Podatek ekologiczny od samochodu

2023-11-13

Podatek ekologiczny od samochodów budzi wiele kontrowersji wśród kierowców. Choć jeszcze nie wiadomo ile wyniesie, to jedno jest już pewne – jednorazowa opłata rejestracyjna będzie obowiązywała do końca 2024 roku.

Nowa opłata za użytkowanie samochodów spalinowych jest wymogiem, który należy spełnić w celu uzyskania przez Polskę środków na realizację Krajowego Planu Odbudowy. Obowiązek zapłaty daniny ciąży na wszystkich kierowcach państw Unii Europejskiej.

Nowy podatek ekologiczny od samochodu (znany jako podatek od auta spalinowego) mający na celu ograniczenie emisji spalin wprowadziły już m.in. Czechy, Bułgaria, Węgry.

Państwa te, jako beneficjenci pieniędzy z KPO, muszą wdrożyć szereg rozwiązań związanych z ekologią i ochroną klimatu. Wprowadzenie nowego podatku od samochodów spalinowych wynika ze zobowiązań, do których wprowadzenia Polska zobowiązała się, podpisując tzw. kamienie milowe. Oprócz wprowadzenia podatku spalinowego nakładają one inne ekologiczne zobowiązania związane z transportem spalinowym. Są nimi m.in. wprowadzenie niskoemisyjnych autobusów dla transportu miejskiego, modernizację linii kolejowych czy likwidacja niebezpiecznych miejsc, znanych jako "czarne punkty” w ramach ekologicznego transportu. Spełnienie tych warunków jest niezbędne dla uzyskania pieniędzy na Krajowy Plan Odbudowy.

Wprowadzenie podatku ekologicznego z pewnością nie ucieszy wielu właścicieli starszych modeli aut.

Po co nowy podatek spalinowy?

Celem poboru nowej daniny jest:

- zniechęcenie obywateli do posiadania i użytkowania starych pojazdów, które są znacznie bardziej szkodliwe dla środowiska,

- zachęcenie właścicieli starych aut do ich zezłomowania,

- zachęcenie kierowców do zakupu ekologicznych samochodów elektrycznych.

Jak sama nazwa wskazuje, głównym celem podatku jest działanie proekologiczne, stworzenie rozwiązań mających na celu ochronę środowiska i walkę ze zmianami klimatu. Samochody spalinowe emitują dwutlenek węgla i inne szkodliwe gazy. Wymiana starych aut na bardziej ekologiczne modele, przyczyni się do ograniczenia emisji i poprawy jakości powietrza.

Według zaleceń Unii Europejskiej należy ograniczać zakup oraz korzystanie z aut z silnikiem spalinowym. Z drugiej strony zaleca się, aby wspierać zakup aut elektrycznych, które są znacznie mniej szkodliwe dla klimatu.

Jaka kwota podatku ekologicznego?

Dokładna kwota podatku od samochodów spalinowych nie jest jeszcze znana. Jak podaje „Rzeczpospolita”, podatek ma być naliczany corocznie i ma stanowić jednorazową daninę rejestracyjną. Natomiast w 2026 roku według wstępnych ustaleń opłata będzie stała i zamieni się w nowy podatek spalinowy, który będzie naliczany każdego roku za użytkowanie samochodu spalinowego.

Normy emisji spalin

Wciąż dokładnie nie wiadomo jakie kryteria będą uwzględniane podczas naliczania podatku, ale wg. wstępnych ustaleń pod uwagę będą brane rok produkcji samochodu, a także normy emisji spalin.

Prawdopodobne kryteria:

- rok produkcji pojazdu - starsze auta nie spełniają norm;

- normy emisji spalin (normy EURO danego samochodu), auta, które emitują mniej spalin będą opodatkowane mniejszą kwotą;

- stopień emisji dwutlenku węgla (CO2),  im mniej samochód będzie emitował dwutlenku węgla tym mniejsza opłata;

- stopień emisji tlenków azotu (NOx), substancja wydzielana przez samochody, która jest również szkodliwa dla środowiska, im mniejsze jej wydzielanie przez  auto, tym mniejszy podatek.

Im starszy samochód, czyli mniej ekologiczny z większą emisją szkodliwych substancji, tym prawdopodobnie właściciel zapłaci większy podatek ekologiczny.

