Nowy podatek od ogrzewania
W ramach inicjatyw Unii Europejskiej zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, planowane jest wprowadzenie opłat za ogrzewanie. Nowa opłata będzie obejmować zarówno gospodarstwa domowe, jak i przedsiębiorstwa, które korzystają z tradycyjnych źródeł ogrzewania, takich jak węgiel czy gaz.
Jakie będą konkretne stawki nowego podatku? Jakie alternatywy dla konwencjonalnych metod ogrzewania mogą okazać się bardziej opłacalne?
UE wprowadza nowe przepisy
Unia Europejska zobowiązała się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku. Aby przeciwdziałać kryzysowi klimatycznemu, UE poszukuje różnych rozwiązań, w tym propozycji wprowadzenia podatku za emisję dwutlenku węgla z budynków mieszkalnych. Celem jest zarówno redukcja emisji gazów cieplarnianych, jak i uniezależnienie się od paliw kopalnych. W Unii Europejskiej już od 2005 roku funkcjonuje system ETS, czyli unijny system handlu uprawnieniami do emisji, który ma na celu obniżenie emisji CO2 do atmosfery. Limituje on także ilość gazów cieplarnianych, które mogą być transmitowane przez energochłonne sektory przemysłu, producentów energii i linie lotnicze.
ETS 2 to system handlu emisjami, w którym konieczne będzie wykupienie pozwoleń na emisję określonej ilości gazów szkodliwych dla atmosfery. Prace nad ETS 2 rozpoczęły się w 2021 roku, a porozumienie w tej sprawie osiągnięto w maju 2023 roku.
Od 2028 roku wszystkie nowe budynki użytkowane przez władze publiczne lub będące ich własnością muszą być zeroemisyjne. Dla domów i budynków mieszkalnych taki termin wyznaczono na początek 2030 roku. Do 2040 roku planowane jest całkowite zakazanie używania kotłów na paliwa kopalne. Od 2027 roku w nowych budynkach nie będzie można instalować pieców gazowych, ani tych zasilanych węglem czy olejem opałowym, a od 2030 roku zakaz ten obejmie również modernizowane domy.
Co obejmuje ETS2?
Opodatkowane zostanie ogrzewanie za pomocą gazu, węgla oraz oleju opałowego, które są wykorzystywane w gospodarstwach domowych. ETS2 obejmuje całe budownictwo, także budynki mieszkalne oraz transport drogowy. Dekarbonizacja sektora energetycznego jest kluczowa dla osiągnięcia neutralności klimatycznej, ponieważ 75% emisji gazów cieplarnianych w UE wynika z wykorzystania i produkcji energii.
Kto zapłaci nowy podatek od ogrzewania?
Podatek od ogrzewania ma objąć wszystkie gospodarstwa domowe, które ogrzewają domy paliwami kopalnymi. Oznacza to, że właściciele lokali ogrzewanych węglem, gazem, ekogroszkiem oraz olejem opałowym będą musieli ponosić opłaty z tytułu emisji CO2.
W Polsce nowa opłata za emisję gazów cieplarnianych może zostać nałożona na ogromną liczbę osób. Według danych Centralnej Emisyjności Budynków (z 23 marca 2023 roku) około 3,2 mln gospodarstw ogrzewa dom gazem, a węglem – 4,6 mln. Kotłów na paliwo stałe w Polsce jest aż 3,6 mln, a kotłów gazowych aż 2,3 mln.
Ile wyniesie opłata za ogrzewanie węglem i gazem?
Nowy podatek od ogrzewania ma być teoretycznie zależny od emisji. Przy założeniu, że przeciętne gospodarstwo domowe emituje rocznie 6 ton CO2, opłata wyniesie około 45 euro za tonę, co przekłada się na około 1200 złotych. Nowa opłata zostanie doliczona do cen energii.
Ostateczne kwoty nie są jeszcze znane i prawdopodobnie zostaną ogłoszone w lipcu 2026 roku, tuż przed wprowadzeniem podatku. W porozumieniu dotyczącym reformy unijnego systemu handlu emisjami CO2 zapisano jednak, że jeśli ceny energii będą wyjątkowo wysokie, wdrożenie nowego ETS zostanie opóźnione do 2028 roku. Cena opłat związanych z ETS2 może zostać zmniejszona w pierwszym roku obowiązywania nowego systemu.
Opłata będzie dotyczyć także producentów energii.
Od kiedy Polacy będą musieli zapłacić nowy podatek od ogrzewania?
1 stycznia 2027 roku to kluczowy termin, ponieważ od tego momentu wszystkie gospodarstwa domowe ogrzewające swoje domy paliwami kopalnymi będą musiały płacić nową opłatę.
Jakie alternatywy dla konwencjonalnych metod ogrzewania mogą okazać się bardziej opłacalne?
Unia Europejska zamierza wprowadzić opodatkowanie emisji z budynków, oferując jednocześnie znaczne wsparcie finansowe na transformację energetyczną. Środki te, dostępne m.in. w Krajowym Planie Odbudowy, będą przeznaczone na termomodernizację, a także na krajowe programy takie jak Czyste Powietrze, który dysponuje kilkudziesięcioma miliardami złotych. Wystarczy zmienić źródło ogrzewania na takie, które czerpie energię ze źródeł odnawialnych, aby skorzystać z tego wsparcia.
Z jakich programów wsparcia można korzystać przy zmianie typu ogrzewania?
Polacy mogą uzyskać wsparcie finansowe na termomodernizację dzięki programowi Czyste Powietrze. Dostępne są również inne inicjatywy, takie jak Moje Ciepło, które promują wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. W ramach tych programów beneficjenci mogą zainstalować pompy ciepła, systemy centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej (CWU), fotowoltaikę oraz magazyny energii i ciepła. Dodatkowo, istnieją inicjatywy stworzone przez przedsiębiorców, takie jak DARMOmodernizacja, które przekształcają bloki mieszkalne w obiekty całkowicie niezależne energetycznie i samowystarczalne.
