Tarcza 4.0 – nowe przepisy umożliwiają wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji, ale tylko przez pracodawcę

2020-08-27

Zmiany w świecie biznesu! W związku z wystąpieniem COVID-19 pojawiają się kolejne regulacje prawne, które mają ułatwić funkcjonowanie przedsiębiorstw i pracowników. Tarcza 4.0 znosi zasady konkurencyjności! Co to oznacza? Pracodawca ma prawo wypowiedzieć umowę o zakazie konkurencji. Na czym dokładnie polegają te zmiany? Przedsiębiorco, to musisz wiedzieć!

Spis treści

• Tarcza 4.0 ¬– wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji przez pracodawcę
• Umowa o zakazie konkurencji – co zmieniło się w świetle nowych przepisów?
• Uwaga, pracowniku – to musisz wiedzieć!
• Umowa o zakazie konkurencji – odszkodowanie
• Podsumowanie: Zakaz konkurencji – odszkodowanie i wypowiedzenie umowy

Tarcza 4.0 ­– wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji przez pracodawcę

Rząd zdecydował się na zamrożenie gospodarki w związku z wystąpieniem COVID-19. Ograniczenia prawne oraz trudna sytuacja przedsiębiorców i pracowników wymagały wprowadzenia dodatkowych regulacji. Jednym z nich jest ustawa z dnia 19 czerwca 2020 roku o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19.

Zmiany w świecie biznesu! Z pełnym tekstem aktu prawnego zapoznasz się w Internetowym Systemie Aktów Prawnych. Tarcza 4.0 znajduje się pod sygnaturą Dz.U. 2020 poz. 1086. Nowa ustawa wprowadza zmiany do pierwotnej wersji Tarczy Antykryzysowej. Zgodnie z art. 77 pkt 16, po art. 15ga dodaje się art. 15gb-15gg. Wymienione regulacje mają bezpośredni wpływ na sytuację ekonomiczną pracodawców oraz pracowników. Umożliwiają obniżenie wymiaru czasu pracy, przestoju, ograniczeń kosztów związanych z wynagrodzeniami oraz kwestii wypowiedzenia umów.

Pracownicy otrzymują nierzadko dostęp do poufnych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub mających wpływ na jego funkcjonowanie. Dotyczy to szczególnie osób zatrudnionych w branży technologicznej. Jako pracodawca możesz zobowiązać pracownika do podpisania umowy o zakazie konkurencji. Taki dokument powinien zawierać:

• określenie pojęcia działalności konkurencyjnej,
• pracodawców, dla których nie można podjąć pracy,
• okres obowiązywania,
• wysokość odszkodowania.

Może się zdarzyć, że jako pracodawca zdecydujesz się na zwolnienie pracownika. Problem pojawia się jednak, kiedy zakaz działalności konkurencyjnej nadal obowiązuje. Jak wygląda wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji? Sprawdź, co musisz wiedzieć!

Umowa o zakazie konkurencji – co zmieniło się w świetle nowych przepisów?

Przedsiębiorco, to musisz wiedzieć! Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji w standardowych warunkach jest możliwe wyłącznie w trzech przypadkach. Pierwszy z nich dotyczy dokumentów, które przewidują takie rozwiązanie oraz okoliczności uzasadniające tę decyzję. Drugi przypadek mówi o wprowadzeniu odstąpienia od umowy w zgodzie z obowiązującym prawem pracy. Ostatnia z możliwości to rozwiązanie za porozumieniem stron. Każdy z tych przypadków dotyczy zakazu działalności konkurencyjnej, który obowiązuje po ustaniu stosunku pracy.

Uwaga, ważne zmiany! Tarcza 4.0 wprowadza dodatkowy zapis w związku z okresem obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Zgodnie z art. 15gf, istnieje możliwość rozwiązania umowy o zakazie konkurencji, która jest ważna również po ustaniu:

• stosunku pracy,
• umowy agencyjnej,
• umowy zlecenia,
• umowy o dzieło,
• innej umowy o świadczeniu usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia
  1964 r. – Kodeks cywilny stosuje przepisy dotyczące zlecenia.

Jakie warunki należy spełniać, aby móc skorzystać z tego rozwiązania? Po pierwsze takie prawo przysługuje wyłącznie osobie, na rzecz której obowiązuje zakaz działalności konkurencyjnej. Drugi warunek dotyczy zachowania terminu wypowiedzenia wynoszącego 7 dni. Oznacza to, że pracodawca ma możliwość zerwania umowy o zakazie konkurencji w ciągu tygodnia od zakończenia współpracy.

Uwaga, pracowniku – to musisz wiedzieć!

