Stypendium a ulga na dziecko – najważniejsze informacje
Wielu rodziców, których dzieci kontynuują naukę po osiągnięciu pełnoletności, zastanawia się, czy przysługuje im prawo do ulgi prorodzinnej. Wątpliwości te często dotyczą sytuacji, w której dziecko pobiera stypendium – zarówno socjalne, jak i naukowe. Czy może pozbawić rodzica prawa do preferencji podatkowej? Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu? Odpowiadają eksperci Podatnik.info!
Spis treści:
- Stypendium a ulga na dziecko wg ustawy o podatku dochodowym
- Stypendium a ulga na małoletnie dziecko - Czy stypendium to dochód?
- Dochody podlegające opodatkowaniu a ulga na dziecko
- Stypendium a ulga na dziecko – jak rozliczyć w zeznaniu podatkowym (rocznej deklaracji PIT)?
- Podsumowanie: stypendium a ulga na dziecko
- FAQ - Najczęściej zadawane pytania
Stypendium a ulga na dziecko - wg ustawy o podatku dochodowym
Ulga na dziecko to jedno z najczęściej stosowanych rozwiązań obniżających podatek dochodowy. Jej celem jest wsparcie rodzin wychowujących dzieci i umożliwienie im skorzystania z dodatkowego odliczenia od podatku, które przysługuje zarówno w przypadku dzieci małoletnich, jak i pełnoletnich, pod warunkiem że te ostatnie się uczą.
Aby móc skorzystać z ulgi na dziecko, należy spełniać kilka kryteriów. Jednym z nich jest limit zarobków. W efekcie wśród rodziców pojawia się często pytanie, czy stypendium to dochód. Najważniejsze informacje na ten temat pojawiają się w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 Nr 80, poz. 350 ze zm.).
Zgodnie z art. 27f ust. 1 wspomnianej wyżej ustawy, ulga na dziecko przysługuje między innymi na:
- dzieci małoletnie,
- dzieci pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, pod warunkiem że się uczą oraz nie osiągnęły dochodu w danym roku podatkowym przekraczającego 12-krotność renty socjalnej (w 2025 roku – 21 371,52 zł).
W przypadku dzieci powyżej 18. roku życia kluczowym kryterium staje się wysokość uzyskanego przez nie dochodu. W tym miejscu pojawia się zazwyczaj pytanie o kwestię stypendium a ulga na dziecko. Czy jego otrzymywanie powoduje przekroczenie limitu? Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu? Na te pytania odpowiadamy poniżej.
Jeżeli masz dodatkowe pytania związane z rozliczeniem deklaracji PIT przez studentów, w tym artykule znajdziesz więcej informacji: Rozliczenie PIT-37 przez studenta.
Stypendium a ulga na małoletnie dziecko - Czy stypendium to dochód?
Analizując zależność stypendium a ulga na dziecko, należy rozważyć przede wszystkim, jak takie wsparcie jest postrzegane w świetle obowiązujących przepisów. Na początku warto zwrócić uwagę, że może mieć ono różny charakter. W szkolnictwie wyższym wprowadza się z reguły stypendia: socjalne, naukowe, sportowe, artystyczne czy motywacyjne.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są stypendia przyznane:
· stypendia przyznane na podstawie odrębnych przepisów (np. na podstawie przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ustawy o systemie oświaty),
· wypłacane przez uczelnie, jednostki samorządu terytorialnego, fundacje, organizacje pozarządowe czy Skarb Państwa.
Oznacza to, że stypendia socjalne, naukowe, sportowe przyznawane studentom, doktorantom i uczniom – w tym także te przyznawane na podstawie umów międzynarodowych lub z tytułu udziału w programach stypendialnych oraz z tytułu stypendiów otrzymywanych w ramach programu Erasmus+ – nie są traktowane jako dochód w rozumieniu art. 27f ustawy o PIT.
W praktyce: stypendia te nie wpływają na dochody rodziców, nie są uwzględniane przy obliczaniu całorocznego przychodu podatnika i nie powodują utraty prawa do ulgi prorodzinnej.
Czy stypendium naukowe wlicza się do dochodu?
Stypendium naukowe, podobnie jak stypendium rektora czy doktoranckie, korzysta ze zwolnienia podatkowego. Oznacza to, że nawet jeśli student otrzymuje wsparcie finansowe z tytułu osiągnięć naukowych lub stopni naukowych, nie ma obowiązku wykazywania go w zeznaniu podatkowym - rocznej deklaracji PIT.
Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu?
Stypendium socjalne również jest świadczeniem pomocy materialnej przyznawanym na podstawie przepisów prawa oświatowego. Takie świadczenia podlegają zwolnieniu obowiązującemu na zasadach ogólnych i nie są traktowane jako dochód podlegający opodatkowaniu.
Ważne: rodzic nadal może skorzystać z ulgi prorodzinnej, jeśli dziecko otrzymuje wyłącznie stypendium socjalne, bez innych przychodów z tytułu umowy zlecenia, stosunku pracy, czy działalności wykonywanej osobiście.
