podatku. To też wpływało na zmniejszenie podatku dochodowego – tym samym realnie koszt przedsiębiorcy z racji składki zdrowotnej sięgał 1,25% podstawy wymiaru.

Wzrasta realne opodatkowanie

Brak możliwości skorzystania z kwoty wolnej to tylko jeden z problemów. Nowy sposób obliczania składki zdrowotnej wpływa wymiernie na opodatkowanie przedsiębiorcy rozliczającego się w oparciu o podatek liniowy. Musi zapłacić on 19% podstawy podatku. Do tego dochodzi wpłata 4,9% z tytułu składki zdrowotnej, której nie można odliczyć od podatku.

To wszystko sprawia, że realna stopa opodatkowania wynosi 23,9%. Nie da się tego odliczyć ani uniknąć, choć nie wszyscy na podatku liniowym płacą aż tyle. W każdym razie, wysokość obciążeń podatkowych będzie znacząco wyższa.

Jak można zmienić formę opodatkowania?

Powyższe dane pokazują, że podatek liniowy przestaje być opłacalny dla większości przedsiębiorców. W zasadzie jest on dobry wyłącznie dla tych osób prowadzących działalność gospodarczą, którzy osiągają przychody stosunkowo niskie lub nie przekraczają drugiego progu podatkowego.

Podatek liniowy, choć prosty, nie jest jednak już do końca opłacalny. Być może warto rozważyć inne formy opodatkowania:

• opodatkowanie na skali podatkowej – czyli na zasadach ogólnych,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Obie te formy są przewidziane dla przedsiębiorców i mają swoje wady i zalety. Każdy przedsiębiorca musi samodzielnie ocenić, która forma opodatkowania jest dla niego korzystna. W sytuacji rozliczania się na skali podatkowej, przysługują pewne ulgi, np. ulga na powrót czy ulga dla klasy średniej.

Zmiana formy opodatkowania nie musi obowiązywać ciągle

Formy rozliczenia się z fiskusem nie są wybierane raz na zawsze. Jeśli firma lub osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą i rozliczająca się w formie podatku liniowego jest chętna zmienić formę opodatkowania, winna jest to zrobić to do najpóźniej 20 marca roku podatkowego.

Zmiany dokonuje się poprzez odpowiedni formularz, np. PIT-28. W ten sposób oficjalnie następuje zmiana formy rozliczenia.

Od jakiej kwoty opłacalną formą opodatkowania jest podatek liniowy?

Bywa, że z podatku liniowego można odnieść niewątpliwe korzyści. Nowe przepisy wprowadziły 12% podatku dla pierwszego progu podatkowego do kwoty nieprzekraczającej 120 000 zł. W przypadku przekroczenia tej kwoty, podatnik musi zapłacić aż 32% stawki podatku. Przed Nowym Ładem progi podatkowe wynosiły odpowiednio 19% i 32%, a podstawowy próg podatkowy wynosił 85 528 zł.

Dla przedsiębiorców stosujących podatek liniowy przejście na opodatkowanie na zasadach ogólnych może być korzystniejsze aż do momentu przekroczenia przychodów dla drugiego progu podatkowego.

Dla przychodów powyżej 120 000 zł brutto rocznie, skala podatkowa przewiduje już 32% podatku. To znacząco wyższa stawka niż 19%. Stąd wniosek, że dla przedsiębiorców zarabiających rocznie powyżej 120 000 zł brutto, warto rozliczać się na podatku liniowym.

Czy opłaca się spółka zamiast podatku liniowego?

Dobrym pomysłem może okazać się przejście na działalność gospodarczą w formie spółki z.o.o. (z ograniczoną odpowiedzialnością). W takim wypadku, wspólnik nie odpowiada za zobowiązania spółki. Do tego, jeśli spółka jest małym podatnikiem, może płacić podatek dochodowy nawet w wysokości 9%.

Co innego, jeśli spółka zechce wypłacić dywidendę. Wtedy dochodzi do ponownego opodatkowaniawedle tradycyjne stawki 19%.

Wielu ekspertów twierdzi, że przejście w spółkę lub ryczałt będzie korzystniejsze dla przedsiębiorców niż dotychczasowy podatek liniowy.

Jak wielu podatników nadal jest na liniówce?

19% stawkę podatku liniowego nadal wybiera wielu podatników. Mimo niekorzystnych zmian w ten sposób rozlicza się z fiskusem w Polsce około 702 000 osób. Fiskus twierdzi, że do tej liczby są wliczane osoby, które prowadzą działy specjalne produkcji rolnej.