Podatek od darowizny od osoby obcej – limity 2025
Otrzymanie darowizny od osoby niespokrewnionej może wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn. W 2025 roku obowiązują określone limity kwot wolnych od podatku, które zależą od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. W przypadku III grupy podatkowej, limity te są najniższe, a stawki podatkowe najwyższe.
Czy jest możliwa darowizna od obcej osoby bez podatku? Odpowiadają eksperci Podatnik.info.
Spis treści:
- Podatek od darowizny od osoby obcej
- Darowizna od osoby obcej – limity 2025
- Darowizna od obcej osoby bez podatku – czy to możliwe?
- Podsumowanie: podatek od darowizny od osoby obcej
Podatek od darowizny od osoby obcej
Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. 2023 poz. 1774), każdy, kto otrzymuje darowiznę, może zostać zobowiązany do zapłacenia podatku – w zależności od wartości otrzymanego świadczenia oraz grupy podatkowej, do której należy wobec darczyńcy. W polskim prawie wyróżnia się trzy grupy podatkowe, a osoby spoza rodziny, takie jak znajomi, sąsiedzi czy partnerzy nieformalni, trafiają do III grupy podatkowej – najbardziej rygorystycznej pod względem limitów i wysokości podatku.
Podatek od darowizny od osoby obcej obowiązuje, gdy suma otrzymanych darowizn przekroczy określony limit kwotowy w ciągu pięciu lat. Wówczas obdarowany musi zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego (formularz SD-Z2) i zapłacić podatek od nadwyżki.
Warto pamiętać, że do opodatkowania kwalifikują się nie tylko środki pieniężne, ale także rzeczy ruchome (na przykład samochody, sprzęt elektroniczny), nieruchomości czy prawa majątkowe (na przykład udziały w spółce). Obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania darowizny, a termin na zgłoszenie wynosi 1 miesiąc.
Darowizna od osoby obcej – limity 2025
Każdego roku Ministerstwo Finansów aktualizuje limity zwolnienia z podatku. W przypadku osób obcych, czyli tych zaliczanych do III grupy podatkowej, obowiązuje najniższy próg kwotowy. W 2025 roku darowizna od obcej osoby limit został ustalony na poziomie 5 733 zł.
Oznacza to, że jeśli obdarowany otrzyma od jednej osoby (nienależącej do rodziny) darowizny o łącznej wartości do 5 733 zł w ciągu pięciu lat – nie musi zgłaszać ich do urzędu i nie zapłaci podatku.
Jeżeli jednak suma otrzymanych darowizn od tej samej osoby przekroczy limit, masz obowiązek:
- zgłoszenia darowizny (formularz SD-Z2) w ciągu 1 miesiąca od dnia przekroczenia limitu,
- zapłaty podatku tylko od nadwyżki ponad 5 733 zł.
Stawki podatkowe dla III grupy podatkowej w 2025 roku:
- do 11 833 zł nadwyżki – podatek wynosi 12%,
- od 11 834 zł do 23 665 zł – 1420 zł + 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł,
- powyżej 22 256 zł – 3 313,20 zł + 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł.
Stawki są progresywne, co oznacza, że im większa wartość darowizny, tym wyższy procent podatku zapłacisz.
Ważne: Jeśli darowizna jest przedmiotem wartościowym (na przykład samochód, biżuteria), jej wartość musi być określona rynkowo – według cen obowiązujących w dniu nabycia.
Przykład 1:
W 2025 roku otrzymujesz od sąsiada darowiznę pieniężną w wysokości 9 000 zł. Ponieważ to osoba obca, a limit dla III grupy podatkowej wynosi 5 733 zł – nadwyżka wynosi 3 267 zł. Od tej kwoty naliczany jest podatek w wysokości 12%, czyli 392,04 zł. Musisz też złożyć formularz SD-Z2.
Przykład 2:
Znajomy przekazuje 25 000 zł w formie przelewu. Nadwyżka ponad limit wynosi 19 267 zł. Podatek zostanie naliczony według dwóch progów:
- do 11 833 zł – 12%,
- od 11 834 zł – 16% + 1420 zł.
To przykład, jak szybko może wzrosnąć kwota do zapłaty, jeśli nie zachowamy czujności względem limitów.
