Anonimizacja przedsiębiorstwa – przeniesienie spółki za granicę
Dynamicznie postępująca fiskalizacja obrotu gospodarczego i coraz bardziej represyjna polityka podatkowa państwa zmuszają przedsiębiorców do szukania skutecznych w tych warunkach sposobów ochrony majątku.
Firmy wolą unikać zainteresowania ze strony fiskusa, bo skutkować ono może wszczęciem postępowań podatkowych czy kontroli skarbowych. Jednym ze skutecznych sposobów na to, by nie zostać wziętym na celownik przez organy podatkowe, jest anonimizacja biznesu, np. poprzez przeniesienie siedziby spółki za granicę.
Przeniesienie działalności za granicę, formalnie rzecz biorąc, wiąże się ze zmianą rezydencji podatkowej, czyli zmianą miejsca siedziby spółki. W obliczu niekorzystnych zmian prawnych, mających wpływ na pogorszenie się warunków do prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, na takie rozwiązanie decyduje się coraz więcej rodzimych przedsiębiorców. Nic w tym dziwnego – wiele krajów, również europejskich, oferuje swoim rezydentom podatkowym nie tylko bardzo korzystne warunki ekonomiczne, ale także przyjazne otoczenie biznesowe, sprzyjające rozwojowi firmy.
Ważny wybór jurysdykcji
Lista państw, których regulacje prawne zachęcają do emigracji podatkowej, jest długa, a oferowane udogodnienia – rozmaite. Przed przeniesieniem siedziby spółki za granicę trzeba więc dokładnie przeanalizować, którą z docelowych jurysdykcji najlepiej wybrać w konkretnej sytuacji przedsiębiorcy. Jedne jurysdykcje nie wymagają prowadzenia ksiąg rachunkowych czy sprawozdawczości finansowej, inne oferują ulgi w zakresie VAT, podatku dochodowego lub od nieruchomości… A wybór jest coraz większy – popularnym kierunkom do założenia lub przeniesienia spółki za granicę, takim jak Wyspy Marshalla, Malta, Cypr, Gibraltar, spółkom amerykańskim czy spółkom brytyjskim, z roku na rok przybywa konkurencji. W styczniu Unia Europejska usunęła z listy tzw. „rajów podatkowych” kolejnych 8 państw. Utworzenie na ich terenach spółki nie tylko służy anonimizacji przedsiębiorstwa, ale również niesie ze sobą wiele innych korzyści.
Zalety przeniesienia działalności za granicę
Przeniesienie działalności gospodarczej za granicę pozwala skorzystać z uproszczonych procedur administracyjnych i zmniejszyć liczbę formalności, które trzeba załatwić. Za granicą proces rejestracji nawet najbardziej skomplikowanego podmiotu trwa zazwyczaj nie więcej niż kilka dni, łącznie z wpisem spółki do stosownego rejestru. W Polsce zaś sam wniosek o rejestrację spółki sąd rejestrowy może rozpoznawać przez przynajmniej kilka tygodni.
Najważniejszym czynnikiem przemawiającym za przeniesieniem spółki za granicę są jednak korzyści podatkowe. Polskie prawo nakłada na przedsiębiorców liczne i coraz to nowe obciążenia podatkowe. Wskutek tego oddają oni sporą część zarobionych przez firmę pieniędzy fiskusowi, niejednokrotnie tracąc w ten sposób szanse na inwestycje, a w ekstremalnych przypadkach – tracąc samą firmę. Tymczasem systemy podatkowe innych, m.in. przywołanych wyżej, państw tworzą znacznie bardziej przychylne dla biznesu środowisko.
W Unii lub poza nią
Fundacje prywatne prawa maltańskiego, jako podlegające ustawie o organizacjach pożytku publicznego, są całkowicie zwolnione od podatku dochodowego. Jednocześnie ich beneficjenci mają zagwarantowaną pełną poufność. To samo dotyczy spółek typu non-resident company w Gibraltarze, całkowicie wolnych od podatku dochodowego w przypadku dochodów osiąganych poza terytorium Gibraltaru.
Duże znaczenie ma również wielkość kwoty wolnej od podatku. Przykładowo w Wielkiej Brytanii kształtuje się ona na poziomie 45 tys. zł. Między innymi dlatego prowadzenie działalności w formie spółki w Wielkiej Brytanii, zwłaszcza spółki typu limited liability partnership, cieszy się dużą popularnością wśród przedsiębiorców. Niewykluczone, że w obliczu brexitu i uzyskania przez Wielką Brytanię statusu państwa spoza Unii Europejskiej ta popularność będzie rosnąć.
