Rozliczenie straty z działalności w zeznaniu rocznym

2023-03-01

Przedsiębiorca, który zamiast zysku odnotował stratę, musi ją wykazać w zeznaniu rocznym. Jak to zrobić?

Straty z lat ubiegłych – Czym jest strata?

Strata z prowadzonej w danym roku podatkowym działalności gospodarczej to nadwyżka kosztów nad przychodami.

Dokładniejsza definicja stanowi, że strata podatkowa to różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania powiększona o różnicę między wartością remanentu końcowego i początkowego (przychód – KUP + (rem. końcowy – rem. początkowy) = dochód / strata). Jeżeli wynik jest ujemny, oznacza to, że w danym roku podatkowym ponieśliśmy stratę z działalności gospodarczej.

Rozliczenie straty od 2019 roku

Od 2019 r. zostały wprowadzone pewne zmiany w przepisach dotyczących rozliczania i odliczania strat podatkowych z lat ubiegłych. Rozliczenie straty według starych przepisów jest możliwe w ciągu pięciu najbliższych i kolejno po sobie następujących lat podatkowych. Po upływie tego terminu możliwość uwzględnienia straty ulega przedawnieniu. Zgodnie z wcześniejszymi regulacjami przedsiębiorca miał prawo odliczyć maksymalnie 50% poniesionej straty, natomiast nowe regulacje pozwalają na odliczenie większej części straty dla jednego źródła, również w ciągu pięciu kolejnych lat podatkowych.

Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo:

1. obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
2. obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z kolejnych pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł. Wtedy też nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.W przypadku nadwyżki odlicza się stratę w pozostałych latach 5-letniego okresu, przy czym kwota odliczenia ponownie nie może przekroczyć 50% poniesionej straty.

Jak należy rozumieć nowe przepisy ustawy?

Z przytoczonego artykułu wynika, że przedsiębiorca, który uzyskał w danym roku dochód, może pomniejszyć go o stratę uzyskaną w ciągu pięciu poprzednich lat pod warunkiem, że będzie to nie więcej niż połowa straty z jednego roku podatkowego.

Od 2020 r. stratę z działalności gospodarczej do 5 000 000 zł można rozliczyć szybciej, o ile umożliwi to dochód firmy uzyskany w kolejnych latach podatkowych. Oznacza to, że ustawodawca zmienił przepis stanowiący o tym, że w jednym roku podatkowym przedsiębiorca może zmniejszyć podstawę opodatkowania jedynie o połowę wartości straty z każdego roku.

Nowe przepisy nie wydłużyły liczby lat, w trakcie których przedsiębiorcy mogą rozliczyć straty z lat ubiegłych. Standardowo termin na rozliczenia straty wynosi pięć najbliższych lat podatkowych od pojawienia się straty.

Kiedy można rozliczać stratę?

Podatnik, który w poprzednich latach poniósł stratę podatkową, czyli ma przychody niższe od poniesionych kosztów uzyskania przychodów, może odliczyć straty od uzyskanego dochodu w przyszłości. Dzięki zastosowaniu odliczenia straty, podatek dochodowy do zapłaty zmniejsza się, co skutkuje większymi korzyściami z tytułu zwrotu podatku.

Strata podatkowa może być odliczona od dochodu w ciągu pięciu kolejnych lat następujących po roku, w którym ponieśliśmy stratę. Co ważne, strata z lat ubiegłych musi pomniejszać dochody uzyskane z tego samego źródła.

Podatnik ma prawo wybrać, w jaki sposób chce odliczyć stratę. Ponadto w zeznaniu podatkowym może wybrać dokładną kwotę straty podatkowej, jaką chce odliczyć od dochodu w danym roku podatkowym.

Kiedy nie można odliczyć straty podatkowej?

Podatnik w pewnych sytuacjach nie może odliczyć straty podatkowej. Przedstawiamy szczegółowy katalog zdarzeń, które nie mogą podlegać stracie.

