Ulga na innowacyjnych pracowników

2023-09-15

Ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników to preferencja polegająca na rozszerzeniu ulgi na działalność badawczo–rozwojową. Pomoże ona podatnikom, którzy nie mogli skorzystać w pełni z ulgi B+R np. z uwagi na zbyt niski dochód.

Ulga na innowacyjnych pracowników została wprowadzona przez Polski Ład, 1-go stycznia 2022 roku. Obowiązująca w 2023 roku preferencja jest niejako uzupełnieniem istniejącej ulgi badawczo-rozwojowej, która stanowi ciekawą preferencję dla przedsiębiorców w podatku dochodowym. Pozwala ona pracodawcy zmniejszyć wartość zaliczki na podatek dochodowy oraz wartość zryczałtowanego podatku dochodowego, który jest uzyskiwany od przychodów wynikających z pracy konkretnych pracowników. Ulga stanowi duże wsparcie dla przedsiębiorców, którzy prowadzą innowacyjne projekty, a dotychczas nie mogli wykorzystać całej kwoty przysługującej im ulgi B+R.

Co to jest działalność innowacyjna?

Ustawodawca nie określił szczegółowo na czym dokładnie polega działalność innowacyjna. Jest to obszerne pojęcie, które w potocznym rozumieniu określa zdolność ulepszania – w przypadku działalności gospodarczej – produkcji, panujących w firmie mechanizmów czy też procesów. W przypadku człowieka będzie to chęć nauki, doszkalanie się. Działalność innowacyjna może również odnieść się do kwestii finansowych, naukowych, handlowych. W każdym z tych znaczeń kluczowy będzie rozwój.

Zatrudnienie innowacyjnych pracowników

Z ulgi na zatrudnienie innowacyjnych pracowników mogą skorzystać firmy:

• które prowadzą działalność badawczo-rozwojową oraz,

• które zatrudniają pracowników do wykonywania działalności badawczo-rozwojowej.

Z ulgi na innowacyjnych pracowników w nowej odsłonie po raz pierwszy w 2023 roku skorzystają firmy, których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym. Jest to nowość, wprowadzona przez Polski Ład. Jednak w dużej mierze ulga stanowi uzupełnienie istniejącej już ulgi badawczo-rozwojowej.

Dla przypomnienia ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R) jest to możliwość odliczenia przez przedsiębiorców w zeznaniu rocznym, od podstawy opodatkowania określonych kosztów kwalifikowanych. W tym zakresie mowa jest o wydatkach związanych z pracami badawczymi oraz rozwojowymi. W ramach ulgi możliwe jest odliczenie m.in.: wynagrodzenia z umów o pracę oraz umów-zleceń (w takim zakresie, w jakim dotyczą działalności B+R), zakup materiałów czy specjalistycznych sprzętów, koszty patentów czy odpisy amortyzacyjne. Konkretny katalog tych prac znajduje się w ustawie PIT w art. 26e.

Dla kogo ulga na innowacyjnych pracowników?

W związku z wprowadzanymi zmianami, przedsiębiorcy, którzy już inwestują w działalność badawczo-rozwojową, poza możliwością skorzystania z ulgi na realizację działań badawczo-rozwojowych mają możliwość skorzystać z ulgi na innowacyjnych pracowników.

Ulga na innowacyjnych pracowników skierowana jest do przedsiębiorców,:

• którym przysługuje zwrot podatkowy z tytułu poniesienia straty lub

• których wysokość osiągniętego dochodu nie pozwala na odliczenie kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi na działalność B+R (uzyskanie dochodu niższego od kwoty przysługującego w roku podatkowym odliczenia w ramach odliczenia ulgi B+R).

Przedsiębiorcy nabywają prawo do ulgi na innowacyjnych pracowników w zależności od uprzedniego rocznego zeznania podatkowego, z którego będą wynikać kwoty nieodliczonych od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych przez podatnika na działalność objętych ulgą B+R.

Ulga przysługuje zarówno podatnikom CIT, jak i podatnikom PIT rozliczającym się według skali podatkowej (PIT-36) lub liniowo (PIT-36L). Z ulgi na innowacyjnych pracowników podatnicy mogli skorzystać po raz pierwszy w 2023 r. W przypadku podatników CIT, których rok podatkowy nie pokrywa się z kalendarzowym i rozpoczął się przed 1.01.2022 r., a zakończył się po 31.12.2022 r., mogli zastosować ulgę po raz pierwszy w roku podatkowym rozpoczynającym się bezpośrednio po tym roku.

Dzięki wprowadzeniu ulgi na innowacyjnych pracowników, wskazana grupa podatników będzie mogła w 2024 r. odzyskać koszty kwalifikowane za lata 2018-2023.

Pracownik bezpośrednio zaangażowany w działalność B+R

Najważniejszym warunkiem dla skorzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników, jest zatrudnianie przez podatnika pracowników bezpośrednio zaangażowanych w działalność badawczo-rozwojową, a także pełnienie przez niego roli płatnika PDOF, ponieważ w praktyce zastosowanie tej ulgi następuje na etapie wpłacania przez płatnika do urzędu skarbowego zaliczek na PDOF, pobieranych od wynagrodzeń wypłacanych tym pracownikom. Jej zastosowanie pozwala pomniejszyć kwotę miesięcznego obciążenia finansowego pracodawcy.

