Czy PPK jest dziedziczne?

2025-03-28 Aktualizacja: 2025-11-14

PPK to system oszczędzania, w którym zgromadzone środki są własnością prywatną i podlegają dziedziczeniu. Po śmierci uczestnika jego środki trafiają do osób wskazanych lub – w przypadku braku wskazań – podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Wypłata następuje po złożeniu wymaganych dokumentów i potwierdzeniu prawa otrzymania środków.  

Spis treści:

• Czy PPK jest dziedziczne?
• PPK – dziedziczenie. Na jakich zasadach?
• PPK w przypadku śmierci pracownika – obowiązki pracodawcy
• Obowiązki pracodawcy po śmierci uczestnika PPK (Pracowniczych Planów Kapitałowych)
• Podsumowanie: PPK – dziedziczenie
• FAQ - Najczęściej zadawane pytania

Czy PPK jest dziedziczne?

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to forma długoterminowego oszczędzania, której celem jest budowanie zabezpieczenia finansowego po zakończeniu aktywności zawodowej. Środki zgromadzone na rachunku PPK stanowią własność prywatną uczestnika i – co ważne – podlegają dziedziczeniu.

Wielu beneficjentów zastanawia się, czy pieniądze z PPK przepadają po śmierci uczestnika. Zgodnie z ustawą o PPK oraz z informacjami Ministerstwa Finansów, środki są traktowane jak element prywatnego majątku. Dlatego w razie śmierci uczestnika PPK środki stają się częścią masy spadkowej zgodnie z zasadami dziedziczenia wynikającymi z Kodeksu cywilnego.

Najważniejsze:
Środki zgromadzone w PPK są prywatną i podlegają dziedziczeniu własnością uczestnika – zarówno jako zgromadzone oszczędności, jak i oszczędności gromadzone w trakcie zatrudnienia. W przypadku braku wskazań uczestnika stosowana jest kolejność ustalona przez prawo spadkowe.

Dodatkowo uczestnik może wskazać dowolną osobę fizyczną (niekoniecznie spokrewnioną), sporządzając odpowiednie pisemne oświadczenie, które może zmieniać dowolną ilość razy bez podawania przyczyny.

Najważniejsze informacje na temat obowiązujących przepisów można znaleźć w ustawie z dnia 4 października 2008 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215).

Podsumowując, po śmierci uczestnika programu jego oszczędności nie przepadają. Mogą zostać natomiast przekazane wskazanym osobom lub – w przypadku braku takich wskazań. Przepisy są dziedziczone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93). Dziedziczenie środków z PPK nie jest więc wyjątkiem, ale integralną częścią tego systemu oszczędzania.

PPK – dziedziczenie. Na jakich zasadach?

Dziedziczenie PPK może przebiegać na dwa sposoby: poprzez wypłatę transferową (np. na inne PPK, PPE lub IKE osoby uprawnionej) albo w formie pieniężnej. Wskazane osoby uprawnione otrzymują środki szybciej, natomiast dziedziczenie spadkowe wymaga potwierdzenia prawa do spadku. W związkach z małżeńską wspólnością majątkową część środków trafia automatycznie do małżonka.

PPK – dziedziczenie na zasadach ogólnych

Po śmierci uczestnika PPK środki z jego rachunku przekazywane są:

• osobom wskazanym w oświadczeniu,
• spadkobiercom ustawowym,
• osobom wskazanym w testamencie,
• byłym małżonkom – w sytuacjach, w których przepisy określają zakres uprawnień związanych z rachunkami PPK byłych małżonków.

Dziedziczenie odbywa się na zasadach ogólnych, jednak w ramach PPK istnieją szczególne procedury:

1. Wypłata transferowa – jeśli osoba uprawniona również posiada rachunek PPK, środki mogą zostać tam przeniesione.
2. Wypłata w formie pieniężnej – jeśli osoba uprawniona nie posiada PPK, środki są wypłacane z uwzględnieniem podatku od zysków kapitałowych.

Uczestnik może wskazać osobę uprawnioną, a w szczególnych przypadkach – jeśli pozostawał w związku małżeńskim – w grę wchodzą także zasady wynikające z stosunków majątkowych, w tym ze wspólności majątkowej.

W przypadku śmierci uczestnika pozostającego w małżeństwie obowiązuje zasada, że połowa zgromadzonych środków przypada małżonkowi uczestnika PPK, o ile środki były objęte małżeńską wspólnością majątkową w dniu zawarcia związku małżeńskiego. Pozostała część może zostać przekazana według wskazań lub dziedziczeniu na zasadach ogólnych.

Jeśli nie ma testamentu ani oświadczenia, środki są dzielone zgodnie z ustawą. Przy braku spadkobierców przekazywane są do Skarbu Państwa.

Aby otrzymać środki, należy:

• przedstawić akt zgonu,
• dostarczyć dokumenty potwierdzające prawo do spadku,
• złożyć wniosek o wypłatę.

Od autora: „Dziedziczenie środków z PPK jest często mylnie rozumiane, jednak w rzeczywistości system ten działa przejrzyście i chroni interes uczestnika oraz jego bliskich. Dlatego warto zawczasu sporządzić wskazanie osoby uprawnionej – to prosty krok, który eliminuje przyszłe niejasności.”

