Raportowanie ESG – co to jest i jakie obowiązki nakłada na przedsiębiorców?
Unia Europejska wprowadziła regulacje, które mają na celu przede wszystkim zadbanie o transparentność w przedsiębiorstwach. Jednym z rozwiązań jest raportowanie ESG. Co to jest i jakie obowiązki nakłada na właścicieli firm? Poniżej analizujemy, co wpływa na ocenę przedsiębiorstwa w ratingach ESG oraz dlaczego ma istotne znaczenie dla jego strategii zrównoważonego rozwoju i podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Spis treści:
- Raportowanie ESG wchodzi w życie
- Co to jest raportowanie ESG?
- ESG – w Polsce. Kto ma obowiązek raportowania?
- Jaki jest harmonogram wdrażania CSRD?
- Podsumowanie: raportowanie ESG – najważniejsze informacje
- FAQ - Najczęściej zadawane pytania
Raportowanie ESG wchodzi w życie
Od 2024 roku obowiązek raportowania ESG staje się kluczowym obowiązkiem dla wielu przedsiębiorstw w Europie, w tym również w Polsce. Nowe regulacje zmierzają do zwiększenia przejrzystości w obszarach związanych ze środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością oraz ładem korporacyjnym. Wprowadzenie obowiązkowego raportowania zrównoważonego rozwoju ma na celu nie tylko poprawę jakości informacji, ale także ułatwienie funduszom inwestycyjnym i innym inwestorom podejmowania decyzji inwestycyjnych opartych na kryteriach ESG. Pozwala to również na ograniczenie ryzyka utraty reputacji dla firm.
Skrót ESG pochodzi od słów Environmental – środowisko, Social – społeczeństwo oraz Governance – zarządzanie. Są to czynniki, których dotyczy proces ujawniania danych przez firmy. Przedsiębiorstwa zobowiązane do raportowania ESG muszą dostosować się do wytycznych Dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która zastępuje wcześniejszą Dyrektywę NFRD i rozszerza obowiązek raportowania na kolejne podmioty.
Więcej informacji o nowym obowiązku dla firm znajduje się w akcie prawnym Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 roku w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Co to jest raportowanie ESG?
Raportowanie ESG w Polsce to proces ujawniania przez firmy danych dotyczących ich wpływu na środowisko, społeczeństwo i zarządzanie. Jakie dane obejmuje obowiązek raportowania ESG?
Raportowanie ESG w Polsce obejmuje wiele kryteriów w trzech głównych obszarach:
- E (Environmental) – Środowisko: Dotyczy takich wskaźników jak zmiana klimatu, zanieczyszczenie, wykorzystanie zasobów oraz gospodarka o obiegu zamkniętym, a także ochrona środowiska w kontekście emisji gazów cieplarnianych, różnorodności biologicznej i ekosystemów, a także zasobów wodnych i morskich.
- S (Social) – Społeczeństwo: Obejmuje informacje dotyczące warunków pracy i bezpieczeństwa pracy dla własnych pracowników, a także pracowników w łańcuchu wartości i łańcuchu dostaw. Ważne są też relacje z lokalnymi społecznościami, konsumentami i użytkownikami końcowymi.
- G (Governance) – Zarządzanie: Odnosi się do kwestii związanych z ładem korporacyjnym (Corporate Governance), w tym prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania ryzykami oraz szansami w obszarze zrównoważonego rozwoju.
Jakie wskaźniki ESG są uwzględniane w raportach ESG?
Wskaźniki ESG są podzielone na trzy kategorie:
- Wskaźniki jednolite dla wszystkich podmiotów (sector-agnostic indicators).
- Wskaźniki jednolite dla podmiotów z danej branży (sector-specific indicators).
- Wskaźniki określone dla danego podmiotu (entity-specific indicators) – obejmujące informacje nieuwzględnione w pozostałych kategoriach, które mają istotne znaczenie dla danego przedsiębiorstwa.
Raporty zrównoważonego rozwoju muszą zawierać informacje z następujących obszarów:
- Strategiczny: Model biznesowy, strategia rozwoju, ryzyka, zagrożenia i szanse, wpływ na poszczególne rodzaje kapitału, a także nadzór nad kwestiami ESG.
- Polityki i strategie: Plany działań oraz cele dotyczące poszczególnych tematów w zakresie zrównoważonego rozwoju.
- Efekty działań: Wyniki zrealizowanych działań i ich odniesienie do zakładanych celów.
ESG – w Polsce. Kto ma obowiązek raportowania?
Obowiązek raportowania ESG w Polsce wszedł w życie od stycznia 2024 roku. Zgodnie z zapisami dyrektywy CSRD, nowe przepisy obejmują przedsiębiorstwa spełniające trzy kryteria:
- zatrudnianie ponad 250 pracowników,
- obroty powyżej 40 mln euro,
- aktywa przekraczające 20 mln euro.
Jaki jest harmonogram wdrażania CSRD?
Przepisy uwzględnione w dyrektywie przewidują trzystopniowy harmonogram wdrożenia zmian.
