Ceny transferowe w 2025
W 2025 r. ceny transferowe znalazły się w centrum uwagi fiskusa. Obowiązek sporządzania dokumentacji obejmuje coraz szerszy katalog transakcji, a raportowanie TP-R wymaga szczególnej precyzji. Jednocześnie Ministerstwo Finansów zapowiada intensyfikację kontroli w zakresie przestrzegania zasady ceny rynkowej. Zmiany dotkną nie tylko międzynarodowych gigantów, ale również średnie przedsiębiorstwa, które dotychczas pozostawały poza szczególnym nadzorem.
Ceny transferowe – czym są?
Pojęcie cen transferowych zostało szczegółowo opisane w ustawie o podatku dochodowym, w rozdziale 4b. Najprościej mówiąc, ceny transferowe to warunki, na jakich rozliczają się ze sobą:
-
podmioty powiązane kapitałowo lub osobowo,
-
w określonych przypadkach także podmioty niepowiązane,
-
a także przedsiębiorcy prowadzący transakcje z kontrahentami z tzw. rajów podatkowych, czyli krajów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.
Ceny transferowe dotyczą wszelkiego rodzaju transakcji – od sprzedaży towarów, przez świadczenie usług, aż po przenoszenie praw. Obejmują one transakcje z podmiotami, zarówno powiązanymi, jak i niepowiązanymi, a także transakcje z podmiotami w rajach podatkowych. Wartość transakcji jest kluczowym kryterium ustalania obowiązków dokumentacyjnych dotyczących cen transferowych. Ich regulacja ma przede wszystkim zapobiegać przenoszeniu zysków do państw o niższych podatkach i tym samym chronić polski budżet.
Zgodnie z przepisami dotyczącymi cen transferowych, cena transferowa oznacza rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym:
-
cenę,
-
wynagrodzenie,
-
wynik finansowy,
-
wskaźnik finansowy.
Zasada ceny rynkowej
Zasada ceny rynkowej stanowi fundament wszelkich regulacji w zakresie cen transferowych. Ceny stosowane w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być ustalane na takich samych warunkach, jakie zaakceptowałyby podmioty niepowiązane działające niezależnie na rynku. W praktyce oznacza to, że każda cena transferowa – niezależnie od tego, czy dotyczy towarów, usług, czy praw własności intelektualnej – musi odzwierciedlać realną wartość rynkową, jaką osiągnęłaby w transakcjach pomiędzy podmiotami niepowiązanymi.
Stosowanie zasady ceny rynkowej ma kluczowe znaczenie dla prawidłowych rozliczeń podatkowych i minimalizowania ryzyka zakwestionowania cen transferowych przez organy podatkowe. Dzięki tej zasadzie możliwe jest zapobieganie sytuacjom, w których ceny transferowe są wykorzystywane do sztucznego przenoszenia zysków pomiędzy krajami lub podmiotami w celu obniżenia zobowiązań podatkowych. Weryfikacja zgodności cen transferowych z warunkami rynkowymi jest jednym z głównych elementów kontroli podatkowych w 2025 roku, dlatego przedsiębiorcy powinni szczególnie zadbać o prawidłowe udokumentowanie, że ich transakcje spełniają wymogi zasady ceny rynkowej.
Podmioty powiązane
Podmioty powiązane to firmy lub osoby, pomiędzy którymi istnieją powiązania kapitałowe, osobowe lub organizacyjne, mające znaczący wpływ na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych. Do tej grupy zaliczają się m.in. spółki-matki i ich spółki-córki, spółki-siostry, a także podmioty, w których ta sama osoba lub grupa osób posiada istotny udział w zarządzaniu lub kontroli. W przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, istnieje zwiększone ryzyko, że ceny transferowe mogą być ustalane w sposób odbiegający od warunków rynkowych, co może prowadzić do nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych.
Z tego powodu podmioty powiązane są zobowiązane do sporządzania szczegółowej dokumentacji cen transferowych. Dokumentacja ta powinna nie tylko opisywać charakter i warunki transakcji, ale także zawierać analizę porównawczą, która potwierdzi, że ceny transferowe zostały ustalone zgodnie z zasadą ceny rynkowej. W praktyce oznacza to konieczność wykazania, że warunki transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi nie odbiegają od tych, które ustaliłyby podmioty niepowiązane działające na rynku na zasadach komercyjnych.
Raportowanie cen transferowych – formularz TPR-P
Firmy, które realizują znaczące transakcje z podmiotami powiązanymi, mają obowiązek przekazywania informacji o cenach transferowych organom podatkowym. W przypadku podatników PIT odbywa się to poprzez formularz TPR-P, który należy złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego.
W raporcie TPR-P wykazuje się transakcje zawierane pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz z kontrahentami mającymi siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania w państwach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Złożenie TPR jest obowiązkowe dla określonych transakcji. Transakcji między podmiotami całkowicie niepowiązanymi nie trzeba raportować.
Informacje TPR są kluczowym narzędziem dla organów podatkowych do analizy cen transferowych za dany rok podatkowy.