Mirosław Ziętek, redaktor merytoryczny Podatnik.info

PPK w przypadku śmierci pracownika – obowiązki pracodawcy

Pracodawca zgłasza instytucji finansowej informację o zgonie pracownika, co pozwala wstrzymać wpłaty i rozpocząć procedury przekazania środków osobie uprawnionej lub spadkobiercom. Szybkość tego działania wpływa na sprawność całego procesu.

Obowiązki pracodawcy po śmierci uczestnika PPK (Pracowniczych Planów Kapitałowych)

Choć pracodawca nie zarządza środkami na PPK, ma obowiązek:

• poinformować instytucję o śmierci pracownika,
• przekazać akt zgonu,
• umożliwić wstrzymanie dalszych wpłat.

Jest to ważne, ponieważ od tego momentu liczą się terminy dla osób chcących otrzymać środki. Opóźnienie zgłoszenia może wydłużyć czas wypłaty.

Jeżeli masz dodatkowe pytania dotyczące rozliczenia odziedziczonych środków, przeczytaj również artykuł: PPK a pit.

Podsumowanie: PPK – dziedziczenie

Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.

• PPK to dobrowolny system długoterminowego oszczędzania, którego środki są prywatną własnością uczestnika.
• Czy PPK jest dziedziczne? W przypadku śmierci uczestnika PPK, zgromadzone środki nie przepadają – podlegają dziedziczeniu.
• Dziedziczenie odbywa się zgodnie z Kodeksem Cywilnym – na podstawie testamentu lub dziedziczenia ustawowego.
• Procedura wypłaty środków może zająć kilka miesięcy i wymaga dopełnienia formalności.
• Jeżeli umrze uczestnik PPK, dziedziczenie może odbywać się na dwa sposoby: wypłata transferowa do PPK/PPE/IKE osoby uprawnionej oraz wypłata pieniężna z potrąceniem podatku od zysków kapitałowych.
• Uczestnik może samodzielnie wskazać osoby uprawnione – nie muszą być spokrewnione. Środki z PPK mogą otrzymać: spadkobiercy ustawowi (na przykład małżonek, dzieci), osoby wskazane w testamencie czy też wspólnicy majątkowi (przy rozdzielności majątkowej).
• W przypadku małżeństwa ze wspólnością majątkową połowa środków przypada żyjącemu małżonkowi.
• Brak spadkobierców skutkuje przejściem środków na rzecz Skarbu Państwa.
• Środki dziedziczone przez osoby wskazane nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn.
• Do rozpoczęcia procedury dziedziczenia są niezbędne takie dokumenty jak akt zgonu, postanowienie o nabyciu spadku, wniosek o wypłatę.
• PPK a śmierć pracownika – obowiązki pracodawcy – pracodawca ma obowiązek niezwłocznie poinformować instytucję finansową o śmierci pracownika. Przekazuje on akt zgonu oraz dane konieczne do wstrzymania wpłat.
• Szybkie działanie pracodawcy wpływa na terminowe rozpoczęcie procedury wypłaty dla spadkobierców. Brak informacji może znacząco wydłużyć cały proces dziedziczenia środków.

Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy naszych ekspertów. Każdy użytkownik programu Podatnik.info może zadać dowolne pytanie specjalistom z obszaru księgowości, prawa podatkowego czy finansów. Ponadto w okresie rozliczania deklaracji rocznych zapewniamy trzy rozwiązania, które umożliwią dopełnienie formalności nawet w 5 minut.

O Autorze:

Mirosław Ziętek – redaktor merytoryczny, ekspert z zakresu prawa podatkowego, specjalizujący się w podatkach dochodowych od osób fizycznych (PIT). Posiada ponad 8-letnie doświadczenie w redagowaniu, analizowaniu i opracowywaniu artykułów o tematyce podatkowej. Od października 2023 roku pełni rolę redaktora merytorycznego w serwisie Podatnik.info, gdzie zajmuje się opracowywaniem i weryfikacją materiałów dotyczących prawa podatkowego, zapewniając ich wysoką jakość merytoryczną oraz przejrzystość przekazu. Wcześniej, przez ponad 7 lat, współpracował z redakcją MoneyWeek, gdzie publikował liczne analizy, poradniki oraz artykuły eksperckie z zakresu podatków osobistych oraz finansów osobistych. Absolwent Politechniki Białostockiej, gdzie w 2015 roku uzyskał tytuł magistra zarządzania finansami i rachunkowości. Ukończył także specjalistyczny kurs doradztwa podatkowego w zakresie podatków dochodowych organizowany przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, uzyskując dyplom „Eksperta ds. podatków dochodowych od osób fizycznych”. Ceniony za wyjątkową dokładność, precyzję oraz umiejętność przystępnego tłumaczenia skomplikowanych zagadnień podatkowych. Jako redaktor wyróżnia się zdolnością do szybkiej identyfikacji kluczowych problemów oraz dostarczania wartościowych wskazówek praktycznych dla czytelników. Regularnie uczestniczy w konferencjach i szkoleniach branżowych, stale poszerzając swoją wiedzę w zakresie podatków i prawa gospodarczego. Dzięki bogatemu doświadczeniu zawodowemu oraz solidnemu przygotowaniu merytorycznemu, jest uznawany za jednego z najbardziej kompetentnych redaktorów specjalizujących się w obszarze podatków osobistych w Polsce. Zapraszam do kontaktu: mail: m.zietek@podatnik.info linkedin: https://www.linkedin.com/in/miros%C5%82aw-zi%C4%99tek-311161175

Ocena artykułu:

(4.8/5), głosów: 671