Co zrobić, gdy pracodawca nie płaci PPK?

2024-12-13 Aktualizacja: 2025-11-14

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) są programem, który ma wspierać oszczędzanie na przyszłość pracowników. Część wpłat realizuje pracodawca. Może się jednak zdarzyć, że nie wywiązuje się on ze swoich obowiązków. 

Co zrobić, gdy pracodawca nie płaci PPK? Czy pracodawca może odmówić PPK? Eksperci Podatnik.info wyjaśniają najważniejsze kwestie dotyczące obowiązków oraz podstaw funkcjonowania PPK.

Spis treści:

• Czy pracodawca może odmówić PPK?
• Kiedy pracodawca może odmówić PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe)?
• Co zrobić, kiedy pracodawca nie płaci PPK?
• Podsumowanie: pracodawca nie płaci PPK
• FAQ - najczęściej zadawane pytania

Czy pracodawca może odmówić PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe funkcjonują jako system długoterminowego oszczędzania współfinansowany przez pracownika, pracodawcę oraz państwo. Obowiązki pracodawcy wynikają bezpośrednio z ustawy o PPK i obejmują m.in. konieczność zawarcia umowy o zarządzanie PPK oraz późniejszej umowy o prowadzeniu PPK w ustawowym terminie. W ramach programu pracodawca ma obowiązek dokonywania wpłat do PPK, które obejmują 1,5% wynagrodzenia finansowanego przez podmiot zatrudniający.

System PPK został stworzony jako forma dobrowolnego oszczędzania na przyszłość, który jednocześnie angażuje pracownika, pracodawcę i państwo. Funkcjonuje na zasadzie trójstronnego finansowania:

1. Pracownik zobowiązuje się do wpłaty podstawowej wynoszącej 2% swojego wynagrodzenia brutto. Może również zdecydować się na wpłatę dodatkowej kwoty, maksymalnie 2% wynagrodzenia.
2. Pracodawca zobowiązany jest do odprowadzania wpłaty podstawowej wynoszącej 1,5% wynagrodzenia pracownika. Może również dokonywać wpłat dodatkowych, maksymalnie do 2,5% wynagrodzenia.
3. Państwo wspiera system poprzez wpłatę powitalną w wysokości 250 zł oraz roczną dopłatę w wysokości 240 zł, o ile pracownik spełnia warunki uczestnictwa.

Podstawą prawną dla funkcjonowania Pracowniczych Planów Kapitałowych jest wspomniana ustawa z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215). Określa ona:

• obowiązki pracodawców, w tym obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK oraz umowy o prowadzenie PPK w imieniu pracowników,
• prawa i obowiązki pracowników, którzy mogą dobrowolnie przystąpić do programu,
• zasady finansowania wpłat przez pracodawcę i pracownika.

Przepisy te są kluczowe w rozwiązywaniu sporów oraz znalezieniu odpowiedzi na pytanie, co zrobić, gdy pracodawca nie płaci PPK.

Pracodawca, co do zasady, nie może odmówić przystąpienia do Pracowniczych Planów Kapitałowych, jeśli spełnia ustawowe kryteria do uczestnictwa w programie. Dotyczy to większości firm w Polsce zatrudniających co najmniej jednego pracownika na podstawie umowy o pracę, zlecenia lub innej, z której odprowadza się składki na ubezpieczenia społeczne.

Odmowa może być traktowana jako naruszenie przepisów ustawy o PPK, a pracodawca może się narazić na sankcje administracyjne i finansowe. Warto jednak zaznaczyć, że nie każda firma ma obowiązek przystąpienia do systemu. Pojawiają się wyjątki, które określają, kiedy pracodawca może odmówić PPK.

Kiedy pracodawca może odmówić PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe)?

Jak wspomnieliśmy, są sytuacje, w których pracodawca może być zwolniony z obowiązku tworzenia PPK. Dotyczy to przede wszystkim firm, które:

• prowadzą Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) z wpłatami na poziomie co najmniej 3,5% wynagrodzenia każdego pracownika,
• zatrudniają wyłącznie osoby, które ukończyły 70 lat lub są samozatrudnione.

Ponadto pracodawca może zostać zwolniony z obowiązku finansowania wpłat po utworzeniu PPK w następujących sytuacjach:

• w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy,
• w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy,
• w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.

Zgodnie z art. 13 ustawy o PPK, wyłączenia te muszą być odpowiednio udokumentowane, a pracodawca powinien poinformować pracowników o powodach zwolnienia z obowiązku prowadzenia PPK. Warto pamiętać, że każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy, aby uniknąć nieporozumień.

Jeżeli podmiot zatrudniający nie dopełni obowiązku zawarcia umowy i nie podpisze umowy o prowadzenie PPK w terminie, czyli najpóźniej do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym minęły 3 miesiące (90 dni) zatrudnienia, uznaje się, że dzień po upływie tego terminu umowa ta powstaje automatycznie z mocy prawa. Oznacza to, że między osobą zatrudnioną a instytucją finansową, z którą pracodawca zawarł umowę o zarządzanie PPK, tworzy się stosunek prawny odpowiadający umowie o prowadzenie PPK. W takim przypadku uznaje się, że umowa o prowadzenie PPK została zawarta na zasadach określonych w umowie o zarządzanie PPK.

Od autora: „Warto pamiętać, że celem PPK jest zabezpieczenie finansowe pracowników, a każdy przypadek braku wpłat należy traktować poważnie. Reagowanie na czas pozwala uniknąć długotrwałych problemów i chroni interes uczestnika PPK.”

Mirosław Ziętek, redaktor merytoryczny Podatnik.info

Co zrobić, kiedy pracodawca nie płaci PPK?

