Ryczałt energetyczny - kto może go otrzymać i jak ubiegać się o świadczenie?
Ryczałt energetyczny to dodatek finansowy, który przysługuje niektórym emerytom i rencistom, mający na celu zrekompensowanie kosztów związanych z wydatkami na opłacanie racjunków za energię elektryczną. Świadczenie to jest przyznawane na podstawie określonych przepisów i obejmuje wybrane grupy osób, w tym kombatantów czy inwalidów wojennych. Dowiedz się, kto może skorzystać z ryczałtu energetycznego, jakie są warunki jego przyznania oraz w jaki sposób można go uzyskać.
Spis treści:
- Ułatwienie w opłacaniu rachunków za energię elektryczną dla osób uprawnionych - Czym jest ryczałt energetyczny?
- Komu przysługuje ryczałt energetyczny?
- Dziedziczenie ryczałtu energetycznego
- Jakie są warunki przyznania ryczałtu energetycznego?
- Nabór wniosków. Jak ubiegać się o przyznanie ryczałtu energetycznego?
- Wysokość ryczałtu energetycznego
- Dlaczego ryczałt energetyczny jest ważny?
- FAQ - najczęściej zadawane pytania
Ułatwienie w opłacaniu rachunków za energię elektryczną dla osób uprawnionych - Czym jest ryczałt energetyczny?
Ryczałt energetyczny to specjalny dodatek do emerytur i rent, który ma na celu wspomaganie osób, które z różnych powodów potrzebują wsparcia w pokrywaniu kosztów zużycia energii elektrycznej. Świadczenie to nie jest przyznawane automatycznie dla wszystkich emerytów i rencistów, lecz przysługuje jedynie wybranym grupom osób, które spełniają określone kryteria wynikające z przepisów prawa z zakresu ubezpieczeń społecznych. Co ważne, możliwe jest także dziedziczenie środków w przypadku wdów i wdowców po osobach uprawnionych.
Dodatek ten niekiedy bywa potocznie porównywany do „bonu energetycznego”, jednak w rzeczywistości jest świadczeniem odrębnym, uregulowanym ustawowo.
Komu przysługuje ryczałt energetyczny?
Ryczałt energetyczny nie jest dostępny dla wszystkich emerytów i rencistów. Przysługuje on jedynie określonym grupom uprawnionych osób. Komu przysługuje ryczałt energetyczny?
-
Kombatanci – osoby, które brały udział w walkach na rzecz niepodległości Polski w czasie wojny, mają prawo do dodatkowego wsparcia w formie ryczałtu energetycznego.
-
Inwalidzi wojenni i wojskowi – osoby, które na skutek działań wojennych doznały trwałego uszczerbku na zdrowiu, także kwalifikują się do tego dodatku.
-
Osoby represjonowane politycznie – to osoby, które w przeszłości były represjonowane przez systemy totalitarne, np. były więźniami politycznymi lub zesłańcami na Syberię.
-
Witryniści, Sybiracy oraz osoby deportowane – osoby, które w okresie II wojny światowej były deportowane lub przebywały w obozach koncentracyjnych czy na zesłaniu, również mogą skorzystać z tego świadczenia.
- Żołnierze przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach pozyskiwania rud uranowych czy batalionach budowlanych w ramach zastępczej służby wojskowej.
Dziedziczenie ryczałtu energetycznego
W przypadku wdów i wdowców po osobach uprawnionych istnieje możliwość kontynuacji pobierania dodatku. Zgodnie z przepisami, prawo do tego świadczenia przysługuje emerytom i rencistom, którzy byli małżonkami zmarłych osób mających status kombatanta lub osoby represjonowanej.
Oznacza to, że w przypadku wdów po kombatancie, w przypadku wdów po osobach represjonowanych albo żołnierzach przymusowo zatrudnionych – można kontynuować pobieranie dodatku.
Jakie są warunki przyznania ryczałtu energetycznego?
Aby otrzymać ryczałt energetyczny, trzeba spełnić określone wymogi. Spełniają określone kryteria tylko te osoby, które potrafią udokumentować działalność kombatancką lub represję.
Konieczne jest m.in.:
- posiadanie odpowiednich dokumentów (np. zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień potwierdzające okres i rodzaj przymusowego zatrudnienia),
- przedstawienie decyzji z Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,
- zaświadczenie właściwego organu wojskowego – w przypadku wdów po żołnierzach, którzy zostali przymusowo zatrudnieni.
Osoba chcąca otrzymać dodatek musi złożyć wniosek wraz z dokumentami, które potwierdzają status kombatanta lub członka rodziny po kombatancie.
Nabór wniosków. Jak ubiegać się o przyznanie ryczałtu energetycznego?