Nowe obowiązki dokumentacyjne
Szerszy katalog transakcji
Od 2025 r. obowiązek dokumentacyjny obejmuje:
-
transakcje finansowe (pożyczki, gwarancje, cash-pooling),
-
usługi niematerialne (doradcze, zarządcze, licencyjne),
-
rozliczenia wewnątrzgrupowe,
-
transakcje z podmiotami z rajów podatkowych, w tym transakcje z podmiotami powiązanymi oraz niepowiązanymi.
Progi dokumentacyjne są różne dla transakcji towarowej (10 mln PLN), finansowej (10 mln PLN), usługowej (2 mln PLN) oraz innych transakcji (2 mln PLN).
Nowelizacja przepisów doprecyzowuje również obowiązek dokumentacji dla tzw. transakcji pośrednich, w których stroną formalnie nie jest podmiot powiązany, ale faktyczny beneficjent jest powiązany kapitałowo lub osobowo.
Dokumentacja lokalna i grupowa
Firmy muszą sporządzać zarówno local file, jak i – w przypadku dużych grup – master file. Obowiązek sporządzenia dokumentacji lokalnej dotyczy podmiotów powiązanych, które realizują transakcje przekraczające określone progi wartości. Kluczowe jest, aby dokumentacja lokalna była spójna z dokumentacją grupową, ponieważ organy podatkowe coraz częściej weryfikują zgodność narracji na poziomie lokalnym i globalnym. Dodatkowo, lokalna dokumentacja powinna być sporządzana zgodnie z wymogami formalnymi, w tym dotyczącymi terminów i zakresu informacji.
Master file powinien również uwzględniać skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej.
Raportowanie TP-R – fiskus analizuje szczegóły
Raport TP-R w 2025 r. zyskuje jeszcze większe znaczenie. Organy podatkowe traktują go jako narzędzie do typowania podmiotów do kontroli. Zwiększono zakres danych wymaganych w raporcie, a błędy w jego wypełnieniu mogą być podstawą do wezwania spółki do wyjaśnień. Dodatkowo, konieczne jest przygotowanie analizy cen transferowych, która powinna być aktualizowana co trzy lata lub częściej, jeśli zmienia się otoczenie ekonomiczne.
Najczęściej weryfikowane są:
-
poziom marż w transakcjach finansowych,
-
koszty usług niematerialnych w grupach,
-
rozliczenia licencyjne i opłaty za znak towarowy,
-
uzasadnienie stosowanych metod kalkulacji cen transferowych.
Weryfikowana jest także analiza zgodności warunków transakcji z rynkowymi.
Limity i progi dokumentacyjne ustalane są odrębnie dla strony kosztowej i przychodowej, co ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozliczenia i dokumentacji podatkowej.
Terminy dla cen transferowych za 2024 rok – uwaga, zbliżają się szybko!
Firmy powiązane kapitałowo lub osobowo muszą pamiętać, że w 2025 roku czeka je realizacja aż trzech obowiązków dokumentacyjnych związanych z cenami transferowymi za 2024 r. Harmonogram jest jasno określony w ustawie i nie pozostawia wiele czasu na zwłokę:
-
Lokalna dokumentacja cen transferowych (Local File) – należy ją przygotować najpóźniej do końca 10. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dla podatników rozliczających się w systemie kalendarzowym oznacza to 31 października 2025 r. Warto zwrócić uwagę, czy rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, ponieważ wpływa to na ostateczny termin realizacji obowiązku.
-
Informacja o cenach transferowych (TPR) – raport TPR trzeba przesłać do administracji skarbowej do końca 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. W tym przypadku termin upływa 1 grudnia 2025 r. (ze względu na to, że 30 listopada przypada w niedzielę).
-
Dokumentacja grupowa (Master File) – podmioty zobowiązane do jej sporządzenia, należące do grupy kapitałowej, muszą pamiętać, że czas na przygotowanie mija 31 grudnia 2025 r. Dokumentacja grupowa powinna zawierać również sprawozdania finansowe grupy kapitałowej.
Analizy porównawcze i benchmarki
Bez rzetelnej analizy porównawczej dokumentacja traci swoją wartość. Analiza porównawcza odgrywa kluczową rolę w dokumentacji cen transferowych, umożliwiając weryfikację, czy ceny stosowane w transakcjach kontrolowanych odpowiadają warunkom rynkowym. W 2025 r. przedsiębiorcy muszą zadbać o:
-
aktualizację benchmarków – dane nie starsze niż 3 lata,
-
właściwy dobór próby porównawczej,
-
spójność metodologii z wytycznymi OECD,
-
uzasadnienie wyboru metody kalkulacji ceny transferowej.
Organy podatkowe coraz częściej kwestionują zbyt szerokie próby porównawcze i stosowanie danych zagranicznych, jeśli na rynku polskim istnieją porównywalne transakcje. W takich przypadkach kluczowa jest analiza zgodności warunków transakcji z cenami rynkowymi, aby potwierdzić, że ceny transferowe nie odbiegają od tych stosowanych przez podmioty niepowiązane.
Kontrole podatkowe – czego można się spodziewać?
