Podatek od nieujawnionych dochodów - ile wynosi, kto musi zapłacić i jakie są konsekwencje?
Podatek od nieujawnionych dochodów to sankcyjna forma opodatkowania przychodów, które nie zostały zgłoszone fiskusowi. Może dotyczyć to nieudokumentowanych źródeł, nierejestrowanej działalności lub darowizn bez pokrycia. W artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest podatek od nieujawnionych dochodów, kogo dotyczy, ile wynosi oraz jakie konsekwencje wiążą się z zatajeniem przychodów.
Spis treści:
- Czym jest podatek od nieujawnionych dochodów?
- Ile wynosi podatek od nieujawnionych dochodów?
- Kto musi zapłacić podatek od nieujawnionych dochodów?
- Konsekwencje nieujawnienia dochodów
- Jak prawidłowo rozliczyć dochody z ukrytych źródeł?
- Często zadawane pytania dotyczące podatku od nieujawnionych dochodów
Czym jest podatek od nieujawnionych dochodów?
Nieszczelność systemu podatkowego wymaga od państwa wprowadzania rozwiązań prawnych, których celem jest dyscyplinowanie podatników. Do takich narzędzi należy między innymi podatek od nieujawnionych dochodów. W tej części artykułu przyjrzymy się jego definicji oraz podstawie prawnej.
Definicja i cel podatku
Podatek od nieujawnionych dochodów to szczególny rodzaj opodatkowania mający na celu objęcie fiskalną kontrolą wszystkich przychodów podatnika – również tych, które nie zostały ujawnione w zeznaniu podatkowym.
Wprowadzenie takiego rozwiązania ma przede wszystkim wzmocnić skuteczność egzekwowania należności od osób uchylających się od płacenia podatków. Podatek od nieujawnionych dochodów pozwala również zredukować ryzyko działalności nielegalnej poprzez charakter sankcyjny oraz znacznie wyższą stawkę niż obowiązującą uczciwych podatników.
Jeżeli masz wątpliwości, jak rozliczyć swoje dochody, sprawdź również artykuł: https://www.podatnik.info/publikacje/jak-rozliczac-przychody-z-roznych-zrodel,6259ef
Jakie przychody są objęte podatkiem?
Zgodnie z art. 25b ustawy o PIT, podatek od nieujawnionych źródeł przychodów obejmuje przychody:
-
nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach obejmujące przychody ze źródeł wskazanych przez podatnika, ujawnione w nieprawidłowej wysokości,
-
ze źródeł nieujawnionych obejmujące przychody ze źródeł niewskazanych przez podatnika i nieustalonych przez organ podatkowy
w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi, uzyskanymi przed poniesieniem tego wydatku.
Przykładem mogą być: dochody z niezarejestrowanej działalności gospodarczej, środki pieniężne nieujawnione w ewidencji, darowizny lub pożyczki niewykazane w deklaracjach, przychody z prywatnej sprzedaży majątku niezgłoszone w urzędzie.
Podstawy prawne i organy nadzorujące
Zasady opodatkowania dochodu z nieujawnionych źródeł reguluje ustawa dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350) oraz przepisy uwzględnione w ustawie z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy (Dz. U. 1999 Nr 83 poz. 930). Kontrolę nad prawidłowością rozliczeń sprawują urzędy skarbowe, urzędy celno-skarbowe oraz Krajowa Administracja Skarbowa (KAS).
Ile wynosi podatek od nieujawnionych dochodów?
Wysokość podatku od nieujawnionych dochodów nie jest uzależniona od skali podatkowej ani rodzaju uzyskanego przychodu. Ma ona charakter sankcyjny. Urząd skarbowy stosuje w tym przypadku jedną z najwyższych stawek w polskim systemie podatkowym, co ma zniechęcać do ukrywania źródeł dochodu. Poniżej wyjaśniamy, jakie zasady obowiązują opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł przychodu.
Stawki podatkowe i limit dochodu
Podatek od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodu ma charakter sankcyjny. Zgodnie z art. 25e ust. 1 ustawy o PIT, stawka podatku wynosi 75% podstawy opodatkowania. Nie stosuje się w tym przypadku zwykłej skali podatkowej (12% i 32%). Oznacza to, że każde nieujawnione źródło dochodu może skutkować bardzo wysoką daniną.
Dodatkowe opłaty i odsetki
Warto zwrócić uwagę, że niezapłacony podatek może skutkować naliczeniem odsetek ustawowych za zwłokę. Jeżeli nieujawnione przychody zostaną wykryte podczas kontroli skarbowej mogą zostać nałożone kary grzywny wynikające z Kodeksu karnego skarbowego. W niektórych przypadkach może dojść do postępowania sądowego.
Kto musi zapłacić podatek od nieujawnionych dochodów?
Opodatkowanie dochodu z nieujawnionych źródeł wzbudza wiele wątpliwości ze względu na wysokość obowiązującej stawki. W tej części analizujemy, kogo dotyczy ten podatek oraz w jakich sytuacjach można uniknąć sankcji.
Obowiązek podatkowy
Zgodnie z art. 84 Konstytucji RP, każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznoprawnych, w tym podatków określonych w ustawie. Oznacza to, że działanie mające na celu uniknięcie opodatkowania niesie ze sobą konsekwencje zarówno dla osób fizycznych, jak i prawnych.
