Jak przeprowadzić spis z natury na koniec roku w KPiR?
Spis z natury, zwany remanentem, to podstawa do zamknięcia roku w księdze przychodów i rozchodów. Jak go przeprowadzić?
Kiedy przeprowadza się spis z natury?
Spis z natury powinien zostać przeprowadzony na koniec roku podatkowego, a więc na dzień 31 grudnia. W ostatnim dniu roku spis należy zacząć, a skończyć go można w późniejszym terminie pod warunkiem, że ilość spisywanych towarów i materiałów nie uległa przez ten czas zmianie.
Co obejmuje się spisem z natury?
Remanentowi podlegają przede wszystkim towary handlowe, ale nie tylko one. Równie ważne jest ujęcie w spisie materiałów podstawowych i dodatkowych służących wyrobowi towarów, wyrobów gotowych, a także półwyrobów i produkcji w toku. W spisie z natury trzeba też ująć nieodpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, czyli braki, a także odpady.
Ważne jest, aby pamiętać również o towarach „ w drodze”, których fizycznie nie ma już w sklepie czy magazynie, ale na odbiorcę nie została przeniesiona własność bądź odwrotnie – towar został już przez nas zakupiony, ale nie dotarł do nas do dnia spisu.
Remanent przeprowadzany na koniec roku nie obejmuje środków trwałych i wyposażenia.
Jakie dane powinien zawierać spis z natury?
Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.) mówi, że spis z natury powinien zostać przeprowadzony w sposób staranny i trwały.
Przepisy określają też, jakie dane powinny znaleźć się w spisie. Są to co najmniej:
- imię i nazwisko właściciela, nazwę firmy,
- data sporządzenia spisu
- numer kolejny pozycji arkusza spisu,
- szczegółowe określenie towaru i innych wymienionych składników,
- jednostkę miary,
- ilość każdego z wymienionych w spisie składników,
- cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
- wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
- łączną wartość spisu z natury,
- klauzulę „ spis zakończono na pozycji ...”.
Spis powinien być zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących w spisie oraz podpis właściciela.
Jak przeprowadzić wycenę?
Wycena towarów handlowych i materiałów uwzględnionych w spisie z natury powinna zostać przeprowadzona w terminie do 14 dni od daty zakończenia spisu. Towary handlowe wycenia się zgodnie z jedną z trzech metod: według cen zakupu, według cen nabycia, według cen rynkowych z dnia przeprowadzenia spisu, jeśli są one niższe niż od cen zakupu bądź nabycia. Podatnik samodzielnie dokonuje wyboru metody wyceny, warto więc wiedzieć, czym one się różnią. Cena zakupu to cena, jaką nabywca płaci za towar minus podatek VAT, który podlega odliczeniu. W przypadku importu cenę podwyższa się o cło, podatek akcyzowy, opłaty celne dodatkowe. Cena zostaje obniżona o rabaty i inne opusty. Jeśli jakiś składnik majątku został otrzymany w drodze darowizny lub spadku, ceną zakupu jest wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.
Cena nabycia to cena zakupu, którą powiększa się o koszty uboczne związane z zakupem do chwili złożenia w magazynie, takie jak koszty transportu, załadunku, wyładunku i ubezpieczenia w drodze. Aby przeprowadzić wycenę według tej metody, należy określić, jaki jest procentowy udział kosztów ubocznych w stosunku do ogólnej wartości towarów i materiałów. Sumę kosztów ubocznych mnoży się w takim przypadku przez 100 i dzieli przez wartość zakupu. O powstały wskaźnik podwyższa się jednostkowy koszt zakupu i tak ustala się wartość poszczególnych składników spisu z natury. Np. jeśli w łącznej kwocie zakupu towarów za 10 000 zł, 2 000 zł stanowiły koszty uboczne, to jednostkowy koszt zakupu na kwotę np. 200 zł będzie mnożony przez wskaźnik 20%.
Cena rynkowa to cena, którą stosuje się w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. Cenę rynkową podatnik ustala samodzielnie, opierając się np. na cenach towarów stosowanych przez inne firmy, publikowanych w różnych katalogach itp. Wycena za cenę rynkową nie zwalnia z podania przy każdej pozycji ceny nabycia lub zakupu danego towaru.
Jak wpisać remanent do księgi przychodów i rozchodów?
Spis z natury może być wpisany do księgi albo w formie wyszczególnionych rodzajów towarów handlowych bądź materiałów, albo jako suma całego spisu. W tym drugim przypadku musi istnieć oddzielne zestawienie dokumentujące spis, które będzie przechowywane razem z księgą.