Jako pracownik możesz otrzymać dodatkowy dochód z tytułu zakazu konkurencji. Taka możliwość istnieje, kiedy pracodawca nie wypowie umowy w terminie. Najważniejsze informacje dotyczące opodatkowania znajdziesz w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350). Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 15 i 16, wprowadza się obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 70%:

• wartości należnego odszkodowania przyznanego na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, która przekracza wysokość wynagrodzenia otrzymanego przez podatnika z tytułu umowy o pracę lub świadczeniu usług obowiązującej w okresie 6 miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania,
• części należnej odprawy lub odszkodowania przekraczającej trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia otrzymanego przez podatnika z tytułu umowy o pracę, której przedmiotem są czynności związane z zarządzaniem, lub świadczenie usług zarządzania.

Umowa o zakazie konkurencji – odszkodowanie

Umowa o zakazie konkurencji obowiązuje w niektórych przypadkach nawet po zakończeniu współpracy. W związku z wystąpieniem COVID-19 pracodawcy przysługuje prawo jej wypowiedzenia z zachowaniem terminu 7 dni. Jeżeli zatrudniasz pracowników, z którymi zawarłeś umowę o zakazie konkurencji i nie dochowasz tego terminu, będziesz zobowiązany do wypłacenia odszkodowania. Jest to ekwiwalent należny za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej. Jej wysokość musi być równa co najmniej 25% wynagrodzenia pracownika w chwili ustania stosunku pracy.

Odszkodowanie należne pracownikowi możesz wypłacić jednorazowo lub w ratach. Musisz wiedzieć, że pracownik ma prawo do takiego ekwiwalentu bez względu na to, czy poniósł jakąkolwiek szkodę. W umowie o zakazie konkurencji masz prawo zamieścić informację o karze umownej, którą pracownik będzie musiał uiścić w przypadku naruszenia zakazu konkurencji. Jeżeli umowa zawiera taki zapis, masz prawo do otrzymania pełnej kwoty kary bez względu na wysokość szkody.

Uwaga! Jako pracownik powinieneś wiedzieć, że odszkodowanie przysługuje Ci przez cały czas trwania umowy o zakazie konkurencji. Może się jednak zdarzyć, że pracodawca uwzględnił w umowie zapis o niższym odszkodowaniu lub nieodpłatnym powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej. Pamiętaj, że w takiej sytuacji należy zastosować przepisy zawarte w art. 101²  §3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeksie Pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141). Oznacza to, że mimo to pracownik otrzyma 25% z wynagrodzenia, które otrzymywał od pracodawcy przed ustaniem stosunku pracy.

Umowa o zakazie konkurencji dotyczy określonych podmiotów. Oznacza to, że możesz świadczyć pracę. Jeżeli pobierasz wynagrodzenie za czynności, które nie mieszczą się w ramach działalności konkurencyjnej, nie poniesiesz żadnych konsekwencji!

Podsumowanie: Zakaz konkurencji – odszkodowanie i wypowiedzenie umowy

Jakie zmiany wprowadziła Tarcza 4.0 w kwestii wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji? O czym należy pamiętać?

• Tarcza 4.0 wprowadza możliwość wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji, która obowiązuje nawet po ustaniu stosunku pracy.
• Z udogodnienia wprowadzonego przez Tarczę 4.0 mogą skorzystać pracodawcy w terminie 7 dni od ustania stosunku pracy.
• Jeżeli pracodawca nie skorzysta z możliwości wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji, będzie zobowiązany do wypłacenia pracownikowi ekwiwalentu z uwagi na zakaz konkurencji. Odszkodowanie z tytułu powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej musi wynosić co najmniej 25% wynagrodzenia otrzymywanego przed zakończeniem współpracy.
• Odszkodowanie może być wypłacane jednorazowo lub w miesięcznych ratach.
• Ekwiwalent należy się pracownikowi, nawet jeżeli nie poniósł żadnej szkody.
• Osoba otrzymująca odszkodowanie musi pamiętać również o opodatkowaniu dodatkowego dochodu! Podatek dochodowy należy rozliczyć od części ekwiwalentu przekraczającej wysokość wynagrodzenia otrzymanego przez podatnika w okresie 6 miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania.
• Wysokość podatku należnego od wyżej wspomnianej części ekwiwalentu wynosi 70%.
• Pracownik ma prawo świadczyć pracę niemieszczącą się w ramach działalności konkurencyjnej nawet w okresie obowiązywania umowy o zakazie konkurencji.
• Jeżeli pracownik złamie zasady zakazu konkurencji, musi ponieść odpowiedzialność. Pracodawca ma prawo uwzględnić w umowie zapis o karze umownej.