Obowiązek zapłaty podatku od nieujawnionych dochodów dotyczy każdej osoby fizycznej, która uzyskała środki pieniężne z nieujawnionych źródeł przychodów i nie rozliczyła ich w zeznaniu PIT.
Odpowiedzialność dotyczy również współmałżonków w przypadku wspólnego rozliczenia, jeżeli przychody były wspólne lub powiązane.
Wyjątki i sytuacje szczególne
Warto jednak zwrócić uwagę, że nie każdy przypadek będzie wymagał zapłaty sankcyjnego podatku. Stawki podatku w wysokości 75% może uniknąć podatnik, który:
-
złoży korektę deklaracji PIT i dobrowolnie ujawni ukryte przychody,
-
lub udokumentuje pochodzenie środków w toku kontroli.
Zwolnione z podatku mogą być także niektóre darowizny lub spadki, jeśli mieszczą się w określonych limitach ustawowych.
Konsekwencje nieujawnienia dochodów
Jak wspomnieliśmy, nieujawnione przychody mogą skutkować nie tylko obowiązkiem zapłaty wysokie podatku, ale również sankcjami finansowymi oraz karnymi. Poniżej analizujemy szczegółowo przepisy obowiązujące w tym obszarze.
Kary finansowe i sankcje podatkowe
Ustalenie przez urząd skarbowy nieujawnionych dochodów skutkuje:
-
obowiązkiem zapłaty 75% podatku,
-
dodatkowymi odsetkami,
-
oraz możliwym wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
Odpowiedzialność karna skarbowa
Celowe zatajenie dochodów może zostać uznane za przestępstwo skarbowe. Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, grozi za to grzywna do kilkuset stawek dziennych, a w rażących przypadkach nawet kara ograniczenia lub pozbawienia wolności.
Wpływ na przyszłe rozliczenia podatkowe
Wykrycie nieujawnionych przychodów przez urząd skarbowy obniża wiarygodność podatnika. Może to skutkować:
-
częstszymi kontrolami w przyszłości,
-
utratą prawa do niektórych ulg i odliczeń,
-
ograniczonym dostępem do kredytów i finansowania.
Jak prawidłowo rozliczyć dochody z ukrytych źródeł?
Dobrowolne ujawnienie nieopodatkowanych przychodów to zawsze najlepsze rozwiązanie, które pozwala uniknąć sankcji i poprawić historię rozliczeń. W tej części opisujemy krok po kroku, jak zgłosić dochody z ukrytych źródeł.
Procedura zgłoszenia i płatności podatku
Najlepszym rozwiązaniem jest dobrowolne ujawnienie dochodów i złożenie korekty zeznania PIT. Podatnik powinien wskazać źródło przychodu, obliczyć należny podatek oraz wpłacić go na konto urzędu skarbowego.
Dokumentacja i dowody
Warto przedstawić dokumenty potwierdzające pochodzenie środków, na przykład:
-
umowy sprzedaży,
-
potwierdzenia przelewów,
-
umowy darowizny lub pożyczki.
Dzięki temu można zwiększyć wiarygodność, uniknąć nieporozumień z urzędem i udowodnić legalne źródło przychodów.
Terminy rozliczenia
Korektę deklaracji można złożyć w ciągu 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Po tym okresie zobowiązanie może ulec przedawnieniu, o ile wcześniej nie wszczęto postępowania kontrolnego.
Często zadawane pytania dotyczące podatku od nieujawnionych dochodów
Podatek od nieujawnionych dochodów budzi wiele wątpliwości – zwłaszcza w zakresie możliwości korekty rozliczenia, sposobu udokumentowania przychodów czy wysokości sankcji. Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania przez podatników.
Czy podatek można zapłacić wstecz?
Tak – podatek można uregulować wstecz, ale najpierw należy złożyć korektę deklaracji PIT, o ile zobowiązanie nie uległo przedawnieniu.
Co zrobić, gdy źródło dochodu jest trudne do udokumentowania?
Warto przedstawić wszelkie dostępne dowody, na przykład przelewy, umowy ustne potwierdzone świadkami. Jeśli to niemożliwe, urząd może przyjąć, że środki pochodzą z nieujawnionych źródeł.
Czy istnieje możliwość zmniejszenia sankcji przy dobrowolnym ujawnieniu dochodu?
Tak – dobrowolne złożenie korekty oraz zapłata podatku przed kontrolą pozwala uniknąć 75% stawki i sankcji karnych.
Podsumowanie
Prawidłowe rozliczenie dochodów pozwala uniknąć sankcji, odsetek oraz dodatkowych opłat. Jeżeli masz wątpliwości, czy Twoje zeznanie podatkowe jest złożone w prawidłowy sposób, możesz skorzystać z programu Podatnik.info. W okresie rozliczenia deklaracji PIT zapewniamy trzy rozwiązania, które umożliwiają dopełnienie formalności nawet w 5 minut. Sprawdź, co jeszcze możesz zyskać z Podatnik.info!
Źródła:
https://www.podatki.gov.pl/pit/abc-pit/co-jesli-nie-ujawniasz-wszystkich-przychodow/
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910800350/U/D19910350Lj.pdf
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zrodla-nieujawnione-a-dokumentowanie-przychodow-i-wydatkow