Kto nie zapłaci za podatek spalinowy?

W projekcie ustawy o podatku od samochodów spalinowych są informacje o tym, jakich właścicieli pojazdów danina nie obejmie.

Z nowego podatku zostaną zwolnione pojazdy wojskowe oraz te uznawane za zabytkowe, a także:

• pojazdy, które są używane do celów specjalnych,

• pojazdy samochodowe jednośladowe lub z bocznym wózkiem – wielośladowym, skutery śnieżne i wózki golfowe,

• mienie przesiedlenia osoby fizycznej przybywającej na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającej z czasowego pobytu z zagranicy.

Podatek spalinowy zapłacą za to właściciele samochodów z silnikami spalinowymi, również hybryd typu plug-in.

Jak uniknąć podatku? Właściciele pojazdów elektrycznych będą jako jedyni zwolnieni z opłaty.

Podatek ekologiczny w krajach Unii Europejskiej

Choć podatek ekologiczny jest egzekwowany w krajach Unii Europejskiej to już szczegółowe zasady poboru tej daniny określa samo państwa. Na Węgrzech rząd postanowił sam opłacić podatek w przypadku właścicieli najstarszych samochodów, których nie stać na jego zapłatę.

W Czechach podatkiem spalinowym obciążone są tylko samochody służbowe.

Z kolei w Bułgarii należy zapłacić daninę od każdego pojazdu, a wysokość podatku naliczana jest od mocy silnika – 0,60-3,22 euro od każdego kW. Przeliczając za 2-litrowy silnik, który ma moc 110kW bułgarscy kierowcy muszą zapłacić ok. 350 euro (ok. 1500 zł).

W Holandii jednorazowa opłata wynosi średnio 650 EUR (ok. 2800 zł!).

W Polsce nie znamy jeszcze wysokości podatku.

Rynek starych samochodów

Nowe przepisy podatkowe mogą negatywnie wpłynąć na rynek samochodów używanych.
W Polsce jest szczególnie dużo aut ze starymi normami spalin. Szacuje się, że 41 proc. samochodów spalinowych w kraju ma ponad 20 lat. Posiadamy najstarszą flotę aut w Unii Europejskiej!

Podatek ekologiczny uderzy przede wszystkim we właścicieli aut z najstarszymi normami emisji spalin, grupę osób gorzej sytuowanych, których nie stać na zakup nowych czy ekologicznych pojazdów. Tańsze auta kupują osoby, dla których jest to jedyna możliwa opcja.

Dodatkowo, planowane Strefy Czystego Transportu i coraz wyższe ceny paliw mogą ostatecznie skutecznie zniechęcić do posiadania auta. Nie każdy kierowca będzie mógł sobie pozwolić na przesiadkę na auto elektryczne czy nawet oszczędniejszy i nowszy model spalinowy.

Taka sytuacja dla wielu Polaków może oznaczać wykluczenie komunikacyjne, szczególnie na wsiach, gdzie samochód często jest jedyną dostępną opcją dojazdu do np. pracy, czy szkoły.

Zgodnie z założeniami, ustawodawca chce zmusić kierowców do przesiadki na auta elektryczne, które obecnie są jednak bardzo drogie i niewiele osób na nie stać.

Polski rząd nie ustalił jeszcze terminu wprowadzenia opłaty, jednak zgodnie z przepisami podatek spalinowy zostanie wprowadzony do końca 2024 roku.

Podatek ekologiczny od samochodu, najważniejsze informacje:

• Nowy podatek ekologiczny od samochodów spalinowych ma zostać wprowadzony w Polsce do końca 2024 roku. Początkowo będzie to jednorazowa opłata, a od 2026 roku przekształcona w podatek naliczany każdego roku.

• Wysokość podatku będzie zależała od kilku czynników, takich jak rok produkcji pojazdu, normy emisji spalin (norma Euro), stopień emisji dwutlenku węgla oraz stopień emisji tlenków azotu (NOx).

• Nowy podatek może wpłynąć na rynek samochodów używanych, a najbardziej tych z niższymi normami emisji, co może obniżyć ich wartość rynkową.

• Wprowadzenie tego podatku ma na celu zachęcić kierowców do zakupu pojazdów o niższej emisji spalin, co wpłynie na poprawę jakości powietrza i ochronę środowiska.