Błędne zastosowanie przepisów o VAT przez podatnika nie...
Robert Nogacki
http://sxc.hu/
Kancelaria Prawna Skarbiec

Błędne zastosowanie przepisów o VAT przez podatnika nie może prowadzić do nakładania sankcji VAT przewidzianej polską ustawą – Wyrok TSUE

Darmowy program do rozliczania PIT 2023/2024

Windows, MacOS, Linux, iOS oraz Android

Rozlicz PIT online

lub pobierz za darmo

Od początku obowiązywania tych regulacji pojawiają się pytania o zgodność tych przepisów z unijną dyrektywą oraz zasadą neutralności VAT. Ostatecznie kwestią tą zajął się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-935/19, Grupa Warzywna Sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu).  

Stan faktyczny

W rozpatrywanej przez TSUE sprawie podatnik Grupa Warzywna sp. z o.o. kupiła nieruchomość. Sprzedawca, uznając, że transakcja powinna być opodatkowana VAT, wystawił fakturę VAT z podatkiem w wysokości ponad 3 mln zł. Podatnik zapłacił fakturę oraz odliczył VAT, który wykazał w deklaracji podatkowej i wystąpił z wnioskiem o zwrot zapłaconego podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się z podatku dostawę budynków, budowli lub ich części z wyjątkiem, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie upłynęły dwa lata.

W związku z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty fiskus wszczął kontrolę podatkową, po której stwierdził, że transakcja jest zwolniona z podatku, a strony nie złożyły oświadczenia o rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 10 ustawy o VAT.

Spółka zaakceptowała ustalenia urzędników i złożyła korektę deklaracji podatkowej. Pomimo to urząd skarbowy nałożył na nią sankcję w postaci dodatkowego zobowiązania VAT w wysokości 20% kwoty zawyżenia zwrotu VAT zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy o VAT. Kwota dodatkowego zobowiązania VAT wyniosła ponad 0,5 mln zł.

Spółka zakwestionowała decyzję fiskusa i zaskarżyła ją do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, który to sąd zapytał TSUE o zgodność tego przepisu z prawem unijnym.

Zakwestionowany przepis

Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy o VAT, jeżeli organ podatkowy stwierdzi, że podatnik w złożonej deklaracji wykazał kwotę VAT w nieprawidłowej wysokości oraz nie złożył deklaracji podatkowej i nie dokonał wpłaty podatku, naczelnik urzędu skarbowego lub celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie w wysokości 30% kwoty VAT.

TSUE rozważał zgodność art. 112 ust. 2 ustawy o VAT z przepisami unijnymi, czyli sytuacji, gdy podatnik złożył korektę deklaracji lub deklarację podatkową i rozliczył podatek VAT najpóźniej w dniu złożenia korekty lub deklaracji podatkowej. W takich przypadkach dodatkowe zobowiązanie podatkowe wynosi 20% kwoty VAT.

Stanowisko TSUE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie C-935/19, Grupa Warzywna Sp. z o.o. przeciwko Dyrektorowi Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu wskazał, że zgodnie z art. 273 dyrektywy VAT państwo członkowskie może wprowadzić przepisy zapewniające prawidłowość poboru podatku VAT, w tym przepisy sankcyjne. Warunkiem zastosowania art. 273 dyrektywy VAT jest zapewnienie równego traktowania transakcji krajowych i międzynarodowych oraz niepowstawanie formalności związanych z przekraczaniem granic. TSUE wskazał, że co do zasady państwa unijne mogą wdrażać przepisy sankcyjne, jednak powinny być one zgodne z założeniami i zasadami systemu VAT.

Trybunał odniósł się do stanu faktycznego zaistniałego w sprawie. TSUE podkreślił, że biorąc pod uwagę treść art. 273 dyrektywy oraz zasadę proporcjonalności, nie można nakładać przepisów sankcjonujących w VAT nierozróżniających przyczyn powstania nieprawidłowości. TSUE wskazał, że powstała w zaistniałej sprawie nieprawidłowość nie była działaniem nakierowanym na oszustwo podatkowe i uszczuplenie wpływów do budżetu państwa.

Celem wprowadzenia przepisów sankcjonujących do ustawy o VAT było karanie oszustów podatkowych oraz podmiotów nadużywających przepisów. Zasadniczo takie przepisy nie powinny być wymierzane w przypadku oczywistych omyłek, błędów lub zwykłych spóźnień.

W konsekwencji TSUE orzekł, że polskie organy podatkowe w zaistniałych okolicznościach nie miały prawa do nałożenia sankcyjnej stawki podatku VAT, ponieważ przyczyna nieprawidłowości był inna niż oszustwo podatkowe, a wyżej opisana sankcja nie może być stosowana automatycznie.

Konsekwencje wyroku TSUE

Podatnicy, wobec których zostało wymierzone dodatkowe zobowiązanie VAT, mogą teraz przeanalizować sprawę i nałożoną sankcję pod kątem przyczyny, będącej podstawą nałożenia sankcji. Jeżeli nie było to oszustwo lub nadużycie, a zwykły błąd, pomyłka czy spóźnienie, podatnicy mogą wystąpić z wnioskami o zwrot nadpłaty. Pomimo że wyrok dotyczy art. 112 ust. 2 ustawy o VAT, jego wnioski można zastosować także do 30% sankcji, która również nie powinna być sprzeczna z regulacjami unijnymi.

Dodatkowo wyrok ten ograniczy możliwość stosowania art. 112 ustawy o VAT w stosunku do uczciwych podatników, którzy chcą dokonywać prawidłowych rozliczeń podatkowych.

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.

Loading Comments
Gorące tematy

Formularze PIT

Formularze PIT do druku

Zainteresuje cię także
Jak odliczyć koszty fotowoltaiki od podatku? Zapytaj eksperta!