W 2025 r. kontrole w zakresie cen transferowych są bardziej intensywne i ukierunkowane. Fiskus szczególnie zwraca uwagę na pożyczki wewnątrzgrupowe i wysokość odsetek, restrukturyzacje grup kapitałowych obejmujące przenoszenie funkcji, aktywów, wartości niematerialnych i ryzyk, a także na opłaty licencyjne w modelach międzynarodowych, zwłaszcza dotyczące wartości niematerialnych, takich jak prawa własności intelektualnej. Pod lupą znajdują się również usługi o niskiej wartości dodanej, które często traktowane są jako obszar optymalizacji podatkowej. Kontrole obejmują także podmioty mające znaczący wpływ na decyzje lub funkcjonowanie innych spółek w grupie kapitałowej. Coraz częściej wykorzystywane są przy tym dane pochodzące z wymiany informacji pomiędzy administracjami podatkowymi innych państw. Podczas kontroli kluczowe znaczenie ma powoływanie się na odpowiednią podstawę prawną, co pozwala zapewnić zgodność dokumentacji i uniknąć sankcji.
Sankcje i ryzyka dla podatników
Niedopełnienie obowiązków w zakresie cen transferowych wiąże się z poważnymi konsekwencjami:
-
doszacowanie dochodu i podatku CIT,
-
dodatkowe zobowiązania podatkowe (sankcja 10%–30%),
-
odpowiedzialność karna skarbowa członków zarządu,
-
utrata wiarygodności w grupie kapitałowej i wobec kontrahentów, co może negatywnie wpłynąć na pozycję firmy w strukturze grupy kapitałowej.
Sankcje te mają bezpośredni wpływ na rozliczenia podatkowe firmy, zwiększając ryzyko podatkowe i komplikując prawidłowe dokumentowanie transakcji.
Podsumowanie
Rok 2025 to czas dużych zmian w obszarze cen transferowych. Rozszerzono katalog transakcji objętych obowiązkami dokumentacyjnymi, a raportowanie TPR stało się bardziej szczegółowe. Kluczowa pozostaje zasada ceny rynkowej – każda transakcja pomiędzy podmiotami powiązanymi musi być udokumentowana tak, jakby została zawarta między niezależnymi podmiotami.
Przedsiębiorcy muszą pamiętać o terminach:
-
przygotowaniu dokumentacji lokalnej (Local File) i grupowej (Master File),
-
prawidłowym złożeniu informacji TPR,
-
rzetelnych analizach porównawczych i benchmarkach.
Niedopełnienie obowiązków w zakresie cen transferowych może skutkować wysokimi sankcjami.
FAQ – Ceny transferowe w 2025 r.
1. Kto musi przygotować dokumentację cen transferowych w 2025 roku?
Obowiązek dotyczy podmiotów powiązanych kapitałowo lub osobowo, które dokonują transakcji przekraczających ustawowe progi (np. pożyczki, usługi, licencje, rozliczenia z podmiotami w rajach podatkowych). W ramach tego obowiązku konieczne jest również sporządzenia dokumentacji lokalnej, zgodnie z przepisami dotyczącymi cen transferowych.
2. Jakie są progi dokumentacyjne w 2025 roku?
Progi zależą od rodzaju transakcji – dla usług i towarów wynoszą zwykle kilka milionów złotych, dla transakcji finansowych są niższe. Progi te są ustalane w oparciu o wartości transakcji, dlatego przy analizie obowiązków dokumentacyjnych należy zwrócić szczególną uwagę na wartość transakcji kontrolowanych. Warto sprawdzić je każdorazowo w ustawie, ponieważ zmieniają się wraz z nowelizacjami.
3. Czym różni się local file od master file?
Local file to dokumentacja dla polskiej spółki, opisująca jej transakcje i analizy porównawcze. Master file przygotowuje grupa kapitałowa i zawiera informacje o strukturze, działalności i polityce cen transferowych całej grupy. Dodatkowo, master file obejmuje skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy, co jest istotne dla spełnienia wymogów prawnych i raportowania finansowego w ramach grupy kapitałowej.
4. Do kiedy trzeba złożyć raport TP-R za 2025 rok?
Raport TP-R składa się w formie elektronicznej co roku – najpóźniej do końca 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Dla firm, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, termin upływa 30 listopada 2026 r. Złożenie TPR jest obowiązkowe dla podatników objętych obowiązkiem dokumentacyjnym.
5. Jakie są sankcje za brak dokumentacji cen transferowych?
Niedopełnienie obowiązków grozi doszacowaniem dochodu, dodatkowym podatkiem (sankcją 10%–30%) oraz odpowiedzialnością karną skarbową członków zarządu.
Sankcje te dotyczą w szczególności niedopełnienia obowiązku dokumentacyjnego.
6. Jak przygotować analizę porównawczą w 2025 roku?
Należy zebrać dane rynkowe z ostatnich 3 lat, dobrać odpowiednią próbę porównawczą i zastosować właściwą metodę kalkulacji ceny transferowej zgodną z wytycznymi OECD. Organy podatkowe coraz częściej kwestionują nieaktualne lub zbyt szerokie benchmarki.
