Jak założyć własny biznes po 50-tce?
Coraz częstszym problemem, który dotyka osoby po pięćdziesiątym roku życia jest odnalezienie się na rynku pracy. Przedsiębiorstwa niechętnie przyjmują takich pracowników mimo, że dysponują oni dużym doświadczeniem.
Szansą na pozostanie aktywnymi zawodowo może być dla nich założenie własnej firmy. Wsparcie w tym obszarze zapewniają liczne programy dofinansowane ze środków Unii Europejskiej.
W Polsce pracuje tylko 34% osób powyżej 55 roku życia
Obecnie w Polsce odsetek ludzi pracujących z grupy wiekowej 55-64 należy do najniższych w Europie i wynosi 34%. Negatywny wpływ mają pejoratywne stereotypy zakorzenione zarówno w umysłach pracodawców jak i pracowników. Pracodawcy niejednokrotnie zapominają o szeregu niezwykle cennych zalet, które posiadają starsi pracownicy, takich jak doświadczenie zawodowe, umiejętność dobrej oceny skutków, lojalność, motywacja, dyspozycyjność, odpowiedzialność, stabilność emocjonalna.
Z badań Bilans Kapitału Ludzkiego – edycja II wynika, iż osoby pracujące w wieku 50+ są zdecydowanie mniej skłonne, niż pracownicy młodsi do poszukiwania nowej pracy – w grupie 50-54 lata tylko 6% osób przyznało się do jej poszukiwania; w grupie 55-59 było to 4%, a w grupie 60-64 lata zaledwie 2%. 16% respondentów uważa, że ich wiek stanowi barierę w znalezieniu pracy – istotnie częściej czynnik ten wymieniały osoby starsze (50% osób po 50 roku życia wskazywało swoją metrykę jako główną przeszkodę w znalezieniu pracy).
Osoby po 50-tce boją się założyć własną firmę
Rozwiązaniem problemu ze znalezieniem zatrudnienia może być założenie własnej działalności. Na razie jednak zainteresowanie własną działalnością ze strony osób 50+ jest niewielkie, ze względu na brak pieniędzy na start, brak pomysłów na firmę i lęk przed nowym wyzwaniem.
Według danych GUS w 2011 r. działalność gospodarczą w Polsce prowadziło 1772,6 tys. przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób, co oznacza wzrost o 3,3% w stosunku do 2010 r. Podobnie jak w latach poprzednich, w grupie tej dominowały jednostki należące do osób fizycznych (94,4% – 1672,8 tys. podmiotów), natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej stanowiły 5,6% (99,8 tys. podmiotów).
Badani pokazują iż 14% osób z grupy wiekowej 55-64 lata prowadzi własną działalność gospodarczą (pozarolniczą), 11% działalność gospodarczą rolniczą. Pozytywną obserwacją jest to, iż osoby w wieku 50+, częściej decydują się na pracę w formie własnej działalności (łącznie 25% badanych) niż młodsze grupy wiekowe (np. w grupie wiekowej 25-34 działalność gospodarczą prowadzi tylko 13%, w grupie 35-44 odsetek ten wynosi 17%). Jest to dla nich niewątpliwa szansa na dłuższe pozostanie aktywnymi zawodowo. Dlatego jedną z najistotniejszych kwestii jest dalsze wspieranie tej grupy wiekowej w procesie zakładania działalności m.in. poprzez szkolenia i doradztwo. Dzięki dodatkowemu wsparciu z Unii Europejskiej osoby 50+ mają szansę pokonać najpoważniejsze bariery na drodze do założenia własnej firmy – długotrwałe procedury oraz koszty, które trzeba ponieść.