Warunkiem odliczenia jest poświęcenie przez danego pracownika co najmniej 50% ogólnego czasu pracy bezpośrednio na realizację działalności B+R w danym miesiącu. W związku z tym ważne jest szczegółowe ewidencjonowanie czasu pracy poświęcanego przez tych pracowników na realizację działań badawczo-rozwojowych.

Potrącenie z zaliczek na podatek dochodowy

Zgodnie z nowymi przepisami podatnik będący płatnikiem PIT, który uzyskuje przychody inne niż z zysków kapitałowych (działający jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych) może pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego zaliczek pobranych na podatek dochodowy od dochodów z tytułu stosunku pracy czy też wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w przypadku, kiedy jego pracownik jest bezpośrednio zaangażowany w działalność B+R oraz zaliczek na zryczałtowany podatek o iloczyn kwoty nieodliczonej i stawki podatku obowiązującej tego podatnika w danym roku podatkowym.

Kto może skorzystać z ulgi?

Aby móc skorzystać z preferencji  w pierwszej kolejności należy zatrudniać pracowników, którzy zaliczają się do kategorii „innowacyjni”.

Zgodnie z warunkiem odliczenia będzie to pracownik:

• zatrudniony na zasadzie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, na zasadzie spółdzielczego stosunku pracy, a także wypłacanego przez podatnika zasiłku pieniężnego z ubezpieczenia społecznego;

• wykonujący usługi w oparciu o umowy cywilnoprawne, tj. na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło;

• zaangażowany w działalność badawczo-rozwojową, z tytułu praw autorskich.

Uwaga! Ustawodawca nakłada jeden, ważny warunek. Ulga na innowacyjnych pracowników dotyczy tylko pomniejszenia zaliczek/zryczałtowanego podatku dochodowego, które są naliczane i potrącane od osób, które realizują zadania B+R w co najmniej 50% ogólnego czasu pracy i jest to potwierdzone ewidencją czasu pracy.

Zgodnie z ustawą, warunkiem odliczenia jest czas pracy przeznaczony na zadania B+R, jest to:

• 50% czasu pracy w danym miesiącu na działalność B+R w stosunku do ogólnego czasu pracy;

• co najmniej 50% czasu pracy przeznaczonego na wykonanie usługi w zakresie działalności B+R na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w danym miesiącu w całości czasu przeznaczonego na wykonanie usługi.

Z ulgi nie mogą skorzystać podatnicy posiadający status zakładu pracy chronionej. Z odliczenia nie skorzystają także podatnicy, którzy utracili status zakładu pracy chronionej w okresie ostatnich 5 lat oraz podatnicy, którym przysługuje zwrot gotówkowy z tytułu poniesienia straty lub osiągnięcia dochodu niższego niż kwota przysługującego im odliczenia w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej.

Jakich zaliczek dotyczy ulga?

Zastosowanie ulgi na wsparcie innowacyjnych pracowników następuje na etapie wpłacania do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy pobranych od pracowników.

Przedsiębiorca (płatnik) może zmniejszyć kwotę przekazywanych zaliczek w danym miesiącu o:

• iloczyn stawki 17% oraz nieodliczonego odliczenia w ramach ulgi B+R – w przypadku podatnika opodatkowanego według skali podatkowej;

• 19% nieodliczonego odliczenia w ramach ulgi B+R – w przypadku podatnika opodatkowanego podatkiem liniowym.

Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy wybrali formę opodatkowania na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym. Do ulgi nie mają prawa przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem.

Ulga na innowacyjnych pracowników – korzyści

Zatrudnienie specjalistów, którzy są rozwojowi i twórczy to podstawa innowacyjności działalności gospodarczej. Dzięki wsparciu z ulgi, firmy będą mogły jeszcze efektywniej pozyskiwać danego pracownika o wybranych wysokich kompetencjach, bo mogą im zaoferować lepsze warunki pracy. Wsparcie innowacyjnych pracowników to większa liczba kompetentnych specjalistów, co z kolei będzie się równać większej konkurencyjności.

Dodatkowo, wsparcie innowacyjnych pracowników ma zapobiegać emigracji zarobkowej polskich specjalistów za granicę.

Ulga na innowacyjnych pracowników – jak odliczyć?

Aby prawidłowo odliczyć ulgę na innowacyjnych pracowników za dany rok podatkowy przedsiębiorca musi:

• złożyć zeznanie podatkowe PIT-36 lub PIT-36L;

• jeśli w zeznaniu podatkowym spełnione zostaną warunki, czyli będzie wykazana strata lub przedsiębiorca osiągnął dochód niższy od kwoty przysługującego w roku podatkowym odliczenia (w ramach odliczenia ulgi B+R), to oblicza on wysokość przysługującej ulgi na innowacyjnych pracowników;

• następnie podatnik oblicza prawidłowo ulgę tj.:

- podatek według skali - kwota nieodliczonej ulgi B+R pomnożona przez stawkę 17%,

- podatek liniowy - kwota nieodliczonej ulgi B+R pomnożona przez stawkę 19%,

- 9 proc. lub 19 proc. CIT – w przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Od kolejnego miesiąca po złożeniu zeznania rocznego przedsiębiorca może już pomniejszać zaliczki od wynagrodzeń pracowników o przysługującą kwotę ulgi na innowacyjnych pracowników.

W sytuacji, kiedy podatnik złożył zeznanie i utraci prawo do odliczenia ulgi badawczo rozwojowej będzie miał obowiązek dokonania zwrotu w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym utracił to prawo i doliczyć kwoty poprzednio odliczone.