
W jaki sposób należy je sporządzić, aby było ono wiarygodne i zgodne z prawem bilansowym? O czym powinien pamiętać każdy księgowy oraz kierownik jednostki?
Sprawozdanie finansowe wieńczy rok obrotowy. Jednostka, która podlega przepisom ustawy o rachunkowości, sporządza je na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, tj.:
stosując odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.
Sprawozdanie finansowe składa się z trzech podstawowych elementów: bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe objaśnienia i informacje.
Ponadto jednostki, które podlegają badaniu przez biegłego rewidenta, tj. banki, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji, jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi, o funduszach inwestycyjnych oraz o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, spółki akcyjne (z wyjątkiem będących na dzień bilansowy w organizacji) oraz pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym spełniały przynajmniej dwa spośród trzech kryteriów:
sporządzają zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych.
Sprawozdanie powinno być sporządzone w języku oraz w walucie polskiej. Warto pamiętać, że dane liczbowe można przedstawiać w tysiącach złotych, o ile nie zniekształca to obrazu jednostki.
W bilansie wykazać należy majątek oraz źródła jego finansowania nie tylko na dzień kończący bieżący rok obrotowy, ale również dane porównawcze za okres poprzedzający.
Wzór bilansu dla banków, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji oraz innych jednostek został określony prawnie w odpowiednim Załączniku do ustawy o rachunkowości. Również w Załącznikach został określony wzór rachunku wyników dla powyższych jednostek.
Informacja dodatkowa powinna natomiast zawierać istotne dane i objaśnienia, w szczególności:
Szczegółowy zakres informacji dodatkowej szczegółowo został określony w Załączniku do ustawy.
Jednostki, które w bieżącym oraz poprzednim roku obrotowym nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości:
mogą sporządzać sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej, tj. wykazując informacje w zakresie ustalonym w Załączniku nr 1 literami i cyframi rzymskimi.
Informację dodatkową również sporządzają w odpowiednio uproszczonej formie.
Uproszczonego sprawozdania nie mogą jednak sporządzać banki, zakłady ubezpieczeń ani zakłady reasekuracji.
Przed sporządzeniem sprawozdania finansowego warto przygotować jego szablon. Oczywiście, najkorzystniej jest, jeśli dodatkowo szablon jest zintegrowany z naszym systemem finansowo – księgowym w taki sposób, aby dane do bilansu i rachunku wyników zaciągane były automatycznie.
Dodatkowo można zmapować noty do sprawozdania z bilansem i rachunkiem wyników.
Sprawozdanie najlepiej też sporządzać w tysiącach (pod warunkiem, że taki sposób prezentacji nie zniekształca obrazu finansowego jednostki). Chyba, że nasz urząd skarbowy nie toleruje sprawozdań sporządzonych w tysiącach złotych (czasami się tak zdarza), wtedy oczywiście trzeba wybrać pomiędzy tym co praktyczne a tym co mniej uciążliwe.
Jeśli informacje dotyczące poszczególnych pozycji sprawozdania nie wystąpiły w jednostce ani w bieżącym okresie, ani w roku poprzednim, to można je pominąć w sprawozdaniu.
Za sporządzenie rocznego sprawozdania odpowiedzialny jest kierownik jednostki, który zobligowany jest do zapewnienia jego przygotowania nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego. Kierownik jednostki przedstawia sprawozdanie odpowiednim organom.
Sprawozdanie finansowe powinna podpisać osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych wraz z kierownikiem jednostki. Jeżeli natomiast jednostką kieruje organ wieloosobowy, podpis powinni złożyć wszyscy członkowie tego organu.
Sprawozdanie powinno zostać zatwierdzone przez odpowiedni organ nie później niż w okresie 6 miesięcy od dnia bilansowego.
Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności nie jest uzasadnione, sprawozdanie powinno zostać skorygowane poprzez jednoczesne dokonanie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych bieżącego roku obrotowego.
Jeżeli jednak zdarzenia po dacie bilansowej nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, odpowiednie wyjaśnienia wystarczy zamieścić w informacji dodatkowej.
Sławomir Ekman
Dyrektor 24iValue