Jeżeli pracodawca nie przekazuje wpłat do PPK w ustawowym terminie albo całkowicie zaprzestaje dokonywania wpłat, pracownik powinien podjąć kilka kroków.

1. W pierwszej kolejności warto skontaktować się z działem kadr w celu ustalenia, czy niedokonanie wpłat jest wynikiem błędów technicznych, błędnych informacji o osobie zatrudnionej czy opóźnień w wypłacie wynagrodzeń.
2. Jeśli rozmowa nie przyniesie efektu, kolejnym krokiem jest zgłoszenie sprawy do Państwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie z art. 99 ustawy o PPK, PIP ma prawo skontrolować pracodawcę, a w przypadku stwierdzenia uchybień może nałożyć kary finansowe. W sytuacji gdy została wyrządzona uczestnikowi PPK szkoda - np. poprzez nieterminowym dokonaniem wpłat - pracodawca powinien zrekompensować pracownikowi poniesioną stratę oraz dokonać zaległych wpłat do PPK wraz z odsetkami obliczonymi zgodnie z przepisami.
3. W przypadku spraw spornych warto również skorzystać z pomocy prawnika, szczególnie gdy sprawa dotyczy długotrwałego niedokonanywania wpłat lub gdy wpłaty zostały dokonane w sposób niezgodny z ustawą o PPK.

Pracodawca, który nie realizuje swoich obowiązków związanych z PPK, może podlegać surowym karom. Zgodnie z przepisami, za brak odprowadzania wpłat grozi grzywna w wysokości od 1 000 do 1 000 000 złotych. Działania te mają na celu ochronę interesów pracowników oraz zapewnienie realizacji celów programu PPK.

Podsumowanie: pracodawca nie płaci PPK

Poniżej prezentujemy podsumowanie najistotniejszych kwestii omówionych szczegółowo w artykule.

• Czy pracodawca może odmówić PPK? Pracodawca, co do zasady, nie może odmówić przystąpienia do PPK, jeśli spełnia ustawowe kryteria uczestnictwa. Brak wdrożenia może skutkować sankcjami administracyjnymi i finansowymi.
• Pracodawca ma obowiązek wpłat w wysokości 1,5% wynagrodzenia (z możliwością dodatkowej wpłaty do 2,5%).
• Kiedy pracodawca może odmówić PPK? Wyjątki obejmują prowadzenie Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE) z wpłatami co najmniej 3,5%, zatrudnianie wyłącznie osób powyżej 70 lat lub samozatrudnionych oraz specjalne okoliczności, jak przestój ekonomiczny, niewypłacalność pracodawcy czy skutki powodzi.
• Każda odmowa musi być odpowiednio udokumentowana.
• Co zrobić, gdy pracodawca nie płaci PPK? W pierwszej kolejności należy skontaktować się z pracodawcą lub działem kadr w celu wyjaśnienia sytuacji. W przypadku braku efektów, zgłosić skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. Warto również skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie pracy.
• Pracodawcy grozi grzywna w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł za brak odprowadzania wpłat.
• Celem systemu PPK jest ochrona interesów pracowników i wspieranie ich oszczędności na przyszłość.

Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości, skonsultuj się z naszymi ekspertami. Każdy użytkownik bezpłatnego programu Podatnik.info może zadać dowolne pytanie specjalistom z obszaru prawa czy finansów. Ponadto w okresie rozliczania deklaracji rocznych PIT zapewniamy trzy rozwiązania, które umożliwiają rozliczenie nawet w 5 minut. Sprawdź, co jeszcze zapewnia Podatnik.info!

O Autorze:

Mirosław Ziętek – redaktor merytoryczny, ekspert z zakresu prawa podatkowego, specjalizujący się w podatkach dochodowych od osób fizycznych (PIT). Posiada ponad 8-letnie doświadczenie w redagowaniu, analizowaniu i opracowywaniu artykułów o tematyce podatkowej. Od października 2023 roku pełni rolę redaktora merytorycznego w serwisie Podatnik.info, gdzie zajmuje się opracowywaniem i weryfikacją materiałów dotyczących prawa podatkowego, zapewniając ich wysoką jakość merytoryczną oraz przejrzystość przekazu. Wcześniej, przez ponad 7 lat, współpracował z redakcją MoneyWeek, gdzie publikował liczne analizy, poradniki oraz artykuły eksperckie z zakresu podatków osobistych oraz finansów osobistych. Absolwent Politechniki Białostockiej, gdzie w 2015 roku uzyskał tytuł magistra zarządzania finansami i rachunkowości. Ukończył także specjalistyczny kurs doradztwa podatkowego w zakresie podatków dochodowych organizowany przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, uzyskując dyplom „Eksperta ds. podatków dochodowych od osób fizycznych”. Ceniony za wyjątkową dokładność, precyzję oraz umiejętność przystępnego tłumaczenia skomplikowanych zagadnień podatkowych. Jako redaktor wyróżnia się zdolnością do szybkiej identyfikacji kluczowych problemów oraz dostarczania wartościowych wskazówek praktycznych dla czytelników. Regularnie uczestniczy w konferencjach i szkoleniach branżowych, stale poszerzając swoją wiedzę w zakresie podatków i prawa gospodarczego. Dzięki bogatemu doświadczeniu zawodowemu oraz solidnemu przygotowaniu merytorycznemu, jest uznawany za jednego z najbardziej kompetentnych redaktorów specjalizujących się w obszarze podatków osobistych w Polsce. Zapraszam do kontaktu: mail: m.zietek@podatnik.info linkedin: https://www.linkedin.com/in/miros%C5%82aw-zi%C4%99tek-311161175

Ocena artykułu:

(4.7/5), głosów: 303