Unikalny system opodatkowania w odniesieniu do niektórych dziedzin, np. własności intelektualnej, oferuje Cypr. Niskie koszty utrzymania, bezpieczeństwo inwestycji oraz liczne korzyści podatkowe czynią ten kraj idealnym miejscem do ulokowania centrum holdingowego dla działalności gospodarczej prowadzonej zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Poza tym w niektórych państwach poziom poufności jest wyższy niż u nas i lepiej chronione są tajemnice bankowe i handlowe. Informacje o udziałowcach i członkach zarządu nie są w ogóle zbierane i przetwarzane np. przez administrację Wysp Marshalla. Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami kraju może nawet sięgać możliwości obrotu środkami pochodzącymi z nieudokumentowanych źródeł.
Środki ostrożności
Przeniesienie spółki za granicę obarczone jest jednak ryzykiem. Cały proces bazuje na prawie obcym, a zatem konieczna jest dobra znajomość procedur i przepisów niejednokrotnie bardzo odległych konstrukcyjnie od tych znanych w Polsce. Może się to okazać bardzo skomplikowane.
Zresztą, polskie przepisy nie ułatwiają podatnikom zmiany rezydencji podatkowej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o CIT podatnicy mający siedzibę lub zarząd na terytorium RP podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Jeżeli natomiast podatnicy nie mają na terytorium RP siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium RP. Miejscem faktycznego zarządu spółki jest miejsce, w którym odbywa się faktyczne zarządzanie podmiotem. Oznacza to, że warunek posiadania zarządu należy odczytywać nie tylko w znaczeniu formalnym, ale także w znaczeniu sprawowania na terytorium Polski zespołu czynności, które funkcjonalnie składają się na całokształt procesu zarządzania jego działalnością i majątkiem. Jeżeli zatem ciąg przyczynowo-skutkowy wskazywał będzie na Polskę, dochody spółki zagranicznej będą opodatkowane w Polsce. Jeżeli natomiast wszelkie dochody spółki zagranicznej nie będą opodatkowane na terytorium Polski, to pojawia się niebezpieczeństwo narażenia się na tzw. podatek u źródła, uregulowany w art. 3 ust. 2 ustawy o CIT.
W konsekwencji prowadzenie działalności gospodarczej za granicą może skutkować koniecznością nieustannego udowadniania, że faktyczną siedzibą spółki jest któraś z położonych za granicą rezydencji. To może nie tylko być uciążliwe, ale także generować dodatkowe koszty.
Remedium na wszystkie wymienione trudności jest odpowiednia pomoc merytoryczna, udzielana przez specjalizujące się w międzynarodowym planowaniu podatkowym kancelarie prawnopodatkowe. A sprawna i skuteczna zmiana rezydencji podatkowej pozwoli m.in. uniknąć negatywnych reakcji ze strony polskich organów podatkowych, które nie są zbyt przychylne przedsiębiorcom przenoszącym siedzibę spółki za granicę.
Anonimizacja przez powiernictwo
Korzystnym i sprawdzonym modelem anonimizacji biznesu jest konstrukcja powiernictwa. Polega ona na przekazaniu przez właściciela należącego do niego majątku pod zarząd komu innemu, tzw. powiernikowi, który choć rozporządza nim we własnym imieniu, to jednak czyni to na rzecz właściciela. Powiernictwo idealnie sprawdza się w procesie zakładania spółki i przy nabyciu udziałów lub nieruchomości. Ta instytucja prawna pozwala na realizację transakcji przy zachowaniu wysokiego poziomu anonimowości dokonujących jej podmiotów.
Ważne, by zrobić to właściwie
Niewątpliwie anonimizacja przedsiębiorstwa poprzez przeniesienie spółki za granicę daje wiele korzyści. Może nie tylko polepszyć sytuację finansową firmy, ale także zapewnić ochronę jej majątku. Trudno jednak zmienić rezydencję podatkową całkowicie samodzielnie – przede wszystkim ze względu na bariery proceduralne i brak orientacji w obcym systemie prawnym. Chcąc poprawić sytuację przedsiębiorstwa, należy zatem być ostrożnym, by nie osiągnąć przypadkiem odwrotnego rezultatu. Dobrze jest skorzystać z profesjonalnej pomocy. Specjalizująca się w międzynarodowym planowaniu podatkowym kancelaria prawna nie tylko skutecznie i bezpiecznie przeniesie działalność przedsiębiorcy za granicę, ale i zaoferuje później bieżącą obsługę zagranicznej spółki.
Korzyści z przeniesienia spółki za granicę:
- wzmocniony system ochrony majątku firmy;
- korzystne otoczenie biznesowe sprzyjające rozwojowi firmy;
- minimalizacja formalności administracyjno-organizacyjno-prawnych przedsiębiorstw;
- liczne zwolnienia i ulgi podatkowe;
- uproszczona procedura założenia spółki (m.in. dzięki oferowanym przez specjalizujące się w tym kancelarie prawne gotowym strukturom korporacyjnym, w które można „wstąpić”, a potem zdalnie zarządzać nimi z Polski).
Autor:
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców.