Za dużo procedur z założeniem działalności
Według raportu Banku Światowego Doing Business 2012 założenie nowej działalności gospodarczej w Polsce wymaga dopełnienia 6 procedur, trwa 32 dni, kosztuje 17,3 % dochodu osobistego oraz wymaga wkładu własnego w wysokości co najmniej 14% dochodu własnego. Na tle 183 krajów ocenianych w rankingu pod względem łatwości założenia nowej firmy, Polska zajmuje dalekie 126 miejsce. Porównując Polskę do innych krajów europejskich okazuje się, iż największą potrzebą jest skrócenie czasu koniecznego na założenie firmy (ułatwienie procedur, zmniejszenie biurokracji) oraz obniżenie kosztów. Jednak jak wynika z Bilansu Kapitału Ludzkiego – Edycja II, opłaca się „być na swoim” – przeciętna korzyść związana z prowadzeniem własnej działalności to mniej więcej 27% wyższe zarobki.
PARP chce wspomóc osoby po 50-tce specjalnym programem
Jak widać, aby założyć działalność gospodarczą trzeba pokonać sporo przeszkód. W kwestii finansowania z pomocą przychodzą fundusze unijne z programami specjalnie stworzonymi dla osób po pięćdziesiątce. Część środków z unijnego Programu Kapitał Ludzki przeznaczona jest właśnie na wyrównywanie szans osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy. Warto również skorzystać z usług doradczo-szkoleniowych, które zapewniają niezbędne wsparcie merytoryczne. Jedną z nich jest projekt systemowy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości „Aktywny Emeryt”, który jest przeznaczony dla osób po 50. roku życia. Oferuje on indywidualne doradztwo zawodowe, a także szkolenia z zakresu zakładania działalności gospodarczej, w tym:
- elastyczne formy zatrudnienia i wolontariat
- podstawy prawne działalności gospodarczej i możliwe formy jej prowadzenia,
- rejestrowanie firmy,
- podatki i ubezpieczenia w ramach własnej działalności gospodarczej,
- świadomość biznesowa
- rozpoznawanie rynku,
- źródła informacji o możliwościach uzyskania wsparcia na prowadzenie i rozwój firmy,
- przygotowanie biznes planu,
- przygotowania do uruchomienia działalności gospodarczej.
„Projekty dofinansowane z Unii Europejskiej, skierowane do osób dojrzałych, w wieku 50+ stwarzają im szansę na płynne przejście od zatrudnienia do samozatrudnienia. Mogą być też obroną przed ewentualną utratą pracy i dochodów. Lęk przed podjęciem tego nowego wyzwania może być zredukowany właśnie za pomocą odpowiedniego doradztwa na każdym etapie podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Pomocne będą też praktyczne szkolenia z podstaw prawnych, podatków, ubezpieczeń, bo właśnie prowadzenia tych działań obawiają się osoby planujące rozpoczęcie działalności gospodarczej” mówi Anna Świebocka-Nerkowska, Dyrektor Departament Rozwoju Kapitału Ludzkiego, PARP.
Odpowiednie wykorzystanie dostępnego wsparcia przez osoby 50+, może zaowocować zwiększeniem odsetka osób aktywnych zawodowo w opisywanej grupie wiekowej. Może również przyczynić się do zmiany myślenia na swój temat i postrzegania siebie.
Doradztwo osobom po 50-tce zostało zlecone wybranej zgodnie z ustawą zewnętrznej firmie
Usługa szkoleniowo-doradcza w ramach projektu systemowego Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Aktywny Emeryt” została zlecona podmiotowi wybranemu zgodnie z ustawą PZP – FIRMIE 2000 Sp. z o.o. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Obserwowany w ostatnich latach narastający problem przedwczesnego wycofywania się i „wypychania” z rynku pracy osób w wieku okołoemerytalnym skutkuje marnowaniem potencjału firm i ograniczaniem kapitału społecznego Polaków. Wśród wielu przyczyn tego zjawiska zwraca uwagę niski poziom kompetencji miękkich – niska samoocena, brak wiary we własne możliwości, niedostateczne umiejętności w zakresie pracy zespołowej (w tym w ramach zespołów międzypokoleniowych), komunikacji, asertywności, wysoki poziom lęku przed zmianą czy brak zdolności adaptacyjnych. Usługa szkoleniowa ma na celu utrzymanie aktywności zawodowej pracowników w wieku okołoemerytalnym poprzez podniesienie świadomości i wiedzy w zakresie korzyści płynących z pozostawania aktywnym zawodowo na rynku pracy.
