Nieliczni nie muszą płacić podatków od swoich zarobków
Czy to możliwe? Tak. Polski podatnik nie musi płacić podatku dochodowego. Oczywiście pod warunkiem, że jego roczne dochody są mniejsze niż limit przewidziany przez ustawodawcę. Niektórzy posłowie określają go jako „najniższy w Europie”.
Kwota wolna od podatku od 6 lat pozostaje zamrożona
W Polsce tzw. „kwota wolna od podatku” w PIT dla osoby fizycznej wynosi 3091 zł rocznie. Tak więc w znacznej większości powyższego limitu dochodów nie przekraczają jedynie okazjonalnie dorabiający studenci lub uczniowie. Praktycznie ta granica nie uległa zmianie od 6 lat, poza skromnym podniesieniem o 2 zł w 2009 r. z 3089 zł do aktualnie obowiązującej kwoty. Oznacza to, że przez cały ten okres próg zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym pozostał zamrożony. Jak wskazuje posłanka Barbara Bartuś w interpelacji nr 25261, w porównaniu do innych państw Wspólnoty jest to kwota co najwyżej skromna, ponieważ np.:
- w Finlandii zapłacić PIT muszą podatnicy, którzy w poszczególnym roku uzyskują dochód wyższy niż kwota 15,6 tys. euro, a więc około 65,8 tys. zł,
- w Wielkiej Brytanii ten limit wynosi około 41,3 tys. zł,
- a Austrii 45,1 tys. zł.
Bartuś argumentuje, że powyższe kraje uważają za błędne opodatkowywanie podatników o niskich zarobkach. Powodem takiego stanu rzeczy jest założenie, że nieopłacalne jest nakładanie na obywateli danin publicznych, które następnie wrócą do ich kieszeni w postaci pomocy socjalnej. Dodatkowo podkreśla, że w Polsce kwota zwolniona z opodatkowania jest znacznie niższa od wysokości rocznego dochodu osób upoważnionych do skorzystania z tego rodzaju świadczenia.
Obciążenie składkami i podatkiem pensji minimalnej
Oprócz tego posłanka zwraca uwagę na duże obciążenia wynagrodzenia najmniej zarabiających Polaków składkami ZUS oraz PIT-em. W 2012 r. pensja minimalna w naszym kraju wynosiła 1500 zł brutto. Natomiast w Irlandii 8,65 euro na godzinę, a więc około 1500 euro miesięcznie. Z tego nad Wisłą pracownik otrzymał „na rękę” 1112 zł netto (74 proc. kwoty brutto), a na Zielonej Wyspie 1452 euro (97 proc. kwoty brutto). Takie rozwiązanie znacznie ogranicza zjawisko szarej strefy w Irlandii, ponieważ nielegalne zatrudnienie jest nieopłacalne zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.
Nikłe szanse na zwiększenie kwoty wolnej od podatku
W ostatnich miesiącach Twój Ruch postulował podwyższenie limitu kwoty wolnej podatku o 100 proc., do wysokości około 6240 zł rocznie. W tym celu nawet złożono odpowiedni projekt ustawy w sejmie. Jednak podczas debaty nad nim posłowie koalicji rządzącej co prawda przyznali, że limit zwalniający z opodatkowania jest niski, ale jego podwyższenie ograniczyłoby wpływy do budżetu państwa w wysokości około 13 mld zł, a samorządów o około 6 mld zł. Oznacza to, że w głosowaniu za 2 tygodnie projekt najprawdopodobniej zostanie odrzucony.
Ponadto Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na powyższą interpelację wskazuje, że Unia Europejska nie wymaga od poszczególnych państw harmonizacji przepisów w zakresie podatku dochodowego, a więc Polska może suwerennie kształtować swoją politykę podatkową. Dlatego porównywanie kwot wolnych od podatku obowiązujących w poszczególnych krajach nie daje pełnego obrazu faktycznych obciążeń podatkowych. W Polsce, pomimo stosunkowo niskiej kwoty wolnej od opodatkowania w stosunku do innych krajów, przeciętne obciążenie dochodu (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne) stawką efektywną w 2012 r. wynosiło:
- 6,91 proc. w pierwszym przedziale dochodu (stawka 18 proc. - do kwoty 85 528 zł) ,
- 16,17 proc. w drugim przedziale dochodu (stawka 32 proc. - powyżej 85 528 zł).