- Od 2024 roku – największe podmioty, które już obecnie sporządzają tzw. raporty niefinansowe na podstawie ustawy o rachunkowości. Dotyczy to dużych przedsiębiorstw oraz grup kapitałowych mających powyżej 500 pracowników oraz spełniających jedno z kryteriów: suma bilansowa powyżej 50 mln euro lub przychody netto ze sprzedaży powyżej 25 mln euro.
- Od 2025 roku – duże organizacje zatrudniające od 251 do 500 pracowników. Muszą one spełniać jedno z dwóch kryteriów dotyczących sumy bilansowej przekraczającej 50 mln euro lub przychodów netto ze sprzedaży wynoszącej więcej niż 25 mln euro.
- Od 2026 roku – małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) notowane na rynkach regulowanych na giełdzie, z wyjątkiem mikroprzedsiębiorstw.
Wprowadzenie obowiązku raportowania ESG oznacza dla przedsiębiorstw konieczność dostosowania swoich procesów zarządzania i systemów raportowych. To jednak również szansa na budowanie silniejszej pozycji rynkowej, działaniach ESG i realizacji strategii opartych na odpowiedzialności społecznej i zrównoważonym rozwoju. Wskaźniki finansowe w tym kontekście zyskują nową perspektywę.
"Raportowanie ESG to nie tylko formalny obowiązek, ale przede wszystkim narzędzie, które pozwala firmom spojrzeć na swoją działalność z zupełnie nowej perspektywy. W praktyce oznacza to, że dzięki zbieraniu i analizie danych ESG, przedsiębiorstwa zyskują możliwość nie tylko spełnienia wymogów prawnych, ale także budowania długoterminowej wartości, zaufania inwestorów oraz wzmocnienia swojej pozycji na rynku".
Mirosław Ziętek, redaktor merytoryczny
Podsumowanie: raportowanie ESG – najważniejsze informacje
Poniżej prezentujemy najistotniejsze kwestie omówione szczegółowo w artykule.
- Od 2024 roku wchodzą w życie nowe zasady dla największych podmiotów w Polsce. Jest to wdrożone przez dyrektywy unijne – raportowanie ESG.
- Co to jest? ESG w Polsce obejmuje obszary: środowisko (Environmental), społeczeństwo (Social) i ład korporacyjny (Governance).
- Celem regulacji jest zwiększenie przejrzystości w obszarach środowiskowych, społecznych i zarządczych.
- Wprowadzenie raportowania ESG ma ułatwić inwestorom podejmowanie świadomych decyzji. Firmy muszą dostosować się do Dyrektywy CSRD, zastępującej wcześniejszą Dyrektywę NFRD.
- Firmy raportują dane dotyczące między innymi: klimatu, zanieczyszczenia, zasobów wodnych, różnorodności biologicznej oraz gospodarki o obiegu zamkniętym.
- Raportowanie społeczne uwzględnia warunki pracy pracowników, łańcucha wartości, społeczności oraz konsumentów.
- Raportowanie ładu zarządczego obejmuje zasady prowadzenia działalności i zarządzanie ryzykiem ESG.
- Od kiedy? Obowiązek raportowania ESG w Polsce wszedł w życie w styczniu 2024 roku. Dotyczy firm spełniających co najmniej dwa z trzech kryteriów: ponad 250 pracowników, obroty powyżej 40 mln euro lub aktywa przekraczające 20 mln euro.
- Kolejnym krokiem jest składanie raportów za rok obrotowy 2025 przez duże organizacje zatrudniające od 251 do 500 pracowników.
- Ostatnim etapem jest raportowanie ESG za rok obrotowy 2026 przez małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie.
Jeżeli masz dodatkowe wątpliwości dotyczące procesu ESG, możesz skonsultować się z ekspertami Podatnik.info. Nasz bezpłatny program zapewnia możliwość zadania dowolnego pytania specjalistom z obszaru prawa, księgowości i finansów. W okresie rozliczenia rocznych deklaracji PIT możesz skorzystać z rozwiązań umożliwiających dopełnienie formalności nawet w 5 minut.
FAQ - Najczęściej zadawane pytania
1. Czy raportowanie ESG dotyczy również spółek notowanych na giełdzie?
Tak, spółki zatrudniające powyżej 500 pracowników i spełniające określone kryteria finansowe już od 2024 roku mają obowiązek raportowania ESG. Małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na rynkach regulowanych będą miały ten obowiązek od 2026 roku.
2. Co to jest dyrektywa CSRD - dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju?
To nowa dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która poszerza zakres i standardy raportowania niefinansowego w Unii Europejskiej.
3. Czy MŚP będą musiały raportować?
Docelowo, tak. Obowiązek raportowania ESG obejmie sektor MŚP notowany na giełdzie, a swój pierwszy raport będą musiały złożyć za rok obrotowy 2026.
4. Czym różni się ESG od CSR?
CSR (Corporate Social Responsibility) to szersza koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu. ESG to bardziej mierzalne wskaźniki i kryteria, które są wykorzystywane przez inwestorów do oceny przedsiębiorstwa.
5. Czy raportowanie ESG jest obowiązkowe dla każdej firmy?
Nie, obowiązek raportowania dotyczy firm, które spełniają określone kryteria finansowe oraz zatrudnienia, a ich harmonogram wdrożenia jest rozłożony w czasie.