Aby ubiegać się o ryczałt energetyczny, należy złożyć wniosek o przyznanie ryczałtu ZUS-ERK, składany w odpowiednich placówkach ZUS. Do wniosku należy dołączyć:
-
decyzję szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych:
-
stwierdzającą okresy działalności kombatanckiej lub represji w przypadku kombatantów i osób represjonowanych,
-
potwierdzającą uprawnienia jako członka rodziny po kombatancie w przypadku wdów lub wdowców;
-
-
zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień, potwierdzające okres i rodzaj przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej – w przypadku żołnierzy przymusowo zatrudnionych;
-
zaświadczenie właściwego organu wojskowego – w przypadku wdów po żołnierzach przymusowo zatrudnionych.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących wniosku, warto skonsultować się z pracownikami ZUS lub innych odpowiednich instytucji, aby upewnić się, że wszystkie wymagane dokumenty zostały złożone prawidłowo.
Wysokość ryczałtu energetycznego
W 2025 r. wysokość ryczałtu energetycznego wynosi 312,71 zł miesięcznie. Kwota ta jest waloryzowana co roku i ogłaszana do 7. dnia roboczego lutego każdego roku przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Informacja ta publikowana jest w "Monitorze Polskim", czyli Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej. Nowa stawka zaczyna obowiązywać od 1 marca. Jego wysokość zależna jest jednak od decyzji administracyjnych.
Świadczenie wypłacane jest w formie dodatku do emerytury lub renty. Beneficjenci otrzymują go łącznie z tym świadczeniem, w ramach jednego przelewu. Warto jednak podkreślić, że wysokość ryczałtu energetycznego może ulegać zmianom w zależności od decyzji organów administracyjnych. W sytuacji, gdy emeryt lub rencista ma prawo do kilku świadczeń, wypłacany jest tylko jeden ryczałt energetyczny.
Dlaczego ryczałt energetyczny jest ważny?
Ryczałt energetyczny jest niezwykle istotnym wsparciem finansowym dla osób starszych i niepełnosprawnych, które często borykają się z wysokimi kosztami utrzymania. Rosnące ceny energii elektrycznej mogą znacząco obciążać budżet domowy, zwłaszcza w przypadku osób, które mają ograniczone dochody z emerytury czy renty. Dodatek ten pozwala na częściowe pokrycie tych wydatków, co może poprawić jakość życia beneficjentów.
Dla wielu osób ryczałt energetyczny jest symbolicznym wyrazem wdzięczności za ich poświęcenie w przeszłości, np. podczas walk o niepodległość kraju. Jest to także forma wsparcia dla tych, którzy doświadczyli represji politycznych, a ich obecna sytuacja materialna nie jest łatwa. W praktyce oznacza pomoc osobom korzystającym z dodatku w pokrywaniu kosztów utrzymania gospodarstw domowych.
Od autora: „Ryczałt energetyczny to przykład świadczenia, które łączy w sobie funkcję socjalną i symboliczną. Z jednej strony realnie odciąża domowy budżet, z drugiej – stanowi wyraz uznania dla kombatantów i osób represjonowanych.”
Anna Ciecierska, redaktor merytoryczny Podatnik.info
Podstaw prawna:
- Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
- Ustawa z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach.
- Rozporządzenie z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie przyznania kombatantom i innym osobom uprawnionym świadczenia w wysokości dodatku kombatanckiego, dodatku kompensacyjnego oraz ryczałtu energetycznego.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Komu przysługuje ryczałt energetyczny?
Świadczenie przysługuje kombatantom, inwalidom wojennym i osobom represjonowanym oraz wdowom i wdowcom po tych osobach.
2. Jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku?
Niezbędne są m.in. decyzje Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów, zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień i zaświadczenie właściwego organu wojskowego.
3. Czy ryczałt energetyczny podlega kryterium dochodowemu?
Zasadniczo nie, ale musi być przyznany osobom posiadającym status kombatanta lub osoby represjonowanej i spełniającym określone kryteria ustawowe.
4. Jaka jest wysokość ryczałtu energetycznego?
W 2025 r. wynosi on 312,71 zł miesięcznie. Jego wysokość jest ustalana co roku i ogłaszana w formie komunikatu w Monitorze Polskim.
5. Czy można dziedziczyć ryczałt energetyczny?
Tak, w przypadku wdów i wdowców po osobach uprawnionych możliwe jest dalsze pobieranie świadczenia.
6. Czy bon energetyczny to to samo co ryczałt energetyczny?
Nie. Bon energetyczny to odrębne świadczenie, wprowadzone w innym celu (np. wsparcia szerszych grup gospodarstw domowych). Ryczałt energetyczny przysługuje wyłącznie kombatantom, osobom represjonowanym i ich rodzinom, na podstawie szczegółowych przepisów.