Dla bezpieczeństwa warto ewidencjonować darowizny od jednej osoby z ostatnich pięciu lat – limit 5 733 zł dotyczy łącznej wartości darowizn, nie pojedynczych przekazów.
Jeżeli masz dodatkowe pytania dotyczące rozliczenia podatku od darowizny z innych grup podatkowych, więcej na ten temat pisaliśmy w artykule: Podatek od darowizny 2024/2045 – odliczenie darowizny od podatku.
Darowizna od obcej osoby bez podatku – czy to możliwe?
Choć podatek od darowizny od osoby obcej może wydawać się nieunikniony, w rzeczywistości istnieje kilka scenariuszy, w których darowiznę można otrzymać bez żadnych obciążeń fiskalnych.
- Wartość otrzymanych darowizn od jednej osoby w ciągu 5 lat nie przekracza 5 733 zł – wtedy nie ma obowiązku ani zgłoszenia, ani zapłaty podatku.
- W przypadku przekroczenia limitu – szybkie zgłoszenie darowizny w ciągu 1 miesiąca od dnia jej otrzymania pozwala na legalne rozliczenie i zapłatę podatku tylko od nadwyżki.
- Dokumentowanie darowizny – przelew bankowy z odpowiednim tytułem ("darowizna"), umowa darowizny na piśmie lub inny dowód przekazania świadczenia to najlepsza ochrona na wypadek ewentualnej kontroli skarbowej.
Jeśli nie zgłosisz darowizny, która przekroczyła limit, a urząd skarbowy dowie się o niej np. podczas kontroli, zastosowana może zostać sankcyjna stawka podatku – nawet 20% całej wartości darowizny.
Najczęstsze błędy przy darowiźnie od osoby obcej:
- Brak zgłoszenia darowizny przekraczającej limit.
- Niedopełnienie obowiązku zapłaty podatku od nadwyżki.
- Niedokumentowanie darowizny (np. brak przelewu lub pisemnej umowy).
- Błędne założenie, że darowizna od przyjaciela zawsze jest zwolniona z podatku.
Podsumowanie: podatek od darowizny od osoby obcej
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione w artykule.
- Darowizny od osób niespokrewnionych (np. znajomych, sąsiadów, partnerów nieformalnych) podlegają opodatkowaniu w ramach III grupy podatkowej.
- Darowizna od obcej osoby – limit wynosi 5 733 zł od jednej osoby w ciągu 5 lat.
- Po przekroczeniu tej kwoty należy złożyć formularz SD-Z2 w ciągu 1 miesiąca oraz zapłacić podatek od nadwyżki ponad 5 733 zł.
- Darowizna od obcej osoby bez podatku jest możliwa, jeśli łączna wartość darowizn od jednej osoby nie przekracza 5 733 zł w ciągu 5 lat. W takiej sytuacji nie trzeba nic zgłaszać ani płacić podatku.
- Podatek od darowizny od osoby obcej wynosi 12% – do 11 833 zł, 1420 zł + 16% od nadwyżki od 11 834 zł oraz 3 313,20 zł + 20% od nadwyżki powyżej 23 665 zł.
- Dokumentowanie darowizny (na przykład przelew z tytułem „darowizna” lub pisemna umowa) jest kluczowe – zwłaszcza w razie kontroli skarbowej.
- Brak zgłoszenia przekroczenia limitu może skutkować sankcyjnym podatkiem – 20% całej wartości darowizny.
- Wśród najczęstszych błędów, których warto unikać, można wymienić: niezgłoszenie darowizny powyżej limitu, brak zapłaty podatku od nadwyżki, brak pisemnej umowy lub potwierdzenia przelewu, a także błędne przekonanie, że darowizna od przyjaciela jest zawsze zwolniona z podatku.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, możesz skorzystać z pomocy ekspertów Podatnik.info. Każdy użytkownik bezpłatnego programu Podatnik.info zyskuje możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru finansów, księgowości lub prawa podatkowego. W okresie składania deklaracji podatkowych pomożemy Ci również dopełnić formalności nawet w 5 minut. Sprawdź, co jeszcze zyskasz z Podatnik.info.