• W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz innych rzeczy, W takim wypadku zbycie nie podlega stracie, jeżeli nieruchomość nie służyła dla celów wykonania działalności gospodarczej lub zbycie zostało dokonane upływem pięciu lat kalendarzowych od nabycia lub wybudowania nieruchomości.
• Jeżeli podatnik posiada niezrealizowane zyski w ramach exit tax.
• Odliczenie kosztów nie następuje w przypadku odpłatnego zbycia walut wirtualnych.
• Strata nie może być zastosowana w odniesieniu źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego, z wyjątkiem strat z odpłatnego zbycia akcji nabytych w ramach pierwszej oferty publicznej oraz strat związanych z przychodami uzyskiwanymi przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, które korzystają z ulgi na powrót, ulgi dla rodzin posiadających co najmniej czworo dzieci oraz osób korzystających z ulgi dla pracujących seniorów.

Jak rozliczać stratę podatkową?

W tej części artykułu podpowiemy, jak rozliczać straty poniesione na prowadzenie działalności gospodarczej. Posłużymy się przykładami, w przypadku rozliczenia strat w pięciu następujących latach podatkowych, gdzie kwota odliczenia nie przekracza 50%.

Pani Ewelina poniosła w 2016 roku stratę w wysokości 10 000 zł. Postanawia rozliczyć stratę w pięciu kolejnych latach podatkowych, czyli po 2 000 zł za każdy rok podatkowy.

Dochód / Kwota odliczenia straty / Dochód do opodatkowania / Kwota odliczenia straty do rozliczenia w latach kolejnych:

• 2017: 2 000 / 2 000 / 0 / 8 000
• 2018: 2 500 / 2 000 / 500 / 6 000
• 2019: 2 500 / 2000 / 500 / 4 000
• 2020: 3 000 / 2 000 / 1 000 / 2 000
• 2021: 3500 / 2 000 / 1 500 / 0

Jednorazowe rozliczenie straty na przykładzie

Przedsiębiorstwo pana Jana poniosło w 2019 roku stratę w wysokości 7 mln zł. Pan Jan może odliczyć stratę w ciągu najbliższych 5 lat podatkowych. Z uwagi na uzyskane dochody w latach 2020, 2021 i 2022 pan Jan rozlicza stratę w trzech latach: w pierwszym roku o maksymalną kwotę odliczenia, czyli 5 000 000 zł, a w następnych dwóch latach – po 1 000 000 zł.

Dochód / Kwota odliczenia straty / Dochód do opodatkowania / Kwota odliczenia straty do rozliczenia w latach kolejnych:

• 2020: 10 mln / 5 mln / 0 / 2 mln
• 2021: 1 mln / 1 mln / 0 / 1 mln
• 2022: 4 mln / 1 mln / 3 mln / 0

Rozliczenie straty w zeznaniu podatkowym – PIT-28 i PIT-36

Z uwagi na to, że poniesioną stratę z lat ubiegłych można rozliczać w ramach tego samego źródła przychodów, nie ma znaczenia, jaką formę opodatkowania wybiera podatnik. Jedynie osoby stosujące ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (który jest liczony wyłącznie od osiągniętego przychodu) w praktyce nie mogą ponieść straty podatkowej i wykazać jej w zeznaniu. Jednakże jeżeli w latach wcześniejszych podatnik był opodatkowany skalą ogólną lub podatkiem liniowym oraz poniósł stratę, może ją wykazać w zeznaniu PIT-28 w części D w poz. 78.

W przypadku stosowania przez podatnika skali podatkowej, stratę za poprzednie lata wykazuje się w formularzu PIT-37 w części F w poz. 200.

Z kolei, jeśli chodzi podatek liniowy, stratę z lat ubiegłych wykazuje się w zeznaniu rocznym PIT-36L w części E w poz. 33.

Rozliczenie straty w ciągu roku podatkowego

Aby rozliczyć stratę za poprzednie lata podatkowe, nie musimy czekać do momentu złożenia deklaracji PIT. Przedsiębiorca może odliczyć stratę przy okazji ustalania kwoty zaliczek na podatek dochodowy. Jeżeli w zeznaniu podatkowym okaże się, że za cały rok wyszła strata, to nie będziemy musieli zwracać zaliczek, które odliczyliśmy od podatku w ramach ponoszenia straty. Pozostałą stratę możemy odliczyć w składanym zeznaniu rocznym lub w następnych latach podatkowych.

Uwaga! Jeśli zamkniesz lub zawiesisz działalność, a następnie ją otworzysz, to wciąż masz uprawnienie do odliczenia straty z ubiegłych lat na takich samych zasadach, jakie przysługiwałyby bez zamknięcia firmy.