Dochody podlegające opodatkowaniu a ulga na dziecko
Nieco inaczej wygląda sytuacja, gdy dziecko – poza stypendium – uzyskuje dodatkowe dochody, np. z umowy zlecenia, umowy o pracę, działalności gospodarczej czy odpłatnych praktyk zawodowych. Tego rodzaju przychody nie są zwolnione z opodatkowania i wliczają się do limitu dochodu dziecka i mogą pozbawić rodzica prawa do ulgi.
Dodatkowo, dochody uzyskiwane za granicą mogą być rozliczane według zasad określonych w umowach międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania. W takich przypadkach należy zwrócić uwagę na to, czy stypendium zagraniczne lub przychód z tytułu wykonywania pracy poza Polską podlega zwolnieniu w kraju.
Warto też pamiętać, że z ulgi nie można skorzystać również wtedy, gdy dochód dziecka jest opodatkowany ryczałtem, kartą podatkową lub gdy dziecko prowadzi działalność gospodarczą. W tych przypadkach nie ma znaczenia czy dziecko zarobiło 1000 czy 10 000 zł – samo prowadzenie działalności eliminuje możliwość skorzystania z preferencji.
Stypendium a ulga na dziecko – jak rozliczyć w zeznaniu podatkowym (rocznej deklaracji PIT)?
Kolejną kwestią, którą podnoszą osoby zainteresowane zależnością stypendium a ulga na dziecko, jest rozliczenie PIT. Jeśli dziecko pobiera wyłącznie stypendium zwolnione z opodatkowania (czyli np. socjalne, naukowe lub rektorskie), a nie osiąga innych dochodów, które przekraczałyby wskazany limit, rodzic może bez przeszkód skorzystać z ulgi prorodzinnej. Warunkiem jest kontynuowanie nauki przez dziecko oraz wiek do 25 lat.
Aby rozliczyć ulgę, należy złożyć PIT-36 lub PIT-37 wraz z załącznikiem PIT/O, wskazując:
· dane dziecka,
· liczbę miesięcy, za które przysługuje ulga,
· oraz potwierdzić kontynuowanie nauki przez dziecko.
Rodzic nie ma obowiązku załączania dokumentów o dochodach dziecka, ale musi być gotowy do ich okazania urządowi skarbowemu, jeśli zostanie o to poproszony.
Przykład 1:
Studentka przez cały rok pobierała stypendium rektorskie i socjalne, ale nie osiągała innych dochodów. W tej sytuacji rodzice mogą rozliczyć ulgę na dziecko za cały rok, ponieważ stypendia są zwolnione z opodatkowania.
Przykład 2:
Student pobierał stypendium naukowe, ale w wakacje pracował na umowę zlecenie, osiągając łączny przychód brutto 24 000 zł. Mimo że stypendium jest zwolnione z PIT, to dochody z umowy zlecenia przekraczają limit 21 371,52 zł – w takiej sytuacji ulga na dziecko nie przysługuje za żaden miesiąc w danym roku podatkowym.
Od autora: "Jeśli Twoje dziecko otrzymuje wyłącznie stypendium socjalne, naukowe lub rektora, możesz spokojnie skorzystać z ulgi na dziecko. Takie świadczenia – zgodnie z przepisami – są zwolnione z podatku i nie wliczają się do dochodu."
Mirosław Ziętek, redaktor merytoryczny Podatnik.info
Podsumowanie: stypendium a ulga na dziecko
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- Ulga na dziecko przysługuje m.in. na dziecko pełnoletnie do 25. roku życia, które się uczy i nie przekroczyło rocznego limitu dochodów (w 2025 roku – 21 371,52 zł).
- Czy stypendium socjalne wlicza się do dochodu? Nie wlicza się do limitu dochodów dziecka.
- Czy stypendium naukowe wlicza się do dochodu? Nie wlicza się do limitu dochodów dziecka.
- Stypendium samo w sobie nie pozbawia prawa do ulgi, jeśli dziecko nie osiąga innych dochodów podlegających opodatkowaniu.
- Dochody z umowy zlecenia, o pracę, działalności gospodarczej lub opodatkowane ryczałtem – wliczają się do limitu. Po jego przekroczeniu rodzic traci prawo do ulgi za cały rok.
- Aby rozliczyć ulgę, należy złożyć deklarację PIT-36 lub PIT-37 wraz z załącznikiem PIT/O, wykazać dane dziecka i liczbę miesięcy, za które przysługuje ulga.
- Rodzice nie muszą składać dokumentów dochodowych dziecka przy zeznaniu, ale muszą być przygotowani na ich okazanie na żądanie urzędu.
- Jeśli dziecko osiągało tylko dochody zwolnione z opodatkowania (na przykład stypendium) i spełnia pozostałe warunki – ulga na dziecko przysługuje w pełni.
FAQ - Najczęściej zadawane pytania
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy ekspertów Podatnik.info. Użytkownicy naszego bezpłatnego programu zyskują możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru księgowości, finansów i prawa podatkowego. W okresie rozliczenia deklaracji PIT udostępniamy trzy rozwiązania, dzięki którym dopełnisz formalności nawet w 5 minut.
