Zobowiązanie in solidum
W związku z dynamiką stosunków gospodarczych coraz częściej zdarzają się sytuacje, w których więcej niż jeden podmiot występuje w roli dłużnika (podmiot zobowiązany do świadczenia na rzecz innego podmiotu) albo wierzyciela (podmiot uprawniony do żądania zobowiązania od innego podmiotu).
Wielość dłużników albo wierzycieli może prowadzić do powstania zobowiązań solidarnych, które zostały uregulowane w księdze trzeciej kodeksu cywilnego. Zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej (np. umowy).
Zobowiązania – uwagi ogólne
Zobowiązanie jest to stosunek prawny, który polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać zarówno na działaniu, jak i na zaniechaniu. Dłużnik jest zobligowany do należytej staranności, a powstałe zobowiązanie powinien wykonać zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego społeczno- gospodarczemu celowi, zasadom współżycia społecznego oraz ustalonym zwyczajom. Dłużnik może korzystać z pomocy osób trzecich, a żądanie przez wierzyciela osobistego świadczenia jest możliwe tylko wtedy, gdy wynika to z treści czynności prawnej, z ustawy albo z właściwości świadczenia. Niekiedy wykonanie zobowiązania może nastąpić przez spełnienie jednego z kilku świadczeń (zobowiązanie przemienne). Co do zasady wybór świadczenia należy wówczas do dłużnika, chyba że z czynności prawnej, z ustawy lub z okoliczności wynika, iż uprawnionym do wyboru jest wierzyciel lub osoba trzecia. W wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania przez dłużnika zobowiązania wierzycielowi przysługuje roszczenie o wykonanie świadczenia w naturze, o naprawienie powstałej szkody. Warto w tym kontekście zauważyć, że wierzyciel powinien także współdziałać przy wykonywaniu zobowiązania.
Solidarność dłużników
Solidarność dłużników (solidarność bierna) daje wierzycielowi możliwość zwrócenia się z żądaniem spełnienia całości lub części świadczenia do:
- wszystkich dłużników łącznie,
- kilku z dłużników,
- każdego z dłużników z osobna.
Zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych, przy czym dłużnik, który spełnił świadczenie ma wobec pozostałych roszczenie regresywne tj. o zwrot odpowiedniej części świadczenia.
Solidarność wierzycieli
Solidarność wierzycieli (solidarność czynna) polega na tym, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich.
Zobowiązanie in solidum
Zobowiązanie in solidum, zwane niekiedy solidarnością pozorną, nieprawidłową, niezupełną przewiduje
istnienie kilku dłużników, którzy są zobowiązani spełnić to samo świadczenie, ale podstawą mogą być różne tytuły prawne. Każdy z nich odpowiada za całość świadczenia. Dłużnik, który spełnił świadczenie zwalnia z długu pozostałych, ale nie ma możliwości skorzystania z roszczenia regresywnego, o którym mowa powyżej.
Kancelaria Prawna Skarbiec
